Sau 8 ngày xét xử và nghị án, chiều 2/7, TAND TP.HCM tiếp tục phiên tòa xét xử bị cáo Đặng Thanh Bình, nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và 4 đồng phạm về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng tại ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam – VNCB (trước đó là ngân hàng TMCP Đại Tín - TrustBank).
Theo HĐXX, bị cáo Đặng Thanh Bình với tư cách Phó Thống đốc phụ trách cơ quan Thanh tra Giám sát NHNN đã nhận được báo cáo sai phạm, nhưng không có biện pháp chỉ đạo khắc phục. Về chủ trương, tổ Giám sát được thành lập có quyền hạn như tổ Kiểm soát đặc biệt. Tuy nhiên, khi ban hành Quyết định 12, các thành viên tổ Giám sát chỉ có quyền đình chỉ các sai phạm.
Tại tòa, các luật sư của ông Bình đưa ra nhiều quan điểm khẳng định các bị cáo không có tội, hoặc mức độ phạm tội nhẹ. Tuy nhiên, các quan điểm của các luật sư không có căn cứ chấp nhận. Bởi, Thủ tướng đồng ý tờ trình của NHNN tái cơ cấu Trustbank với một số tiêu chí rất nghiêm ngặt. Tuy nhiên, bị cáo Bình đã có bút phê thực hiện tái cơ cấu Trustbank trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.
"Các bị cáo nguyên là thành viên tổ Giám sát không thực hiện đúng đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của mình, đã để Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch VNCB - tiền thân là TrustBank) gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng. Hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nên cần tuyên mức án tương xứng với mức độ, hành vi phạm tội của các bị cáo", quan điểm của HĐXX nêu rõ.
Tuy nhiên, khi lượng hình, HĐXX cũng xem xét bối cảnh dẫn đến hành vi phạm tội của các bị cáo đó là trong thời điểm lĩnh vực ngân hàng đang rơi vào khủng hoảng trầm trọng. Ngoài ra, các bị cáo đã thực hiện thành công việc tái cơ cấu 3 ngân hàng có tình hình yếu kém.
HĐXX cũng cân nhắc thêm cho các bị cáo một số tình tiết giảm nhẹ hình phạt khác như: Các bị cáo cũng có nhiều đóng góp cho ngành ngân hàng, thân nhân có nhiều người có công với cách mạng, với sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước.
Việc áp dụng hình phạt tù là cần thiết nhằm thể hiện tính răn đe, nghiêm khắc của pháp luật, và có đủ sức giáo dục riêng với từng bị cáo.
Sau khi cân nhắc, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Đặng Thanh Bình (nguyên Phó Thống đốc NHNN Việt Nam) 3 năm tù. Tuyên phạt bị cáo Hà Tấn Phước (nguyên tổ trưởng tổ Giám sát NHNN, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh Long An) 2 năm tù.
Các bị cáo Phạm Thế Tuân (nguyên Phó Giám đốc ngân hàng Vietcombank Chi nhánh TP.HCM) lãnh mức án 1 năm tù, Lê Văn Thanh (nguyên chánh Thanh tra NHNN tỉnh Long An) lãnh 2 năm 6 tháng tù; Ngô Văn Thanh (nguyên Phó phòng Kiểm tra, giám sát tuân thủ Long An) 1 năm 6 tháng tù cùng về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo trạng, ông Đặng Thanh Bình được giao nhiệm vụ phụ trách cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, vụ Pháp chế, có nhiệm vụ chính trong việc chỉ đạo tái cơ cấu những ngân hàng hoạt động yếu kém.
Trong số những ngân hàng yếu kém nằm trong diện tái cơ cấu, có ngân hàng Đại Tín (TrustBank – tiền thân của VNCB do bị án Phạm Công Danh làm Chủ tịch HĐQT).
Tháng 8/2012, ông Bình đã ký tờ trình trình Chính phủ phương án tái cơ cấu VNCB và được Chính phủ chấp nhận về mặt chủ trương. Sau khi được chấp nhận, ông Bình thành lập tổ Giám sát tại VNCB do chính ông Bình làm Tổ trưởng.
Sau khi bị án Phạm Công Danh nhận chuyển nhượng TrustBank từ nhóm Phú Mỹ do bà Hứa Thị Phấn làm đại diện, VNCB được xếp vào 1 trong 6 ngân hàng hoạt động yếu kém.
Thời điểm này VNCB chịu sự giám sát đặc biệt của NHNN, mọi giao dịch có giá trị từ 5 tỷ đồng trở lên đều phải có ý kiến của tổ Giám sát NHNN.
Ông Bình đã không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, không thực hiện đúng phương án tái cơ cấu VNCB theo tờ trình đã được Chính phủ phê duyệt, nhằm bảo đảm tính đúng đắn, chính xác với thực trạng năng lực tài chính của nhóm Phạm Công Danh. Ông Bình vẫn quyết định để Phạm Công Danh điều hành VNCB và sử dụng ngân hàng như một phương tiện để thực hiện các hành vi phạm tội.
Vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm đã xác định thiệt hại hơn 15.000 tỷ đồng của VNCB, khiến NHNN buộc phải mua lại VNCB. Số tiền thiệt hại này, cáo trạng cáo buộc ông Bình và 4 đồng phạm đã gây thiệt hại.
Các ông Hà Tấn Phước, Lê Văn Thanh, Ngô Văn Thanh, Phạm Thế Tuân đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao, để Phạm Công Danh và các đồng phạm thực hiện hành vi phạm tội, rút tiền của VNCB, gây thiệt hại cho ngân hàng này.