Một đoạn clip ghi lại cảnh giáo viên dạy học sinh lớp 1 phát âm tiếng Việt theo cách “lạ” sau khi được đăng tải ít giờ đã thu hút hàng trăm nghìn lượt xem, chia sẻ và bình luận trái chiều. Nhiều ý kiến cho rằng cách đánh vần này không giống với cách đánh vần thông thường mà trước đây các phụ huynh từng được học, khiến nhiều người hoang mang lo lắng.
Cách đánh vần trong clip trên theo chương trình Sách tiếng Việt Công nghệ giáo dục của GS. Hồ Ngọc Đại và theo giới chuyên gia cách đánh vần của cô giáo trong clip tuân thủ đúng theo phương pháp của giáo trình này.
Trong clip cô giáo dạy học sinh phân biệt cách viết phân biệt ia, ua, ưa (âm tiết không có âm cuối) với iê, uô, ươ (khi có âm cuối). Cô cũng dạy cách viết phân biệt C (khi có nguyên âm u, o, ơ) với cách viết K (khi có nguyên âm i), với cách viết Q (khi có âm đệm u). Theo chương trình này, ngay từ lớp 1, đã dạy cho học sinh phân biệt khái niệm âm (vị) (ví dụ âm /cờ/ và chữ (kí tự) (c, k (ca), q (cu)), dạy HS lớp 1 các khái niệm ngôn ngữ học như âm tiết, tiếng, âm đầu, vần, thanh điệu, âm cuối, âm đệm.
GS. Nguyễn Văn Lợi nguyên Phó Viện trưởng viện Ngôn ngữ học Việt Nam cho rằng, đây là những vấn đề, kiến thức, khái niệm của ngữ âm học và khoa học về chữ viết. Theo các tác giả của chương trình cải cách, để cho học sinh hiểu sâu về cấu tạo âm tiết tiếng Việt, từ đó phát huy sức sáng tạo của HS, có thể và cần thiết dạy cho HS lớp 1 các kiến thức, khái niệm ngữ âm học. Đây là sự khác biệt giữa chương trình cải cách và chương trình dạy tiếng Việt truyền thống.
“Tôi không thể đưa ra câu trả lời đánh giá tính đúng/sai và tính hiệu quả trong giáo dục của chương trình cải cách, dù chỉ giới hạn trong sự cái cách dạy HS lớp 1 đánh vần tiếng Việt. Bởi vì, đây là vấn đề khoa học, cần thận trọng trong đánh giá. Được biết chương trình cải cách đã được thực nghiệm mấy chục năm, nhưng đến nay, vẫn chưa có kết luận cuối cùng về tính đúng/sai, tính hiệu quả của những cải cách trong chương trình nói chung và về phương pháp dạy tiếng Việt nói riêng. Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu và thông cảm với những lo lắng của phụ huynh”, GS. Lợi nói.
“Thậm chí hoang mang của nhiều phụ huynh, khi xem clip cải cách cách đánh vần tiếng Việt. Họ lo rằng cách dạy đánh vần tiếng Việt như clip trình chiếu sẽ được/bị đưa vào sách khoa lớp 1 sắp tới. Năm nay tôi có cháu nội vào học lớp 1, tôi cũng băn khoăn nếu cháu tôi phải học cách đánh vần cải cách như clip. Phần lớn phụ huynh chưa được biết đến chương trình cải cách, chưa hiểu các khái niệm, kiến thức sâu về ngữ âm học. Họ không khỏi lo lắng, hoang mang khi năm học sắp đến con cháu họ - những đứa trẻ vừa mới rời lớp mẫu giáo phải học những kiến thức khó mà đến họ cũng không biết”, GS. Lợi nói thêm.
Nguyên Phó Viện trưởng viện Ngôn ngữ học Việt Nam cho biết, ông đã đem những băn khoăn thắc mắc trao đổi với GS. Nguyễn Minh Thuyết - Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông. GS Thuyết khẳng định rằng, trong chương trình tiếng Việt lớp 1 không áp dụng những cải cách cách đánh vần tiếng Việt như clip trình chiếu. Chương trình tiếng Việt vẫn theo phương pháp truyền thống, tập trung dạy học sinh các kĩ năng đọc-viết, nghe-nói, không dạy các kiến thức, khái niệm chuyên sâu về ngữ âm học, khiến các vị phụ huynh lo lắng, hoang mang.
Clip: Cô giáo hướng dẫn học sinh đánh vần: