Tham gia thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội ngày 29/5, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) đã chia sẻ về vấn đề cần xây dựng cảng nước sâu tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Theo đại biểu Nguyễn Duy Thanh, chi phí logistics của nước ta trung bình ở mức 16,8 - 17% GDP, cao hơn nhiều so với mức bình quân chung là 10,6% của thế giới, ảnh hưởng trực tiếp tới sức cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam.
Riêng tại ĐBSCL, là vựa nông sản và thủy sản của cả nước, chi phí logistics chiếm tới 30% giá thành sản phẩm các mặt hàng nông sản, thủy sản. Nguyên nhân chính và cũng là điểm nghẽn lớn nhất của vùng là hệ thống logistics chưa phát triển, thiếu hệ thống cảng biển, nhất là cảng nước sâu cho tàu vận chuyển container xuất khẩu.
Đại biểu tỉnh Cà Mau nhấn mạnh, khoảng 90% hàng hóa của vùng được chuyển bằng đường bộ đến các cảng tại Tp.HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu để xuất khẩu. Điều này làm đội chi phí logistics, tăng giá thành, giảm sức cạnh tranh của hàng hóa ĐBSCL.
“Thực tế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đầu tư xây dựng hệ thống cảng biển nước sâu trong vùng ĐBSCL để phục vụ xuất nhập khẩu, thúc đẩy kinh tế - xã hội”, đại biểu Nguyễn Duy Thanh nói.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh, đoàn Cà Mau (Ảnh: Quochoi.vn).
Đại biểu tỉnh Cà Mau nhấn mạnh, Quyết định số 1579 phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 định hướng phát triển các cảng biển quy mô lớn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của cả nước hoặc liên vùng; các bến cảng tại các huyện đảo phục vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với quốc phòng - an ninh và chủ quyền biển đảo… Tại tỉnh Cà Mau sẽ ưu tiên phát triển Cảng Hòn Khoai tại đảo Hòn Khoai.
Ông Thanh thông tin, đảo Hòn Khoai có diện tích khoảng 4 km2, nằm ở phía Đông Nam Mũi Cà Mau, cách đất liền khoảng 14,7 km, cách đường hàng hải quốc tế khoảng 20 hải lý; cách Tp.HCM khoảng 340 km.
"Vùng biển này có độ sâu từ 15 – 27m, ổn định luồng lạch, rất thuận lợi cho việc xây dựng cảng biển nước sâu và là một trong số ít cảng nước sâu của cả nước cho phép ra vào, bốc dỡ tàu có trọng tải rất lớn (tàu 250.000 tấn). Cảng Hòn Khoai sẽ là động lực phát triển kinh tế - xã hội của không chỉ riêng Cà Mau mà của khu vực ĐBSCL”, đại biểu Nguyễn Duy Thanh cho hay.
Theo ông Thanh, ngoài yếu tố phát triển kinh tế biển thì Hòn Khoai còn là vị trí đặc biệt quan trọng về quốc phòng an ninh, được ví như điểm tiền tiêu ở khu vực phía Nam để canh giữ, bảo vệ chủ quyền vùng biển nước ta.
Không những thế, đảo Hòn Khoai còn được nhiều chuyên gia và doanh nghiệp đánh giá cao về tiềm năng phát triển du lịch biển, có khả năng thu hút khách nước ngoài, cạnh tranh với các điểm du lịch khác trong khu vực. Hiện, du lịch biển là một trong 4 dòng sản phẩm chính của du lịch Việt Nam, được ưu tiên phát triển theo Chiến lược Phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 .
Tháng 9/2022, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái có ý kiến chỉ đạo tại Công văn số 5832/VPCP-QHĐP, theo đó, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan và UBND các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL khẩn trương thực hiện nhiệm vụ xây dựng Báo cáo điều chỉnh, bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển vùng ĐBSCL theo Nghị quyết số 78 ngày 18/6/2022 của Chính phủ, trong đó có việc nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù phát triển vùng đất mũi Cà Mau.
Tuy nhiên, hiện nay, do chưa quy hoạch chi tiết, cùng với cơ chế chính sách ưu đãi chưa có nên dự án cảng Hòn Khoai có vốn đầu tư khoảng 2,5 tỷ USD này vẫn chỉ là tiềm năng, chờ đợi.
Vị đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ hỗ trợ, hướng dẫn tỉnh Cà Mau trong việc xây dựng khung pháp lý, tạo cơ chế, chính sách ưu đãi đủ hấp dẫn để kêu gọi đầu tư bằng nguồn vốn tư nhân. Đồng thời xem xét hỗ trợ một phần từ nguồn ngân sách trung ương cho các công trình kết cấu hạ tầng hàng hải công cộng như khu dịch vụ hậu cần logistics ven bờ, cầu dẫn từ bờ ra đảo, đê chắn sóng, luồng tàu, báo hiệu hàng hải.
Trường hợp cần thiết, đề nghị cho phép doanh nghiệp trực thuộc Bộ Quốc phòng có năng lực để đầu tư cảng lưỡng dụng.
