Xổ số điện toán Vietlott xuất hiện từ nửa sau năm 2016 đã tạo ra một cơn địa chấn thực sự trong lĩnh vực kinh doanh loại trò chơi may rủi này. Người người, nhà nhà mua xổ số Vietlott với giấc mơ Jackpot hàng chục tỷ đồng. Các công ty xổ số truyền thống ngay sau đó được cho là bị ảnh hưởng nghiêm trọng, và liên tục có các động thái kêu cứu gửi tới các cơ quan chức năng. Song thực trạng có “bi đát” đến như vậy?
Năm 2016, Xổ số kiến thiết TP. Hồ Chí Minh – công ty xổ số truyền thống lớn nhất cả nước đạt tổng doanh thu 6.310 tỷ đồng, mặc dù thấp hơn kế hoạch đề ra (6.390 tỷ đồng), song vẫn tăng 11% so với năm 2015. Lãi sau thuế đạt 724 tỷ đồng, tương đương tỷ suất lợi nhuận trên vốn 56% - con số rất ấn tượng đối với bất cứ loại hình kinh doanh nào (so với lãi tiền gửi ngân hàng cao nhất hiện nay khoảng 8%/ năm).
Xổ số kiến thiết Vĩnh Long thậm chí còn ấn tượng hơn, khi báo lãi trước thuế tới 621 tỷ đồng, gấp 1,7 lần kế hoạch năm và tăng 5% so với năm 2015.
Một số công ty xổ số lớn khác cũng có kết quả kinh doanh tích cực trong năm 2016. XSKT Tây Ninh lãi trước thuế 517 tỷ, doanh thu 3.577 tỷ đồng. XSKT Đồng Tháp lãi trước thuế 613 tỷ đồng, gấp 130% năm 2015. Hay XSKT An Giang báo lãi sau thuế 437 tỷ đồng, tăng nhẹ so với 432 tỷ đồng năm 2015. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ ở mức 44%.
Giải thích hiện tượng này, chuyên gia kinh tế - Tiến sĩ Đinh Thế Hiển cho hay xổ số truyền thống đúng như tên gọi của nó, đã có lịch sử hoạt động lâu đời tại miền Nam, với hệ thống phân phối rộng khắp, gồm các đại lý cấp 1,2,3 và hàng chục nghìn người bán dạo hàng ngày, đi tới khắp các ngõ hẻm. Đây là những lợi thế mà Vietlott khó lòng có được.
Ngoài ra, ông Hiển – một người sinh ra và lớn lên ở Miền Nam, bổ sung rằng một nguyên nhân nữa lý giải tại sao xổ số truyền thống vẫn “sống tốt” sau sự xuất hiện của Vietlott là bởi văn hóa của người Miền Nam không quan trọng chuyện thắng thua xổ số.
“Người Miền Nam mua xổ số rất nhiều, nhưng không hẳn vì mục đích trúng thưởng. Họ có thể mua chơi vài ba cặp mỗi ngày, hoặc để hỗ trợ trẻ em, người già, người khuyết tật đi bán dạo vé số. Đó là một thứ văn hóa kỳ lạ của người dân Nam Bộ”, ông Hiển chia sẻ.
Người chơi hưởng lợi
Anh Trần Văn Thái tại Quận 5, TP. Hồ Chí Minh cho biết với sự xuất hiện của nhân tố mới Vietlott, gia đình anh có thêm lựa chọn nếu muốn chơi trò “may rủi”.
“Cứ vài ngày lại thấy có người trúng giải Vietlott mấy chục tỷ cũng ham chứ. Thế nên thi thoảng nhà tôi lại mua chơi đôi ba vé. Trúng thì tốt mà không thì coi như nhịn ly cà phê”, anh Thái nói, song cũng cho hay xổ số truyền thống vẫn có ưu thế riêng của nó, và việc anh mua xổ số Vietlott không ảnh hưởng nhiều tới việc ngày mua “chơi” một vài vé xổ số truyền thống, nhất là khi mà các công ty xổ số truyền thống liên tục gia tăng giải thưởng để cạnh tranh với Vietlott trong thời gian qua.
Để chống lại “cơn lốc” mang tên Vietlott, các công ty xổ số kiến thiết đã phải họp bàn nhiều lần và đưa ra không ít giải pháp. Trong đó có việc tăng giá trị giải đặc biệt từ 1,5 tỷ đồng lên 2 tỷ đồng. Vừa qua, lãnh đạo một công ty XSKT lớn ở Miền Nam còn đề xuất tăng con số này lên 12 tỷ đồng, để tương ứng với giá trị trả thưởng khởi điểm của Vietlott.
Xổ số truyền thống được dự báo tiếp tục chịu sức ép lớn từ Vietlott trong năm 2017 và các năm tiếp theo, khi loại hình xổ số điện toán này sẽ được mở rộng trên phạm vi 63 tỉnh thành với 10.000 thiết bị đầu cuối, thay vì chỉ ở 12 tỉnh thành với 5.000 thiết bị đầu cuối tính tới cuối năm 2016.
Lãnh đạo vẫn nhận lương “khủng”
Mặc dù liên tục kêu “khó” trước sự xuất hiện của Vietlott, song nhu nhập của lãnh đạo các công ty xổ số truyền thống không những suy giảm, mà còn đang tăng lên, thậm chí vượt kế hoạch.
Công ty xổ số kiến thiết TP. Hồ Chí Minh dành 2,85 tỷ đồng trả lương cho 7 người quản lý doanh nghiệp trong năm 2016, tăng gấp 1,6 lần so với kế hoạch năm. Tổng thu nhập trong một năm của mỗi viên chức quản lý là 484 triệu đồng, so với mức 300 triệu đồng được phê duyệt trước đó. Con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên mức 645 triệu đồng trong năm 2017.
Câu chuyện tương tự diễn ra tại Xổ số kiến thiết Đồng Tháp, khi doanh nghiệp này chi 649 triệu đồng trả lương cho mỗi “sếp” quản lý trong năm vừa qua, tăng tới 1/3 so với mức 490 triệu đồng được duyệt trước đó.
Đối với Công ty xổ số kiến thiết Tiền Giang – đơn vị lùm xùm đầu năm ngoái với vụ việc trả lương quản lý tới 730 triệu đồng, doanh nghiệp này trong năm 2016 tiếp tục mức chi trả “khủng” cho 4 chức danh quản lý với tổng quỹ lương, thưởng lên tới 2.54 tỷ đồng. Trung bình mỗi lãnh đạo XSKT Tiền Giang có thu nhập 636 triệu đồng trong năm vừa qua, và dự kiến tăng lên 648 triệu đồng trong năm 2017.
Nghi Điền