Kherson, một thành phố có giá trị chiến lược và biểu tượng, được cho là sẽ chứng kiến một trong những trận giao tranh ác liệt nhất trong xung đột Nga-Ukraine. Điều kiện ở đây đang ngày càng trở nên tồi tệ đối với hàng nghìn người ở lại.
Mặc dù Nga đã cho sơ tán hầu hết dân thường và các cơ quan hành chính khỏi khu vực, cho đến nay không có dấu hiệu nào cho thấy quân đội của Moscow sẽ từ bỏ Kherson. Ngược lại, theo các lực lượng Ukraine, Nga đã tích lũy được 40.000 quân ở đó.
Chiến sự đang diễn ra dữ dội ở phía bắc và phía tây khu vực Kherson rộng lớn hơn, và khi các lực lượng Ukraine từ từ tấn công vào thành phố cùng tên, họ cho biết họ đã giành lại hơn 100 thị trấn và làng mạc ở khu vực bờ Tây sông Dnipro từ tay quân Nga.
Nhưng những sự kiện gần đây đã thúc đẩy những đồn đoán về những gì thực sự đang xảy ra trên thực địa và điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Chắt lọc từ những thông tin hạn chế và những tuyên bố chiến trường chưa được xác minh độc lập của 2 bên, các chuyên gia quân sự cho rằng nếu Moscow chọn bảo vệ thành phố chiến lược này, đây có thể là một trận giao tranh đô thị đẫm máu.
Trong khi Nga được cho là đã điều động một số chiến binh dày dặn kinh nghiệm nhất của mình đến khu vực, đồng thời dự trữ đạn dược cũng như các nguồn cung cấp khác ở đó, thì phía Ukraine cũng được cho là đang triển khai hàng loạt pháo binh, máy bay và trực thăng để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo của cuộc tấn công vào khu vực.
Nhận định về xung đột Nga-Ukraine, Tổng thống Aleksandar Vučić của Serbia, một quốc gia đồng minh truyền thống của Moscow ở vùng Balkan, hôm 7/11 cho biết, ông cho rằng trận Kherson sẽ là trận chiến quyết định của cuộc chiến.
“Chúng ta có một khoảng thời gian khó khăn ở phía trước, mùa đông năm sau sẽ còn khó khăn hơn mùa đông năm nay, bởi vì chúng ta đang phải đối mặt với trận chiến quyết định trong xung đột Nga-Ukraine, đó là trận Kherson, trong đó cả hai bên sử dụng hàng nghìn xe tăng, máy bay, pháo binh”, nhà lãnh đạo quốc gia Đông Nam Âu được hãng thông tấn nhà nước Nga TASS dẫn lời nói.
“Phương Tây cho rằng bằng cách này sẽ có thể tiêu diệt được nước Nga. Nga tin rằng bằng cách này họ sẽ có thể bảo vệ được những gì họ đã giành được từ đầu cuộc chiến và kết thúc giao tranh. Điều này sẽ tạo ra thêm các vấn đề ở khắp mọi nơi”.
Ở miền Đông, một số tòa nhà đã bốc cháy ở thành phố Donetsk vào sáng sớm hôm 7/11 sau các cuộc tấn công của pháo binh Ukraine vào khu vực hiện đang do Nga kiểm soát, theo các nhà chức trách và phương tiện truyền thông xã hội.
Trung tâm Điều phối và Kiểm soát Liên hợp do Nga hậu thuẫn cho biết, 6 quả rocket đã bắn trúng quận Voroshilovsky thuộc thành phố Donetsk lúc 3h13 sáng ngày 7/11 giờ địa phương.
Các nhân chứng cho biết trên mạng xã hội rằng do thiếu nước, ngọn lửa lớn tiếp tục bùng cháy sau vụ pháo kích.
Các video trên mạng xã hội do CNN định vị địa lý cho thấy tòa nhà của Cục quản lý đường sắt Donetsk nằm trong số những nơi bị cháy ở trung tâm thành phố. Chưa có báo cáo về thương vong trong vụ việc.
Hôm 7/11, Moscow đã có một động thái hiếm hoi khi lên tiếng phủ nhận thông tin của các milblogger (quân nhân viết blog) Nga cho rằng một đơn vị bộ binh hải quân Nga đã mất hàng trăm binh sĩ trong một cuộc tấn công bất thành ở miền Đông Ukraine, hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti cho biết.
Theo RIA, Bộ Quốc phòng Nga đã bác bỏ thông tin của các milblogger rằng lữ đoàn hải quân 155 thuộc Hạm đội Thái Bình Dương đã hứng chịu “tổn thất nặng nề, vô nghĩa về người và trang thiết bị”.
Ngược lại, trong 10 ngày qua, đơn vị này đã tiến được 5 km (hơn 3 dặm) vào các vị trí phòng thủ của Ukraine ở phía tây nam Donetsk, RIA dẫn lời Bộ Quốc phòng Nga cho biết.
Xa chiến tuyến hơn về phía Bắc, Thị trưởng Kiev Vitali Klitschko hôm 7/11 đã kêu gọi cư dân thủ đô chuẩn bị cho tình huống xấu nhất khi mọi nguồn cấp điện và nước trong thành phố đều bị gián đoạn. Ông Klitschko khuyên người dân chuẩn bị kế hoạch khẩn cấp để rời thành phố, đến nương tựa bạn bè hoặc người thân ở nơi khác với nguồn cung điện, nước và nhiệt lượng sưởi ấm dồi dào hơn.
Đại sứ Ukraine tại Vương quốc Anh, Vadym Prystaiko, hôm 7/11 lặp lại những lời khuyến cáo của ông Klitschko về việc sơ tán cư dân của Kiev. Ông Prystaiko nói: “Tôi hy vọng mọi chuyện sẽ không đến mức này. Nhưng trong trường hợp xấu nhất, chúng tôi sẽ phải sơ tán họ về Lviv ở miền Tây Ukraine, và tất cả những nơi gần Liên minh châu Âu hơn. Sẽ có một lượng lớn người cần sơ tán, nhưng đó là điều bắt buộc phải làm trong bối cảnh mùa đông ở Ukraine có thể trở nên rất khắc nghiệt. Chúng tôi phải tính trước cách làm điều này”.
Ông Maksym Kozytskyi, Thống đốc Lviv, hôm 7/11 đã công bố các biện pháp chuẩn bị để tiếp nhận thêm người được sơ tán đến khu vực của mình, đồng thời kêu gọi sự giúp đỡ về việc cung cấp máy phát điện diesel và hỗ trợ tài chính cho vật tư y tế.
Trong một diễn biến khác, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cho biết trên Twitter hôm 7/11 rằng Ukraine đã nhận được các hệ thống phòng không NASAMS và Apside đầu tiên, đồng thời cảm ơn các đồng minh Na Uy, Tây Ban Nha và Mỹ vì sự hỗ trợ trên.
Ukraine hồi sinh vận tải cơ lớn nhất thế giới
Antonov An-225 - chiếc vận tải cơ lớn nhất thế giới đã bị phá hủy trong cuộc giao tranh hồi đầu xung đột Nga-Ukraine - đang được phục chế trong một “cơ sở bí mật”, trang Washington Examiner (Mỹ) cho biết hôm 7/11.
Ông Eugene Gavrylov, Tổng giám đốc công ty Antonov quản lý chiếc vận tải cơ, đưa ra thông báo trên với tờ Bild (Đức), cho biết thêm rằng công tác phục chế đã hoàn thành khoảng 30%.
Chiếc Antonov An-225 Mriya, tiếng Ukraine “Мрія” nghĩa là “Giấc mơ”, do Tổ hợp Khoa học công nghệ hàng không Antonov (thuộc Liên Xô cũ) chế tạo, đã bị phá hủy hoàn toàn trong nhà chứa máy bay khi giao tranh ác liệt xảy ra tại sân bay Hostomel (hoặc Gostomel) phía Tây Bắc thủ đô Kiev trong những ngày đầu tiên của cuộc chiến.
Ông Gavrylov ước tính rằng tổng chi phí khôi phục chiếc “Giấc mơ” này sẽ là 500 triệu Euro. Để giúp gây quỹ cho công tác phục chế, Antonov sẽ bán các mô hình của chiếc máy bay này tại sân bay Leipzig ở Đức, một địa điểm mà chiếc An-225 thường lui tới trước khi bị phá hủy.
Triều Tiên bác cáo buộc bí mật cấp đạn pháo cho Nga
Triều Tiên hôm 8/11 cho biết tuyên bố của Mỹ rằng Bình Nhưỡng đang cung cấp đạn pháo cho Moscow để phục vụ cuộc chiến ở Ukraine là vô căn cứ, hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA đưa tin.
Tuyên bố trên của Triều Tiên nhằm bác bỏ cáo buộc tuần trước của người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho rằng đạn pháo từ Triều Tiên đang được vận chuyển đến Nga dưới vỏ bọc các chuyến hàng đến Trung Đông hoặc châu Phi.
“Gần đây, Mỹ liên tục tung tin đồn vô căn cứ về các thỏa thuận vũ khí giữa CHDCND Triều Tiên và Nga”, Phó giám đốc đối ngoại quân sự của Bộ Quốc phòng Triều Tiên cho biết trong một tuyên bố hôm 8/11, theo KCNA.
Tuyên bố cho biết, Triều Tiên coi “tin đồn” là một phần trong “âm mưu thù địch của Mỹ nhằm làm hoen ố hình ảnh CHDCND Triều Tiên trên trường quốc tế”.
“Chúng tôi một lần nữa làm rõ rằng chúng tôi chưa bao giờ có giao dịch vũ khí với Nga và chúng tôi không có kế hoạch làm như vậy trong tương lai”, tuyên bố cho biết thêm.
Theo ông Kirby, các quan chức Mỹ không biết liệu Nga có thực sự nhận được đạn dược hay không, nhưng họ đang cố gắng giám sát các chuyến hàng.
Thông tin của Mỹ chỉ ra rằng Triều Tiên “đang ngấm ngầm cung cấp cho Nga một số lượng đáng kể đạn pháo để sử dụng ở Ukraine, đồng thời làm xáo trộn điểm đến thực sự của các chuyến hàng vũ khí bằng cách cố gắng làm cho nó có vẻ như chúng đang được gửi đến các nước ở Trung Đông hoặc Bắc Phi”, ông Kirby nói với các phóng viên hôm 2/11.
Ukraine kêu gọi tẩy chay một số công ty quốc tế
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine hôm 7/11 kêu gọi sự tẩy chay từ các khách hàng và đối tác của các công ty quốc tế vẫn duy trì hoạt động ở Nga bất chấp cuộc chiến giữa hai nước nay đang ở tháng thứ 9, theo một bài đăng trên Twitter của Bộ Ngoại giao Ukraine.
Bài đăng cũng bao gồm một bức ảnh có logo của nhiều công ty phương Tây khác nhau mà Ukraine cho biết vẫn tiếp tục hoạt động tại Nga, trong đó có Nestle, P&G, Johnson & Johnson, Philips, Siemens, Bayer và Unilever.
Một số công ty bảo hiểm và cho vay quốc tế như ING, UniCredit, Aegon, HSBC và Aviva cũng có trong danh sách này.
Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hôm 24/2, Moscow đã vấp phải nhiều chỉ trích của quốc tế, với việc EU, Mỹ và Anh, cùng với một số nước khác, áp đặt các biện pháp trừng phạt tài chính cứng rắn đối với Moscow.
Theo sau đó là một làn sóng các công ty quốc tế quyết định rời thị trường Nga hoặc đình chỉ hoạt động tại nước này, bao gồm H&M, IKEA, Volkswagen, Nike, Apple, Volvo, Daimler, Netflix, Disney, MSC, Mango, Maersk, v.v...
Xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga tăng cao hơn
Xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga đã tăng với tốc độ nhanh hơn trong tháng 10 bất chấp cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine, theo tính toán của hãng tin Reuters dựa trên dữ liệu hải quan của Trung Quốc.
Các lô hàng Trung Quốc sang Nga đã tăng 34,6% so với cùng kỳ năm trước tính theo đồng USD, cao hơn so với mức tăng 21,2% trong tháng 9 và đánh dấu mức tăng trưởng hai con số hàng tháng thứ tư liên tiếp, Reuters đưa tin hôm 7/11.
Điều đó trái ngược với nhu cầu giảm đối với hàng hóa Trung Quốc ở châu Âu và Mỹ khi lạm phát gia tăng, lãi suất tăng mạnh trên toàn thế giới và suy thoái kinh tế toàn cầu làm giảm nhu cầu từ các đối tác thương mại lớn.
Moscow và Bắc Kinh đã ký quan hệ đối tác không giới hạn trước khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát thành hành động quân sự vào cuối tháng 2. Nga cũng đã tìm cách củng cố mối quan hệ chính trị và kinh tế chặt chẽ hơn với Trung Quốc khi đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây về cuộc chiến.
Minh Đức (Theo Al Jazeera, Washington Examiner, CNN, NY Times)