Một số tác dụng của rau sam ít người hay
Rau sam là loại rau dân dã mọc hoang nhiều ở Việt Nam, nhưng loại rau này được thế giới rất coi trọng nhiều tác dụng cho sức khoẻ.
Rau sam hay còn gọi là mã xỉ hiện. mã xỉ thái, trường thọ thái,… có vị chua, không độc, có tính lạnh. Tuy là loại rau mọc dại nhưng nó có nhiều công dụng đối với sức khỏe con người. Dưới đây là những tác dụng của cây rau sam ít người biết.
Các bộ phận của cây như thân, lá, nụ hoa đều có thể sử dụng được trừ phần rễ. Có thể kể đến một số món ăn thơm ngon từ rau sam như: rau sam xào tỏi tôm, canh rau sam thịt bằm, nộm rau sam.
Loại rau này không chỉ là một loại thực phẩm dùng để chế biến được nhiều loại thức ăn ngon mà đây còn là vị thuốc có nhiều công dụng. Có thể dùng rau sam ở dạng tươi hoặc phơi khô, dùng dần.
Bác sĩ Yên Lâm Phúc từng có bài chia sẻ trên báo Sức khỏe & Đời sống, rau sam là loại rau “nông dân” của mùa hè. Rau sam được coi là loại rau nông dân vì đó là loại rau rất phổ thông, dễ trồng, dễ sống, có sức sống mạnh ngay cả ở những vùng đất tưởng chừng chẳng có loại rau nào sống nổi.
Dược sĩ Ma Thị Trang chia sẻ với VietNamNet, tại Hà Lan, người dân dùng rau sam làm dưa chua, salad trộn dầu dấm.
Bên cạnh đó người Trung Quốc gọi rau sam là rau trường thọ. Trong khi đó, rau sam là loại rau mọc dại ở Việt Nam, ít người ăn. Rau này được người dân nhiều vùng trong nước dùng để chăn nuôi gia súc.
Rau sam là loại cỏ, cành mẫm nhẵn, rất quen thuộc ở nhiều vùng quê. Trước kia, rau sam được coi là rau dại, rau cứu đói ở các mùa hiếm rau.
Trong nhiều nghiên cứu hiện đại cho thấy, rau sam có nhiều hoạt tính sinh học như Flavonoid, Coumarin, Monnoterrpene Glycoside, hợp chất Phennolic. Trong rau sam còn chứa nhiều axit béo như omega-3, vitamin, khoáng chất và một số hợp chất tốt cho sức khỏe.
Flavonoid là thành phần nhiều nhất ở rau sam tập trung ở lá và thân cây. Đây là một chất có tính chống oxy hóa và chống viêm hiệu quả. Các nghiên cứu hiện đại đều chỉ ra rằng, Flavonoid có tác dụng phòng, chống ung thư, bảo vệ hệ tim mạch, thúc đẩy hệ miễn dịch hoạt động chống lại nguy cơ nhiễm trùng đặc biệt đối với các đối tượng bị suy giảm miễn dịch. Flavonoid còn tốt cho phụ nữ giai đoạn mãn kinh, giảm hiện tượng bốc hỏa, khó chịu cho họ.
Rau sam còn sở hữu một số khoáng chất tốt như phốt pho, sắt, mangan, canxi, đồng… trong rễ, thân, lá. Lá của rau sam còn giàu selen, magiê, vitamin A, vitamin C.
Đặc biệt nguồn chất béo thực vật từ rau sam giàu omega-3 không chứa cholesterol. Các axit béo phân lập từ rau sam chứng minh tốt cho sức khỏe của hệ tim mạch.
Ngoài ra, trong thành phần của rau sam còn chứa Protulaca oleracea làm giảm trọng lượng cơ thể, axit béo tự do trong máu và tăng insulin máu, tăng độ nhạy của insulin và cải thiện sự suy giảm dung nạp glucose và chuyển hóa lipid trên chuột mắc bệnh đái tháo đường.
Các nghiên cứu trên chuột cho thấy, nó có thể là triển vọng trong điều trị đái tháo đường. Vì vậy, rau sam được coi là thực phẩm tốt cho người bệnh bị này.
Một số bài thuốc dân gian từ rau sam
Trị nổi mề đay mẩn ngứa, sốt phát ban: Ban chỉ cầ lấy một nắm cây rau sam rửa qua nhiều lần với nước để loại bỏ lớp bụi bẩn và tạp chất. Sau đó, giã nát toàn bộ rau sam, chắt lấy phần nước cốt để uống, phần bã để chà xát lên vùng da bị tổn thương. Thực hiện mỗi ngày 1 lần để cải thiện bệnh lý về da.
Chữa dịch sản hậu ra nhiều: Để trị bệnh này bạn 60g rau sam khô đem rửa sạch sắc lấy nước dùng. Chia làm 2 lần dùng. Nếu không có khô bạn có thể dùng với 200g rau sam tươi.
Trị trướng bụng: Lấy năm rau tầm 300 – 500g rau sam, rửa sạch, chia làm 2 lần dùng, mỗi lần 150g, thái nhỏ, nấu lẫn với nước vo gạo nếp lần 2 tạo thành một thứ canh hơi sệt.
Phòng ngừa bệnh gout: Dùng nước sắc rau sam để thay cho nước lọc. Sử dụng liên tục khoảng 30 ngày và kết hợp cùng với thuốc trị bệnh gout.
Trị ho gà: Nên dùng 100g rau sam cùng với 30g đường phèn. Rau sam cần được làm sạch trước khi đem đun cùng với 200ml nước. Tiếp tục thêm 30 gram đường phèn và đun còn khoảng 100ml. Chia phần sắc được thành 3 phần nhỏ để dùng trong ngày. Sau lộ trình 3 ngày, người bệnh giảm liều dùng còn 50ml.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng rau sam để tốt cho sức khỏe
Mặc dù loại rau dại này mang lại nhiều tác dụng cho sức khoẻ nhưng khi sử dụng rau sam bạn vẫn cần lưu ý những điều sau:
- Không nấu quá chín, đun sôi quá lâu.
- Không sử dụng cho phụ nữ có thai.
- Những người bệnh có thể tạng hư hàn, hay đi tiêu lỏng, cần phối hợp với những vị thuốc cay, ấm để không làm trệ tỳ khi sử dụng loại rau này.
- Những người có tiền sử sạn thận nên thận trọng dùng loại rau dân dã này.
Trúc Chi (t/h)