Lớp học đặc biệt trong trại giam
Tại Trại giam Đắk Trung (Bộ Công an), ngoài các lớp đào tạo nghề, còn có một lớp học đặc biệt, góp phần từng bước thay đổi số phận của nhiều phạm nhân. Đó là lớp học xóa mù chữ, nơi các học viên là những người đang phải trả giá cho lỗi lầm trong quá khứ. Với sự tận tụy của những người thầy mang sắc phục công an, lớp học này đã thắp lên hy vọng mới cho các phạm nhân.
Trong không khí sôi nổi của lớp học, ánh mắt chăm chú của phạm nhân Võ Văn T. (SN 1980, trú tại phường Tự An, TP.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) không rời khỏi từng nét phấn trắng trên bảng. Mỗi khi lời giảng của giáo viên vừa kết thúc, T. lại cẩn thận, tỉ mỉ nắn nót từng chữ cái lên cuốn vở của mình. Dù tuổi đã không còn trẻ, nhưng T. kiên trì học tập với niềm tin vững chắc rằng học tập chính là con đường duy nhất để làm lại cuộc đời.
Lớp học xóa mù chữ tại Trại giam Đắk Trung.
Phạm nhân T. tâm sự, trước khi vướng vào vòng xoáy của tội lỗi, T. từng là thợ mộc, nuôi sống gia đình bằng những đồng tiền lương thiện. Tuy nhiên, do không biết chữ, T. gặp rất nhiều khó khăn trong việc đo đạc, khiến công việc trở nên đầy thách thức.
Chính sự thiếu hiểu biết về chữ nghĩa và pháp luật đã khiến T. sai trái khi tham gia vào việc mua bán ma túy. Năm 2018, T. bị tòa án tuyên phạt mức án 10 năm tù về tội Mua bán trái phép chất ma túy. Sau khi vào trại giam, T. quyết định thay đổi bản thân, xin tham gia lớp học xóa mù chữ từ tháng 11/2024.
Chỉ sau hơn 3 tháng, T. đã có thể đọc và viết cơ bản. "Trước đây, tôi không nghĩ sẽ có ngày mình ngồi học chữ. Bởi tuổi tác và những lo toan của cuộc sống đã làm tôi quên mất rằng mình cũng cần được học", nam phạm nhân chia sẻ.
Dù đã lớn tuổi và là người đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng phạm nhân Giàng A V. (người đầu tiên bên phải) vẫn kiên nhẫn học từng con chữ.
Với sự nỗ lực không ngừng, giờ đây, T. đã có thể đánh vần từng con chữ trong những lá thư mà người thân gửi vào. T. kể, mỗi lần gặp mặt trong các buổi thăm nuôi, vợ và các con T. đều vui mừng trước sự thay đổi rõ rệt, đặc biệt là sự tiến bộ vượt bậc trong việc học chữ của T..
"Thấy tôi ngày càng nỗ lực thay đổi bản thân, vợ và các con tôi đều rất vui mừng và gửi lời cảm ơn chân thành đến các cán bộ trong trại giam, những người đã tận tâm giúp đỡ những phạm nhân như tôi không ngừng học tập và cải tạo tốt. Phấn khởi hơn khi nghĩ đến một ngày, sau khi mãn hạn tù, tôi sẽ trở lại nghề mộc và sống lương thiện, nhờ vào những con chữ được học trong trại giam", T. cho hay.
Dù đã lớn tuổi và là người đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng phạm nhân Giàng A V. (SN 1970, trú tại xã Cư Kbang, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk) vẫn không ngừng nỗ lực rèn luyện từng con chữ. Phạm nhân V. đang chấp hành bản án 20 năm tù về tội Vận chuyển trái phép chất ma túy.
Dù đôi tay đã cứng nhưng các học viên vẫn nắn nót từng nét chữ cho thật tròn trịa.
Nhớ lại biến cố đã đẩy mình vào vòng lao lý, V. chia sẻ: "Cuối năm 2022, khi đang đi làm rẫy, tôi được một người đàn ông lạ mặt nhờ cầm hộ một bao xác rắn đi khoảng 2km, đổi lại là 2 triệu đồng tiền công. Tôi không hề hay biết bên trong bao xác rắn chứa 2 bánh heroin. Hậu quả, tôi phải trả giá bằng 2 thập kỷ sau song sắt".
V. cho rằng, nguyên nhân mình phạm tội là do không biết chữ và thiếu hiểu biết pháp luật. "Khi còn nhỏ, gia đình nghèo khó nên tôi không được đến trường, mà phải ở nhà chăn trâu. Đến năm 2006, gia đình tôi di cư tự do từ Hà Giang vào Đắk Lắk với hy vọng thoát khỏi cái nghèo. Nhưng không ngờ rằng, chính trên mảnh đất này, tôi lại vô tình đẩy bản thân vào vòng xoáy tội lỗi".
Sau khi vào trại giam, phạm nhân V. quyết tâm xin học lớp xóa mù chữ để mở mang kiến thức. Với sự tận tình giảng dạy của các cán bộ trại giam cùng sự chăm chỉ tự học mỗi tối, sau hơn 3 tháng, phạm nhân V. không chỉ đọc, viết được những con chữ mà còn hạnh phúc khi lần đầu tiên tự tay viết trọn vẹn họ tên mình. Việc biết chữ cũng đã giúp nam phạm nhân hiểu hơn về pháp luật và nhận thức được những lỗi lầm mình từng gây ra.
Giúp các phạm nhân thay đổi nhận thức
Là người trực tiếp giảng dạy tại lớp xóa mù chữ, Đại úy Trần Thị Thu Trang, cán bộ giáo dục Trại giam Đắk Trung cho hay, đa số phạm nhân cần được giáo dục nhiều là người đồng bào dân tộc thiểu số, có trình độ học vấn thấp. Đáng nói, nhiều người phạm tội cũng vì không biết chữ. Chính vì vậy, họ chưa nhận thức đầy đủ, thậm chí không nhận thấy những sai phạm của bản thân.
Thông qua công tác giáo dục, Trại giam Đắk Trung mong muốn giúp phạm nhân hiểu rõ tội lỗi của mình, từ đó hướng thiện, khắc phục hậu quả đã gây ra. Quan trọng hơn, việc học còn giúp họ thay đổi tư duy, biết trân trọng giá trị của lao động và cải tạo tốt để trở thành công dân có ích. Khi tái hòa nhập cộng đồng, họ sẽ có cơ hội làm lại cuộc đời.
Đại úy Trần Thị Thu Trang, cán bộ giáo dục Trại giam Đắk Trung tận tình chỉ dạy cho các học viên trong quá trình học chữ.
Tuy nhiên, việc dạy chữ cho các phạm nhân, đặc biệt là những người đã lớn tuổi, không hề dễ dàng. Đại úy Trang lý giải: "Tay của họ đã cứng, bộ não cũng không còn nhanh nhạy như người trẻ, nên việc tiếp thu rất chậm. Hơn nữa, điều kiện cơ sở vật chất của trại giam còn nhiều hạn chế, không thể áp dụng công nghệ hiện đại vào giảng dạy như các lớp học ngoài xã hội. Vì vậy, đòi hỏi những người đứng lớp phải thật sự kiên nhẫn, tận tâm, đồng cảm và biết cách truyền cảm hứng để các học viên không nản chí. Ngoài những giờ học trên lớp, các học viên còn được tiếp cận các tài liệu về pháp luật".
Nhằm hỗ trợ công tác giáo dục trong trại giam, thời gian qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cư Mgar (tỉnh Đắk Lắk) đã phối hợp với Trại giam Đắk Trung cung cấp sách, vở và các dụng cụ học tập cho phạm nhân.
Những con chữ sẽ góp phần thắp lên hy vọng mới cho các phạm nhân.
Mỗi khóa học có khoảng 40 học viên, chia thành 2 lớp thuộc 2 phân trại. Trong đó, phạm nhân là người dân tộc thiểu số chiếm khoảng 80%. Theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, lớp xóa mù chữ sẽ kéo dài 18 tháng là kết thúc giai đoạn xóa mù chữ cấp độ 1. Sau khóa học này, các học viên có thể đọc, viết và thực hiện các phép tính cộng, trừ, nhân, chia cơ bản.
Không chỉ dừng lại ở việc dạy chữ, cán bộ trại giam còn lồng ghép nội dung giáo dục công dân vào chương trình giảng dạy. Từ đó, giúp phạm nhân nhận thức rõ rằng, việc học không chỉ đơn thuần là biết đọc, biết viết mà còn là con đường để thay đổi tư duy, nâng cao nhận thức pháp luật và tránh tái phạm sau khi mãn hạn tù.
Bằng những nỗ lực không ngừng của cán bộ giảng dạy và sự quyết tâm của các học viên, lớp học xóa mù chữ tại Trại giam Đắk Trung không chỉ là nơi giúp phạm nhân học chữ, mà còn mở ra cho họ một con đường mới – con đường của sự thay đổi và hy vọng. (Còn nữa)
Sau giờ lên lớp, các học viên lại cùng nhau cắp sách trở về buồng giam.
Đại tá Lê Trọng Ngà, Phó Giám thị Trại giam Đắk Trung thông tin: "Hàng năm, cứ vào đầu năm, chúng tôi lại làm tờ trình phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk để xin mở các lớp xóa mù chữ dành riêng cho số phạm nhân không biết chữ. Đồng thời, hầu hết các phạm nhân không biết chữ cũng nguyện vọng mong muốn trong thời gian chấp hành án được học và biết chữ để nâng cao kiến thức... Từ đó, thuận lợi trong việc tiếp cận với gia đình, xã hội, dễ dàng xác định hướng làm ăn sau khi chấp hành xong án phạt tù".
Khánh Ngọc
