Mới đây, TS Hoàng Công Tình – Trưởng khoa Hồi Sức tích cực, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình cho biết các bác sĩ của khoa vừa cấp cứu 5 bệnh nhân ngộ độc do uống rượu ngâm với củ cây thương lục.
Các bệnh nhân nhận viện với các triệu chứng như: Tê lưỡi, đau bụng dữ dội, nuôn, tiêu chảy, vã mồ hôi, khó thở...
Qua khai thác nhanh, cách đó khoảng 1 giờ, các bệnh nhân cùng ăn cơm, có uống rượu ngâm với củ của một loại cây mà theo họ, đó là nhân sâm và rượu được mang ra uống lần đầu kể từ khi ngâm.
Kiểm tra rượu do người nhà mang đến, bác sĩ kết luận họ bị ngộ độc do uống rượu ngâm củ cây thương lục.
Trong 6 người ăn cơm và uống loại rượu ngâm này, 5 người uống nhiều nhất có triệu chứng nặng phải nhập viện, một người uống ít rượu, các triệu chứng nhẹ hơn nên không nhập viện.
Thương lục còn có tên là trưởng bất lão, kim thất nương, tên khoa học là Phytolacca acinosa Roxb. (P. esculenta Van Houtte), là cây mới được di thực du nhập vào nước ta mấy thập kỷ gần đây.
Trong nước vốn có sẵn loài thương lục Phytolacca decandra L. còn gọi là thương lục Mỹ (Phytolacca americana L.) hay dân gian còn gọi sâm voi vì cây mau lớn, sau 6 - 7 tháng cho củ to bằng cổ tay hình rất giống củ sâm (sự nhầm lẫn chết người từ đây mà ra).
Theo mô tả, đây là loại cây thảo sống nhiều năm, cao tới 1,5m. Rễ củ mập. Thân hình trụ nhẵn, màu xanh lục, ít phân nhánh. Lá mọc so le, phiến xoan ngược to, dài 12 - 25cm, rộng 5 - 10cm; cuống lá 3cm, đầu nhọn tù, gốc nhọn.
Chùm hoa đối diện với lá song không gắn trước lá, cao 15 - 20cm; 5 lá đài trắng, nhị 8, lá noãn 8 - 10. Quả mọng, hình cầu dẹt, có 8 - 10 quả đại với vòi nhụy tồn tại, khi chín có màu tía đen, hạt đen, dẹp, hình thận hay tròn. Hoa tháng 5 - 7, quả tháng 8 - 10.
Một số hình ảnh về cây thương lục (Ảnh minh hoạ)
Loại cây này có độc chất ở tất cả các bộ phận (rễ, củ, quả, lá). Khi ăn phải loại chất độc này sẽ có các triệu chứng tê môi, lưỡi, đau bụng, nôn, tiêu chảy, vã mồ hôi, giãn đồng tử, tăng tiết dịch đường thở, co giật. Nếu ngộ độc nặng hoặc không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể bị suy hô hấp, hôn mê hoặc tử vong.
Bên cạnh đó, củ và rễ của cây thương lục rất giống với nhân sâm, kể cả khi ngâm rượu cũng có mùi thơm như nhân sâm nên rất dễ nhầm lẫn.
Qua sự việc, bác sĩ khuyến cáo, người dân không nên tự ý ngâm rượu khi không biết rõ thành phần. Trường hợp không may ngộ độc, người nhà cần đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế để xử trí, loại bỏ chất độc ra khỏi đường tiêu hóa, tránh hậu quả đáng tiếc.
Tiểu Chiến (Tổng Hợp)
