Thưa ông vì sao, người dân lại làm theo đúng nguyện vọng của một người khi bị rơi vào trạng thái vô thức (như lý giải của một số nhà khoa học)?
Tôi có thể nói rằng không thể gọi những người dân trong cộng đồng chúng ta thuộc chủ nghĩa duy vật được. Trong đời sống hàng ngày, những giá trị của đời sống văn hoá tâm linh vẫn hiện hữu ở nơi họ. Đặc biệt trong những bối cảnh cuộc sống thịnh tồn, mưu sinh của người dân phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn, trở ngại thì xu hướng người dân viện dẫn, tìm đến sự cắt nghĩa không phải ở nơi trần thế mà họ tìm đến thế giới siêu nhiên, những bậc thần linh.
Thói quen ấy như một mạch ngầm chảy từ xưa đến nay mà người dân vẫn tin vào thế giới bên kia, thế giới tâm linh. Và người ta sử dụng thế giới siêu nhiên để cắt nghĩa hết những hiện tượng mà khoa học còn đang bó tay. Họ tin có chuyện thần nhập, như người phụ nữ "hoá rắn" được người dân tin ngay. Việc người dân làm theo yêu cầu ở đây, họ thể hiện tâm lý có thờ có thiêng, có kiêng có lành.
Theo ông có ẩn nghĩa gì sau chuyện "người hoá rắn" không?
Ở đây ta không nói chuyện cô gái có lừa bịp hay không, hiện tượng ấy có thật hay không, có thuyết phục được mọi người hay không. Nhưng rõ ràng, sự mong manh giữa cuộc đời thực là khoa học và mê tín, sự tin vào giá trị hiện hữu với những giá trị ở rất xa nhưng kiểm soát con người.
Sự phát tâm công đức với số tiền lớn để làm lễ đó là đức tin hay chỉ là tâm lý đám đông?
Những đòi hỏi của "thần thánh" không đe doạ đến sự an nguy của mỗi người, họ nghĩ tham gia đóng góp công quả thì trong tâm thức thấy vững tin hơn. Nhiều người nghĩ rằng, khi làm việc tốt cho thế giới siêu nhiên thì họ được tiếp thêm sức mạnh.
Vậy việc tặng bò hiến tế phải chăng là người dân đang muốn kéo thế giới siêu nhiên về hiện thực?
Đúng thế. Họ đang hiện thực hoá thế giới siêu nhiên. Do đó việc huy động cộng đồng để làm lễ, cúng tế "thần xà" không khó khăn. Hơn nữa, sau khi cúng tế họ đem cho những người thuộc các tầng lớp yếu thế, đối tượng chính sách là hoàn toàn hợp đạo lý mà không đi ngược với mong muốn, chống lại thế lực siêu nhiên.
Xin cảm ơn ông!
Minh Khánh (thực hiện)
