Sau gần 1 tháng xét xử và nghị án, chiều nay (31/5), TAND TP.HCM đã tuyên án vụ đại án Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại ngân hàng TMCP Đại Tín (TrustBank – nay là ngân hàng Xây dựng – CB).
Các bị cáo tại tòa.
Theo HĐXX, quá trình xét xử, bà Phấn vắng mặt. Các luật sư bào chữa cho Hứa Thị Phấn đề nghị HĐXX hoãn phiên tòa vì việc xét xử vắng mặt bà Phấn là tước đi quyền của bị cáo, vi phạm thủ tục tố tụng nghiêm trọng.
Tuy nhiên, HĐXX cho rằng, trước khi xét xử, HĐXX đã tống đạt các quyết định đưa vụ án ra xét xử đúng quy định pháp luật. Bị cáo Phấn vắng không có lý do nhưng xét bị cáo đã 71 tuổi, có nhiều bệnh nên không áp giải là đúng quy định pháp luật.
“Việc vắng mặt không ảnh hưởng đến quá trình xét xử, vì đã có lời khai tại cơ quan điều tra, căn cứ vào các lời khai của các bị cáo khác, thông qua phần tranh tụng công khai tại tòa, bị cáo có luật sư bào chữa… nên việc xét xử vắng mặt là đúng các quy định pháp luật, không tước đi quyền cơ bản của Hứa Thị Phấn”, bản án nêu.
Tại tòa, một số luật sư đề nghị thay đổi 3 thành viên HĐXX vì có liên quan đến phiên tòa xét xử đại án Phạm Công Danh giai đoạn 1. HĐXX nhận định, mặc dù 3 thành viên HĐXX này đã cùng với các thành viên khác xét xử đại án Phạm Công Danh có đưa ra quyết định khởi tố một số bị cáo liên quan trong vụ án này, nhưng không chỉ rõ nội dung, hành vi phạm tội cụ thể của từng bị cáo. Xét thấy yêu cầu thay đổi 3 thành viên HĐXX của một số luật sư là không cần thiết, không làm thay đổi tính khách quan, công tâm của bản án nên không chấp nhận yêu cầu của luật sư.
Luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Kim Thanh đề nghị giám định tâm thần đối với bị cáo này vì Thanh có biểu hiện của bệnh tâm thần nhưng vẫn bị hỏi cung, bị đưa ra xét xử và đối mặt với bản án hình sự. HĐXX cho rằng, căn cứ vào kết luận giám định sức khỏe tâm thần của sở Y tế TP.HCM cho thấy bị cáo Thanh có biểu hiện lo âu nhưng tâm thần ổn định, yêu cầu giám định là không có căn cứ.
Về trách nhiệm hình sự của các bị cáo, HĐXX cho rằng, hành vi của bà Phấn và 27 đồng phạm là nguy hiểm cho xã hội, trong đó có 2 bị cáo là Bùi Thị Kim Loan, Ngô Thị Ngân là những bị cáo đã giúp sức đắc lực cho bà Phấn thực hiện hành vi phạm tội.
Các bị cáo Ngô Kim Huệ, Hoàng Văn Toàn, Trần Sơn Nam, Lâm Hồng Trinh, Nguyễn Công Tụ, Vũ Thị Như Thảo, Ngô Thị Đoan Trang là các lãnh đạo của TrustBank nhưng đã không thực hiện đúng các quy định pháp luật trong lĩnh vực tín dụng, thẩm định giá, kế toán. Từ đó tiếp tay, tạo điều kiện cho bà Phấn phạm tội, kéo theo đó là hàng loạt nhân viên ngân hàng, pháp nhân do chấp hành chỉ đạo cấp trên, nể nang, tin tưởng và vì mối quan hệ gia đình cũng lao vào con đường phạm tội.
Trong vụ án này, Hứa Thị Phấn là người cầm đầu. Trong khi mọi hoạt động, bà Phấn sử dụng Bùi Thị Kim Loan là thân cận nhất, có quyền thay mặt mình chỉ đạo các bị cáo khác, kể cả các bị cáo là con, cháu trong gia đình của bà Phấn.
Tại tòa, bị cáo Loan mới sinh con và cố tình không hợp tác với HĐXX bằng việc liên tục xin hoãn phiên tòa, mang con nhỏ đến tòa để gây sức ép cho HĐXX, khai báo quanh co, không thừa nhận hành vi phạm tội nên cần phải áp dụng khoản 4 để xử phạt bị cáo, tuyên mức án nghiêm khắc.
Các bị cáo là lãnh đạo và giữ vị trí quan trọng trong TrustBank như; Hoàng Văn Toàn, Trần Sơn Nam, Lưu Kim Huệ, Lâm Hồng Trinh, Lâm Kim Dũng, Ngô Thị Ngân, Nguyễn Công Tụ, Vũ Như Thảo, Ngô Nguyễn Đoan Trang, Lâm Kim Thu, Huỳnh Thị Băng Tâm thực hiện mọi chỉ đạo từ bà Phấn thông qua chỉ đạo của Bùi Thị Kim Loan để thực hiện những hành vi trái pháp luật, tạo điều kiện cho bà Phấn phạm tội, chiếm đoạt số tiền lớn, gây thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng cho TrustBank.
Các bị cáo là nhân viên ngân hàng, đứng tên pháp nhân, nhận sự chỉ đạo của cấp trên, cố tình bỏ qua các quy định pháp luật, bỏ mặc hậu quả, thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, đối với các bị cáo là người làm công ăn lương, thực hiện theo sự chỉ đạo của cấp trên, không hưởng lợi nên cũng xem xét.
Tại phiên tòa, hầu hết các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, không hưởng lợi, nhiều bị cáo đã tích cực hợp tác với cơ quan tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án như Hoàng Văn Toàn, Vũ Thị Như Thảo, Lâm Kim Huệ, Lâm Kim Thu, Huỳnh Thị Băng Tâm …đã chủ động và thành khẩn khai báo về các hành vi phạm tội, các tài sản đứng tên để các cơ quan tố tụng kê biên, đảm bảo việc giải quyết, khắc phục hậu quả của vụ án.
Các bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ về nhân thân có nhiều người có công với cách mạng, hoàn cảnh gia đình khó khăn như bị cáo Huỳnh Vĩnh Mậu, Huỳnh Thị Băng Tâm.
Các bị cáo Bùi Thị Kim Loan, Ngô Kim Huệ, Hứa Thị Bích Hạnh, Lâm Hứa Quỳnh Trinh, Huỳnh Thị Băng Tâm, Trần Ngọc Bích, Lê Thị Tuyết Anh, Đỗ Thị Hồng Nhung, Nguyễn Ngọc Tuyết, Hà Thị Thu Thảo, Trịnh Thị Ngọc Hân đang nuôi con nhỏ.
Một số bị cáo trong vụ án có quan hệ huyết thống, vợ chồng do đó khi lượng hình cần xem xét giảm cho các bị cáo một phần hình phạt, đồng thời trong vụ án cần xem xét vai trò đồng phạm, mức độ phạm tội, nhận thức pháp luật hạn chế của một số bị cáo để phân hóa, quyết định hình phạt và không cần thiết cách ly đối với một số bị cáo ra khỏi đời sống xã hội, tạo điều kiện cho các bị cáo có cơ hội sửa chữa, trở thành công dân tốt, có ích cho xã hội.
Về trách nhiệm dân sự, luật sư bào chữa cho bị cáo Phấn căn cứ vào sổ nhật ký thu chi tiền mặt của Phương Trang và file ghi âm luật sư Thơ cung cấp khẳng định Phương Trang đang nợ trên 9.400 tỷ đồng để kết luận nhóm Phương Trang đang nợ tổng nợ gốc trên 9.400 tỷ đồng là không có căn cứ vì Phấn đã có lời khai tại cơ quan điều tra, đối chiếu với lời khai của các bị cáo khác, cùng các chứng cứ, tài liệu thu thập được, và căn cứ tình hình thực tế có đủ khả năng khẳng định bị cáo Phấn đã có hành vi thu chi cấn trừ, hạch toán thu chi khống số tiền trên 5.200 tỷ đồng.
Theo đó, trong giai đoạn 2010 – 2012, nhóm Phương Trang ký kết 82 khoản vay, 1 khoản phát hành trái phiếu, bị cáo Phấn biết nhóm Phương Trang cần vốn kinh doanh nên bị cáo Phấn đã yêu cầu phía Phương Trang ký trước các hồ sơ vay.
Lợi dụng sự ảnh hưởng của mình tại TrustBank, bị cáo Phấn chỉ đạo các thuộc cấp của mình, thực hiện các chứng từ, hạch toán thu chi khống, chiếm đoạt trên 5.200 tỷ đồng, đẩy dư nợ cho công ty Phương Trang.
Từ nhận định trên, không thể buộc Phương Trang hoàn trả toàn bộ 9.400 tỷ đồng, mà phải trả số tiền thực nhận trên 3.900 tỷ đồng cùng lãi suất tương ứng là trên 6.406 tỷ. Riêng khoản nợ bắt buộc, xét đây là quan hệ dân sự, không tranh chấp, có tài sản bảo đảm nên tách ra trong một vụ án khác.
Đối với các bị cáo là đồng phạm của bị cáo Phấn nhưng là người làm công ăn lương, không hưởng lợi ngoài lương nên không phải bồi thường cho CB mà buộc Phấn và bị cáo Ngân phải bồi hoàn tất cả các khoản thiệt hại từ hành vi phạm tội mà các bị cáo gây ra.
Bà Phấn phải chấp hành tổng mức án là 30 năm tù.
Từ các nhận định nêu trên, HĐXX tuyên phạt bị cáo Hứa Thị Phấn mức án 20 năm tù về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 20 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, tổng hợp hình phạt là 30 năm tù.
Trước đó, bị cáo Phấn bị TAND Cấp cao tại TP.Hà Nội tuyên phạt mức án 17 năm tù giam. Tổng hợp bản án này với mức án 30 năm tù mà TAND TP.HCM vừa tuyên, buộc bị cáo Phấn phải chấp hành tổng cộng 30 năm tù giam.
Tuyên phạt bị cáo Bùi Thị Kim Loan mức án 13 năm tù về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 15 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, tổng hợp hình phạt là 28 năm tù.
Cùng về 2 tội danh trên, HĐXX tuyên phạt bị cáo Ngô Kim Huệ tổng mức án 10 năm tù giam.
Tuyên phạt bị cáo Lâm Kim Dũng (Giám đốc công ty địa ốc Lam Giang) mức án 6 về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Cùng truy tố về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, bị cáo Hoàng Văn Toàn (nguyên Chủ tịch HĐQT TrustBank) 7 năm. Trần Sơn Nam (nguyên TGĐ TrustBank) bị tuyên phạt 6 năm.
22 bị cáo còn lại bị truy tố cùng về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bị tuyên phạt các các mức án từ 2 năm tù treo đến 4 năm tù giam.
Buộc Hứa Thị Phấn phải bồi thường cho CB số tiền trên 1.105 tỷ từ hành vi Lạm dụng tín dụng chiếm đoạt tài sản trong việc nâng khống căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch rồi bán lại cho TrustBank. Và 5.200 tỷ đồng từ hành vi Cố ý làm trái, tính cả gốc và lãi, bị cáo Phấn phải bồi thường tổng cộng cho hành vi này là 15.691.352.502.516 đồng.
Buộc công ty Phương Trang và các công ty có quan hệ hợp tác kinh doanh với Phương Trang phải thanh toán khoản nợ gốc hơn 3.900 tỷ đồng là tiền nợ gốc từ các khoản vay của công ty Phương Trang, các công ty có quan hệ hợp tác và lãi suất phát sinh tính đến ngày khởi tố vụ án là trên 6.400 tỷ đồng.
Tiếp tục kê biên các bất động sản, tài sản để đảm bảo thi hành án, thu hồi các khoản tiền được xác định là vật chứng của vụ án để khắc phục hậu quả cho CB.
HĐXX cũng kiến nghị xem xét trách nhiệm của Ngô Trí Đức (nguyên Giám đốc TrustBank chi nhánh Sài Gòn) về hành vi thiếu quản lý, tạo điều kiện cho Hứa Thị Phấn phạm tội.
Kiến nghị NHNN yêu cầu CB hoạch toán lại các khoản thu – chi liên quan đến TrustBank.
Yêu cầu cục Thuế TP.HCM xem xét trách nhiệm của các cá nhân tại chi cục Thuế quận 3 về việc tính thuế của căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch.
