Rau kinh giới còn có tên khác là kinh giới rìa, kinh giới trồng, giả tô, khương giới hoặc bạch tô. Nó cũng có tên khoa học là Elsholtzia cristata, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae) và có nguồn gốc từ châu Á.
Kinh giới thường mọc ở những địa hình nhiều nắng như khu vực có đồi núi, đất bỏ hoang, bờ sông suối hoặc trong rừng. Ngày nay, phần lớn rau kinh giới được tìm thấy ở Ấn Độ, Đông Á và châu Âu, trong đó có Việt Nam.
Cây kinh giới có thân mọc thẳng, hình vuông với chiều cao từ 30 - 50cm. Hoa kinh giới nhỏ, có màu tím nhạt và mọc thành cụm bông ỏ đầu cành. Toàn thân cây (kể cả lá) đều có hương thơm, vị cay hơi nhẵn đắng. Phiến lá dài, thuôn nhọn có hình răng cưa và có cuống.
Dưới đây là 7 công dụng tuyệt vời giúp kinh giới được gọi là "vua thần dược":
Chống nhiễm trùng: Rau kinh giới chứa nhiều hợp chất có đặc tính kháng khuẩn cao. Tinh dầu kinh giới giúp ngăn chặn sự phát triển của Escherichia coli và Pseudomonas aeruginosa - hai chủng vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng. Một nghiên cứu khác cho thấy, rau kinh giới có tác dụng chống lại 23 loại vi khuẩn khác nhau.
Trị cảm cúm: Thành phần kháng khuẩn của rau kinh giới có khả năng tiêu diệt vi khuẩn cúm. Loại thảo dược này điều trị hiệu quả các triệu chứng cúm như sốt, cảm lạnh, đau nhức cơ thể, đau đầu…
Khi mới có dấu hiệu cảm cúm, một bài thuốc đơn giản mà hiệu quả là nấu cháo trắng với rau kinh giới, hành lá hoặc tía tô và dùng ngay khi còn nóng, cơ thể sẽ cảm thấy dễ chịu. Hoặc sắc chung với một số loại rau cũng có tác dụng chữa bệnh như bạc hà, tía tô, cam thảo, cúc tần… lấy nước uống.
Rau kinh giới còn có đặc tính giúp thông mũi và thông cổ họng do bị cảm hoặc dị ứng. Bạn có thể xông mũi bằng cách nhỏ một vài giọt tinh dầu kinh giới vào bát nước nóng và hít hơi nước.
Hỗ trợ ngừa ung thư: Không chỉ giàu chất chống ôxy hóa, rau kinh giới còn hỗ trợ ngăn ngừa các tế bào ung thư. Cụ thể, các nhà khoa học chỉ ra carvacrol - một trong những thành phần trong rau kinh giới giúp ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư đại tràng.
Giảm lây nhiễm virus: Hai hợp chất có trong rau kinh giới – carvacrol và thymol có liên quan đến đặc tính kháng virus. Carvalcrol đã làm bất hoạt norovirus - một loại virus gây các bệnh đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn chỉ trong vài giờ điều trị.
Bên cạnh đó, thymol và carvacrol đã làm bất hoạt 90% virus herpes simplex (virus gây nhiễm trùng) chỉ sau một giờ.
Giúp giảm chứng viêm: Chứng viêm là một phản ứng miễn dịch bình thường xảy ra do bệnh tật hoặc chấn thương. Tuy nhiên, viêm mãn tính được cho là góp phần vào sự phát triển của các bệnh như bệnh tim và tiểu đường. Do kinh giới giàu chất chống oxy hóa, ngoài việc trung hòa các gốc tự do, nó cũng góp phần làm giảm chứng viêm.
Giàu khoáng chất: Chứa nhiều khoáng chất (kali, canxi, magiê, đồng, sắt…), rau kinh giới giúp duy trì sức khỏe xương và răng. Ngoài ra, bổ sung rau kinh giới trong chế độ dinh dưỡng có thể ngăn ngừa bệnh thiếu máu.
Rosmairinic và thymol - những chất chống oxy hóa mạnh có trong rau kinh giới, cũng giúp ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa.
Hỗ trợ điều trị chảy máu cam: Rau kinh giới cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị chảy máu cam, kể cả việc đại và tiểu tiện ra máu. Bạn hãy thử dùng hoa kinh giới đem sao đen trên chảo, rồi đun sôi cùng với 200ml nước lọc, sắc thành khoảng 100ml. Sau đó, bạn chia thành 2 lần để uống trong ngày sẽ cải thiện được tình trạng chảy máu cam.
Ngoài ra, nếu bạn đại tiện ra máu thì hãy dùng bột (được nghiền từ lá kinh giới) hòa tan với nước cháo gạo nếp, rồi chia uống khoảng 3 lần/ngày cho đến khi bệnh được cải thiện.
Đối với trường hợp tiểu tiện ra máu, bạn dùng lá kinh giới và sa nhân, rồi đem sao khô trên chảo và nghiền thành bột nhuyễn. Tiếp đó, bạn hòa tan với nước hồ nếp, dùng khoảng 3 lần/ngày sẽ cải thiện được tình trạng.
Tiểu Lam (Tổng Hợp)