Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Liên quan đến vụ việc "Phẫn nộ clip nữ sinh lớp 8 quỳ trong nhà vệ sinh rồi bị bạn lao vào đánh", chiều 12/10, nhằm làm rõ một số tình tiết pháp lý xung quanh vụ việc này, Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với luật sư Võ Thị Tuệ Minh, Giám đốc Công ty Luật hợp doanh An Doanh Tp.Huế.
Trao đổi với PV, luật sư Minh cho biết, thời gian gần đây, tình trạng bạo lực học đường tại Việt Nam ngày càng diễn biến phức tạp, không còn là hiện tượng cá biệt mà đã trở thành vấn đề mang tính hệ thống, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh học đường và quyền được bảo vệ của người học.
Theo luật sư Minh, thực tiễn cho thấy, nhiều hành vi trong môi trường học đường như đánh đập, hành hạ, lăng mạ, quay clip làm nhục, tung tin giả hoặc ép buộc học sinh khác dưới hình thức tinh thần đều đã vượt quá giới hạn của một vi phạm nội quy đơn thuần. Chúng không chỉ xâm phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể, nhân phẩm và danh dự của người học, mà trong một số trường hợp, còn cấu thành các tội danh hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự. Ranh giới giữa một hành vi sai trái trong học đường và một tội phạm đã được pháp luật xác lập rõ ràng.
Luật sư Võ Thị Tuệ Minh, Giám đốc Công ty Luật hợp doanh An Doanh Tp.Huế trả lời Người Đưa Tin.
Theo quy định tại khoản 5 Điều 2 Nghị định 80/2017/NĐ-CP, bạo lực học đường được định nghĩa là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục hoặc lớp độc lập. Quy định này cho thấy phạm vi của bạo lực học đường không chỉ là hành động thể chất, mà còn bao gồm những tổn thương tinh thần kéo dài, tinh vi và khó nhận diện.
Ngoài ra, dưới góc độ hình sự, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi, trách nhiệm hình sự được đặt ra khi có hành vi phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Như vậy, học sinh nếu đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, hoàn toàn có thể bị truy cứu đối với các tội danh như: Cố ý gây thương tích (Điều 134), Làm nhục người khác (Điều 155), Vu khống (Điều 156), Đe dọa giết người (Điều 133), hoặc Xâm phạm bí mật đời tư qua mạng xã hội (Điều 288).
"Bên cạnh hành vi bạo lực trực tiếp, việc quay và phát tán clip bạo lực học đường lên mạng xã hội cũng là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Người phát tán clip có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Làm nhục người khác (Điều 155) hoặc tội Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng viễn thông (Điều 288), với khung hình phạt đến 5 – 7 năm tù tùy tính chất, hậu quả. Nếu chưa đến mức truy cứu hình sự, vẫn có thể bị xử phạt hành chính từ 10 đến 30 triệu đồng theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi 2022) vì hành vi chia sẻ thông tin, hình ảnh xâm phạm danh dự, nhân phẩm người khác", luật sư Minh nói.
Cần xử lý nghiêm
Lật sư Minh phân tích, việc phát tán clip không chỉ khiến nạn nhân chịu tổn thương tinh thần nặng nề mà còn làm lan truyền tâm lý bạo lực, khiến người chứng kiến dần xem nhẹ hành vi sai trái. Do đó, cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm cả người thực hiện hành vi bạo lực lẫn người phát tán clip, để bảo đảm công bằng và răn đe trong xã hội.
Ngoài trách nhiệm hình sự của học sinh, cha mẹ hoặc người giám hộ cũng có nghĩa vụ bồi thường theo Điều 586 Bộ luật Dân sự nếu con mình gây thiệt hại. Nhà trường và giáo viên cũng phải chịu trách nhiệm nếu buông lỏng quản lý hoặc cố tình bao che, theo quy định tại Luật Giáo dục 2019. Hiệu trưởng và cán bộ liên quan có thể bị xử lý hành chính, kỷ luật, thậm chí bị khởi kiện dân sự nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng do thiếu trách nhiệm.
Cũng theo luật sư Minh, góc nhìn pháp lý cho thấy, hệ quả lâu dài của bạo lực học đường không chỉ dừng lại ở tổn thương cá nhân mà còn ảnh hưởng đến chuẩn mực đạo đức và niềm tin pháp luật trong xã hội. Nếu không xử lý nghiêm và minh bạch, hành vi sai trái dễ bị dung túng, dẫn đến sự xuống cấp về đạo đức trong môi trường giáo dục.
"Từ kinh nghiệm thực tiễn, cần xây dựng cơ chế xử lý bạo lực học đường thống nhất, bắt buộc nhà trường phối hợp với cơ quan chức năng khi phát hiện vụ việc nghiêm trọng, thay vì để các trường tự giải quyết nội bộ. Đồng thời, tăng cường giáo dục pháp luật trong nhà trường, giúp học sinh hiểu rõ trách nhiệm và quyền được bảo vệ, nhằm nâng cao nhận thức và phòng ngừa hiệu quả", luật sư Minh nhấn mạnh.
Trước đó, vào tối 4/10, trên mạng xã hội TikTok lan truyền đoạn clip có độ dài 38s ghi lại cảnh một em nữ sinh quỳ trong nhà vệ sinh của trường THCS N.C.D., phường Thuận Hoá, Tp.Huế rồi bị các em nữ sinh khác lao vào đánh tới tấp.
Điều đáng nói, tại thời điểm xảy ra vụ việc có rất nhiều em nữ sinh khác chỉ đứng xem và không hề có hành động can ngăn hành vi bạo lực của bạn mình.
Chỉ sau một thời gian ngắn được lan truyền, đoạn clip đã thu hút hàng trăm lượt bày tỏ cảm xúc, bình luận và chia sẻ. Trong đó, nhiều dân cư mạng bày tỏ sự bức xúc và phẫn nộ trước hành vi bạo lực học đường của các em nữ sinh xuất hiện trong clip, đồng thời lên án hành vi vô cảm của các em nữ sinh khi chỉ đứng xem mà không có hành động can ngăn.
