Con người là nhân tố chính để nắm bắt, phát triển công nghệ

Ngày 28/9, Bộ GD&ĐT đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Đề án "Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035 và định hướng tới 2045".

Đánh giá ý nghĩa của dự thảo, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn bày tỏ trong bối cảnh khoa học công nghệ đang thay đổi từng ngày, nước ta có cơ hội lớn để thu hút đầu tư và phát triển các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Tuy nhiên, cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, điểm nghẽn lớn nhất của Việt Nam hiện nay là sự thiếu hụt đội ngũ nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán (STEM) có trình độ, kỹ năng đáp ứng yêu cầu của các tập đoàn công nghệ lớn.

Sự thiếu hút nguồn nhân lực này sẽ là nguy cơ lớn có thể làm Việt Nam tuột mất cơ hội thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Vì thế, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là yêu cầu cấp thiết để phát triển đất nước nhanh và bền vững. Trước yêu cầu của thực tiễn, việc xây dựng Đề án "Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao" là yêu cầu cấp thiết.

Báo cáo về dự thảo Đề án, ông Đặng Văn Huấn - Giám đốc Dự án Nâng cao chất lượng giáo dục đại học (SAHEP) cho biết, Đề án nhằm chuẩn bị dồi dào nguồn nhân lực STEM, có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng nhu cầu mở rộng đầu tư phát triển các lĩnh vực công nghệ cao. Đặc biệt là đội ngũ nhân lực tài năng có khả năng tham gia sâu vào công đoạn nghiên cứu và phát triển trong một số lĩnh vực công nghệ then chốt.

Trao đổi tại hội thảo, các đại biểu thống nhất đề án được xây dựng kỹ lưỡng, công phu với ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong sự phát triển công nghệ cao của đất nước, đồng thời, đưa ra những góp ý, đề xuất để hoàn thiện đề án hiệu quả.

Là một trong những đơn vị nghiên cứu về công nghệ, kỹ thuật trên cả nước, GS.TS Chử Đức Trình - Hiệu trưởng Trường Đại học công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, trong bối cảnh đất nước đang có sự thay đổi không ngừng về công nghệ, các yếu tố phát triển không chỉ liên quan đến tài nguyên, công nghệ mới, mà yếu tố quan trọng nhất chính là con người.

Nguồn nhân lực chất lượng cao là chìa khóa của sự thành công. Vì vậy, đề án chính là kim chỉ nam, định hướng cho các cơ sở giáo dục đại học để triển khai xây dựng chiến lược phát triển, kế hoạch hành động để sinh viên ra trường có thể đáp ứng được với chất lượng công việc.

Ông Chử Đức Trình đề xuất, mỗi cơ sở giáo dục đại học cần tạo ra chuẩn đào tạo mạnh hơn nữa, ưu tiên hơn vào những ngành mũi nhọn, thế mạnh của Việt Nam như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, khoa học kĩ thuật dữ liệu.

Góp ý tại hội thảo, ông Đặng Quang Vinh - Chuyên gia cao cấp phát triển doanh nghiệp Ngân hàng thế giới nhấn mạnh sự ủng hộ với đề án để ngành giáo dục nâng cao chất lượng nhân lực, đóng góp lâu dài cho sự phát triển nền kinh tế Việt Nam, trong bối cảnh đầu tư cho khoa học công nghệ chưa được nhiều.

Cho rằng nhân lực là yếu tố phát triển then chốt trong làm chủ công nghệ, ông Vinh kiến nghị Bộ GD&ĐT cần có những giải pháp rà soát, tạo ra sự thuận lợi hơn cho việc thành lập các cơ sở giáo dục đào tạo công nghệ cao, hay có cơ chế thí điểm cho những mô hình đào tạo mới có sự kết hợp với doanh nghiệp, nước ngoài để mở rộng hơn các chương trình đào tạo.

Hội thảo cũng ghi nhận các ý kiến, đóng góp trong xây dựng các chuẩn chương trình đào tạo của giáo viên; Cơ chế cho các trường sư phạm trong đào tạo giáo viên phổ thông có năng lực STEM; thu hút học sinh nữ vào ngành STEM; đổi mới phương pháp dạy học từ phổ thông, có định hướng STEM cho học sinh; khoanh vùng sơ bộ điểm mạnh của từng trường để đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị hiệu quả.