Trong một diễn biến bất ngờ tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (UNGA) hôm 23/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ từ Nga với sự hỗ trợ tài chính từ EU và NATO.
Phát biểu này được đưa ra sau cuộc gặp cùng ngày giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại New York, đánh dấu sự thay đổi hoàn toàn so với lập trường trước đó của nhà lãnh đạo Mỹ, khi ông từng gợi ý rằng Ukraine có thể phải nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.
Ông Zelensky ca ngợi bình luận của Trump là một "sự thay đổi lớn". Và cú "quay xe" này đã nhận được sự hoan nghênh thận trọng từ châu Âu.
"Tôi nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu, có đủ khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine trong hình thái ban đầu", ông Trump phát biểu trong một bài đăng trên Truth Social Post sau cuộc gặp với ông Zelensky tại trụ sở Liên Hợp Quốc.
Ông Trump nói thêm rằng ngoài việc có thể giành lại đất nước trong hình thái ban đầu, Kiev "thậm chí có thể tiến xa hơn thế nữa!" – mặc dù ông không giải thích rõ ý mình là gì.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại kỳ họp thứ 80 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, ngày 23/9/2025. Ảnh: GZero Media
Trước đây, ông Trump thường xuyên chỉ trích việc Mỹ viện trợ cho Ukraine và từng đề xuất đàm phán trực tiếp với Nga mà không tham vấn đầy đủ với các đồng minh châu Âu.
Lập trường mới này được xem là một "sự đảo ngược đáng kinh ngạc", khiến người châu Âu bất ngờ và hiện đang cố gắng đánh giá lại cách tiếp cận của Mỹ đối với cuộc xung đột.
Theo Politico, các quan chức EU đang bị "giằng xé" giữa niềm hân hoan và sự hoài nghi, lo ngại rằng cách tiếp cận vẫn có thể thay đổi một lần nữa.
Tuy nhiên, phản ứng tức thời từ họ là sự vui mừng xen lẫn phấn khích trước giọng điệu sắc bén mới của Tổng thống Mỹ.
"Đây là tuyên bố cứng rắn nhất từ trước đến nay", một quan chức EU tại New York nói với Politico, ám chỉ đến giọng điệu "thân Ukraine" trong bài đăng của ông Trump, đồng thời bày tỏ lo lắng rằng chỉ một cuộc điện thoại từ Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể lại khiến tình hình thay đổi.
Ông Trump đã đưa ra một số nhận định về sự thay đổi trong tư duy của mình trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 23/9, trong đó ông bày tỏ sự thất vọng với ông Putin.
"Tôi nghĩ rằng đó sẽ là điều dễ dàng nhất để chấm dứt cuộc chiến tranh vì mối quan hệ của tôi với ông Putin, nhưng thật không may, mối quan hệ đó chẳng có ý nghĩa gì cả", Tổng thống Mỹ nói.
Ông cũng nhấn mạnh điều tương tự trong bài phát biểu chính thức trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào đầu ngày. Nhà lãnh đạo Mỹ đã đặc biệt nhấn mạnh vào câu trả lời "có" khi được hỏi liệu các nước NATO có nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ hay không.
"Tôi hoan nghênh những bình luận vài giờ trước của Tổng thống Mỹ, nhấn mạnh sự suy yếu dần dần của nền kinh tế Nga", ông Macron nói. "Và tôi hoan nghênh việc Tổng thống Mỹ tin tưởng vào khả năng của Ukraine".
Phát biểu với các phóng viên bên ngoài tòa nhà Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC), nhà ngoại giao hàng đầu EU Kaja Kallas dường như hoan nghênh bài đăng của ông Trump.
"Ông ấy đã đưa ra một tuyên bố rất mạnh mẽ mà chúng tôi chưa từng nghe trước đây, điều đó thực sự cho thấy chúng tôi có cùng sự hiểu biết", bà Kallas nói.
Minh Đức (Theo Politico, Japan Times)
