Trong một sự đảo ngược đáng kinh ngạc, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 9/4 bất ngờ tuyên bố ông sẽ tạm thời hoãn mức thuế quan "có đi có lại" nặng nề mà ông vừa áp đặt đối với hàng chục quốc gia trong khi tiếp tục gia tăng áp lực lên Trung Quốc.
Sự đảo chiều diễn ra chưa đầy 24 giờ sau khi mức thuế quan mới có hiệu lực đối với hầu hết các đối tác thương mại của Mỹ, khiến thị trường tài chính biến động dữ dội nhất kể từ những ngày đầu của đại dịch Covid-19.
Ngay sau tuyên bố của ông Trump về hoãn áp thuế trong 90 ngày đối với nhiều quốc gia, chỉ số S&P 500 đã tăng vọt 9,5% – mức tăng hàng ngày lớn nhất của chỉ số này kể từ năm 2008.
Nhưng nhà lãnh đạo Mỹ cũng đồng thời tăng thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc lên 125% – một con số cao hơn so với mức 104% công bố trước đó. Ngoài ra, Nhà Trắng vẫn giữ mức thuế quan "cơ bản" toàn cầu 10% đối với hầu hết các mặt hàng nhập khẩu vào Mỹ.
Việc ông Trump tăng thuế đối với Trung Quốc là để trả đũa việc Bắc Kinh tuyên bố áp thuế 84% đối với tất cả hàng hóa của Mỹ bắt đầu từ ngày 10/4, làm leo thang thêm cuộc đối đầu căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước khi ký sắc lệnh hành pháp tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng, Washington, DC, ngày 9/4/2025. Ảnh: Getty Images
Các nhà giao dịch đã tận dụng cơ hội để mua các cổ phiếu giảm giá lớn. Kể từ khi ông Trump công bố thuế quan "Ngày giải phóng" hôm 2/4, cổ phiếu đã giảm hơn 12%.
"Đây là thời điểm then chốt mà chúng tôi đã chờ đợi. Phản ứng tức thời của thị trường là vô cùng tích cực, vì các nhà đầu tư coi đây là bước tiến tới sự rõ ràng rất cần thiết", bà Gina Bolvin, Chủ tịch của Bolvin Wealth Management Group, cho biết.
"Tuy nhiên, sự không chắc chắn đang bao trùm những gì xảy ra sau giai đoạn 90 ngày, khiến các nhà đầu tư phải vật lộn với sự biến động tiềm ẩn ở phía trước", bà Bolvin lưu ý.
Sau thông báo tạm hoãn thuế quan của Tổng thống Trump, Goldman Sachs cho biết họ đã cắt giảm khả năng suy thoái xuống còn 45% từ mức 65%, đồng thời quay lại ước tính cơ sở trước đó về mức tăng trưởng kinh tế vào năm 2025.
Ông Kevin Gordon, chiến lược gia đầu tư cấp cao tại Charles Schwab, cho biết có cơ sở cho sự phục hồi, nhưng cảnh báo rằng "việc đưa ra quyết định chắc chắn về bất kỳ điều gì ngay bây giờ là một việc làm ngu ngốc".
"Chúng ta chỉ cần chờ xem chính sách cuối cùng là gì, nhưng thật không may, chính sách thay đổi gần như hàng ngày", ông Gordon cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông lo ngại về khả năng đưa ra quyết định chi tiêu và tuyển dụng của các công ty trong một môi trường như vậy.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, ông Trump đã nhiều lần đe dọa sẽ áp dụng một loạt các biện pháp trừng phạt đối với các đối tác thương mại, và rồi thu hồi một số biện pháp trong số đó vào phút chót.
Cách tiếp cận này khiến các nhà lãnh đạo thế giới bối rối và khiến các giám đốc điều hành doanh nghiệp lo sợ. Họ cho rằng sự không chắc chắn đã khiến việc dự báo các điều kiện thị trường trở nên khó khăn.
Các sự kiện trong ngày qua đã làm nổi bật sự không chắc chắn xung quanh các chính sách của ông Trump và cách ông cùng nhóm của mình tạo ra và thực hiện chúng.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent khẳng định rằng việc hoãn thuế vốn là kế hoạch từ đầu để đưa các quốc gia vào bàn đàm phán. Tuy nhiên, sau đó ông Trump đã chỉ ra rằng sự hoảng loạn trên thị trường kể từ thông báo ngày 2/4 của ông đã ảnh hưởng đến suy nghĩ của nhà lãnh đạo Mỹ.
Mặc dù đã nhấn mạnh trong nhiều ngày rằng các chính sách của mình sẽ không bao giờ thay đổi, nhưng ông Trump cũng đã nói với các phóng viên hôm 9/4: "Các vị phải linh hoạt". Đồng thời, ông dự đoán rằng các thỏa thuận thương mại sẽ được thực hiện với tất cả các quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc.
Thuế quan của ông Trump đã gây ra một đợt bán tháo kéo dài nhiều ngày, xóa sổ hàng nghìn tỷ USD khỏi cổ phiếu toàn cầu và gây áp lực lên trái phiếu kho bạc Mỹ và đồng USD, vốn là xương sống của hệ thống tài chính toàn cầu.
Minh Đức (Theo Reuters, France24)
