Hai chiếc máy bay chiến đấu F-35A Lightning II của Không quân Mỹ đã hạ cánh trên đường cao tốc ở Phần Lan hôm 4/9, đánh dấu lần đầu tiên tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 của "xứ cờ hoa" hoạt động trên đường bộ chứ không phải đường băng ở một quốc gia châu Âu.
Màn biểu diễn của cặp máy bay – thuộc biên chế Phi đoàn tiêm kích số 48 (48 FW) của Mỹ có trụ sở tại căn cứ Không quân Hoàng gia (RAF) Lakenheath, Vương quốc Anh – chứng tỏ những tiến bộ trong khả năng triển khai sức mạnh không quân linh hoạt từ các địa điểm phi truyền thống trong bối cảnh xuất hiện những mối đe dọa ngày càng tăng đối với các căn cứ Mỹ trên toàn cầu.
Cuộc hạ cánh trong điều kiện hạn chế của tiêm kích Mỹ là một phần trong cuộc tập trận thường niên của Không quân Phần Lan, được gọi là BAANA 2024, trong đó các chiến đấu cơ hiện đại sử dụng đường cao tốc Norvatie ở Rovaniemi và đường cao tốc Hosio ở Ranua làm đường băng. Cuộc tập trận bắt đầu vào ngày 31/8 và kéo dài đến ngày 6/9.
"Việc hạ cánh thành công lần đầu tiên của tiêm kích thế hệ thứ 5 F-35 của chúng tôi trên đường cao tốc ở châu Âu là minh chứng cho mối quan hệ ngày càng phát triển và khả năng tương tác chặt chẽ mà chúng tôi có với các đồng minh Phần Lan của mình", Tướng James B. Hecker, Chỉ huy Không quân Mỹ ở châu Âu và châu Phi (USAFE), cho biết trong một thông cáo báo chí.
"Cơ hội học hỏi từ các đối tác Phần Lan của chúng tôi giúp cải thiện khả năng triển khai và sử dụng sức mạnh không quân nhanh chóng của chúng tôi từ các địa điểm phi truyền thống và phản ánh sự sẵn sàng tập thể và sự nhanh nhẹn của các lực lượng của chúng tôi", vị tướng Mỹ nói.
BAANA 24 là cuộc tập trận đường bộ thường niên do quốc gia Bắc Âu tổ chức, và Không quân Phần Lan thường xuyên huấn luyện bên ngoài các căn cứ hoạt động chính của mình để có thể nhanh chóng phân tán máy bay trên khắp đất nước trong trường hợp cần thiết. Theo thông cáo báo chí từ quân đội Phần Lan, các hoạt động này chuẩn bị cho các lực lượng của họ có thể chiến đấu từ bất cứ đâu.
Điều động lực lượng từ các địa điểm phân tán là điều phổ biến trong Chiến tranh Lạnh và một thời gian dài sau đó không còn được ưa chuộng. Nhưng chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, khai màn tháng 2/2022, đã một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của chiến thuật liên quan đến đường bộ này, trong bối cảnh các căn cứ không quân và các trung tâm quân sự quan trọng thường là những mục tiêu có giá trị cao của hai bên trong cuộc xung đột.
Nga đã sử dụng tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và bom lượn để cố gắng áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine. Trong khi đó, Ukraine đã đáp trả bằng cách phát triển những cách thức mới để tấn công các căn cứ không quân của Nga xa hơn nhiều so với tiền tuyến bằng máy bay không người lái (UAV/drone) có vũ trang tự chế, vì các nước phương Tây không cho phép các tên lửa tầm xa mà họ cung cấp tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga.
F-35 Lightning II (Tia chớp) là máy bay chiến đấu đa chức năng tàng hình, siêu âm được phát triển bởi Công ty Hàng không Lockheed Martin của Mỹ.
Tiêm kích này có 3 biến thể, bao gồm F-35A cất cánh và hạ cánh thông thường (CTOL); F-35B cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL) và F-35C dùng trên tàu sân bay (CV).
Minh Đức (Theo Air&Space Forces, Fox News)