Sự chuyển dịch gần đây của Slovakia sang “thân Nga” hơn đã gặp trở ngại, các nhà phân tích nói với hãng tin AFP hôm 24/3, một ngày sau khi diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống ở quốc gia Trung Âu nội lục.
Cựu Ngoại trưởng “thân phương Tây” Ivan Korcok về nhất trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Tổng thống, với 42,44% phiếu bầu, sau khi 99,9% số phiếu được kiểm, Văn phòng Thống kê Slovakia cho biết vào cuối ngày 23/3.
Về nhì là Chủ tịch Quốc hội đương nhiệm Peter Pellegrini, một đồng minh thân cận của Thủ tướng “thân Nga” Robert Fico, với 37,07% phiếu bầu.
Kết quả trên nằm trong dự đoán của các nhà phân tích vì ông Pellegrini, 48 tuổi, và ông Korcok, 59 tuổi, đã liên tục đứng đầu các cuộc thăm dò dư luận trước thềm cuộc bầu cử ở Slovakia, bộc lộ rõ hai hướng của dư luận ở quốc gia thành viên EU-NATO về cuộc chiến ở nước láng giềng Ukraine.
Cuộc bầu cử Tổng thống là cơ hội để Thủ tướng Fico, người đã công khai phản đối và thực tế đã chấm dứt viện trợ quân sự cho Ukraine, củng cố quyền lực. Tổng thống Zuzana Caputova, 50 tuổi, người theo chủ nghĩa tự do và từng là đối thủ đối chọi gay gắt với ông Fico, đã không tìm kiếm nhiệm kỳ mới. Nhưng phe đối lập ở Slovakia muốn có một đối trọng với chính phủ của ông Fico.
Ông Korcok, một nhà ngoại giao chuyên nghiệp từng là Bộ trưởng Ngoại giao trong chính phủ tiền nhiệm, sẽ cạnh tranh vị trí Tổng thống Slovakia với ông Pellegrini, người đứng đầu Đảng Hlas (Tiếng nói) trong liên minh cầm quyền, trong vòng bầu cử nước rút (runoff) vào ngày 6/4 tới.
Ông Peter Pellegrini (trái) và ông Ivan Korcok sẽ tiếp tục đối đầu trong vòng bỏ phiếu thứ 2 (runoff) của cuộc bầu cử Tổng thống Slovakia vào ngày 6/4/2024. Ảnh: Radio Moldova
Ngoài 2 ứng viên trên, cựu Chánh án Tòa án Tối cao Slovakia Stefan Harabin đã giành được nhiều phiếu bầu thứ 3, với chỉ 11,75%, sau khi nhận được sự ủng hộ từ một đảng theo chủ nghĩa dân tộc cũng nằm trong liên minh chính phủ. Cử tri của ông Harabin rất có thể sẽ chuyển hướng sang ủng hộ ông Pellegrini.
Tổng thống Slovakia không nắm nhiều quyền hành pháp, nhưng có vai trò quan trọng trong việc bổ nhiệm chính phủ và tư pháp, có thể phủ quyết các dự luật và định hình công luận. Trong các cuộc bầu cử trước đây, cử tri Slovakia có xu hướng từ chối trao cho các đảng cầm quyền cả chức vụ đứng đầu chính phủ và Tổng thống.
Các nhà phân tích cho rằng chính sách đối ngoại của Slovakia sẽ tiếp tục là vấn đề lớn trong chiến dịch tranh cử cho vòng runoff. “Nếu ông Korcok đắc cử, Slovakia sẽ duy trì lập trường thân châu Âu và ủng hộ Ukraine”, ông Grigorij Meseznikov, người đứng đầu Viện Công vụ có trụ sở tại Bratislava, cho biết. Điều này nghĩa là ông Korcok sẽ là người ngăn Slovakia trở nên “thân Nga” hơn.
“Tôi muốn kêu gọi những cử tri không đồng ý với đường hướng mà chính phủ hiện tại đang lôi kéo Slovakia… kể cả trong chính sách đối ngoại” ông Korcok nói sau chiến thắng ở vòng đầu tiên. “Tôi sẽ không ngồi yên nhìn Slovakia phát triển và đi theo hướng hiện tại”.
Nếu ông Pellegrini đắc cử, quan hệ của Slovakia với các đồng minh và đối tác trong NATO và EU sẽ trở nên lỏng lẻo hơn, sự hỗ trợ của Slovakia cho Ukraine sẽ yếu hơn và nghiêng về phía Nga hơn, ông Meseznikov nói với AFP.
“Hầu hết cử tri Slovakia… muốn một Tổng thống sẽ bảo vệ lợi ích quốc gia của Slovakia, người sẽ không lôi Slovakia vào chiến tranh mà sẽ nói về hòa bình, người… sẽ đặt lợi ích của Slovakia lên hàng đầu”, ông Pellegrini nói sau cuộc bầu cử.
Minh Đức (Theo AFP/Digital Journal, Al Jazeera)
