Mới đây, tại diễn đàn Nguồn nhân lực toàn cầu 2017 với chủ đề: "Từ kỳ tích sông Hàn đến kỳ tích sông Hồng", GS. Ngô Bảo Châu, đại học Chicago, Mỹ, đại diện cho một nhóm tư vấn giúp bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu về chiến lược và lộ trình phát triển giáo dục đại học, cao đẳng đoạn 2020 - 2035 đưa ra một số đề xuất. Những đề xuất này nhằm giúp hệ thống giáo dục đại học trong nước đáp ứng tốt hơn yêu cầu về nhân lực trong thời kỳ mới.
GS. Ngô Bảo Châu.
Theo GS. Ngô Bảo Châu, giáo dục đại học và cao đẳng đã được xác định là “lĩnh vực đột phá” nhằm nâng cao năng suất và kỹ năng lao động trong hai báo cáo gần đây của Chính phủ. Giá trị cốt lõi của giáo dục đại học, cao đẳng là: Đáp ứng hiệu quả và linh động những đòi hỏi của xã hội và đóng góp vào tăng năng lực cạnh tranh quốc gia cũng như sự thịnh vượng của người dân; hội nhập với thế giới, hướng tới những giá trị nhân bản chung của nhân loại, đồng thời bảo tồn những giá trị truyền thống của Việt Nam; tìm ra tri thức mới, vận dụng tri thức để phụng sự xã hội; đảm bảo sự công bằng và cơ hội tiếp cận giáo dục đại học cho nhóm sinh viên kém ưu đãi.
Ông chỉ ra 3 trụ cột cho sự phát triển đại học, cao đẳng là: Quản trị, tài chính và năng lực hệ thống.
Ở đó, quản trị là điểm cân bằng giữa tự chủ đại học và sự can thiệp của quản lý Nhà nước. Mô hình hệ thống đại học và cao đẳng thống nhất, cùng với bộ tiêu chí rành mạch, để đảm bảo cho hiệu quả can thiệp của quản lý Nhà nước (quản trị, giám sát) hướng tới nâng chất lượng của cả hệ thống. Mô hình quản trị của từng cơ sở đại học và cao đẳng tự chủ để đảm bảo thực hiện trách nhiệm giải trình về chất lượng đào tạo, nghiên cứu, minh bạch thông tin.
Tài chính là nâng cao hiệu quả ngân sách Nhà nước dành cho đại học và cao đẳng: Chuyển từ hình thức cấp kinh phí chi thường xuyên sang hình thức đặt nhiệm vụ ưu tiên (đào tạo, nghiên cứu) thông qua quy trình cạnh tranh công bằng. Đảm bảo cơ hội tiếp cận: Quỹ học bổng và tín dụng sinh viên; khung pháp lý để khuyến khích đầu tư vào đại học và cao đẳng.
Cuối cùng, đối với năng lực hệ thống: Thiết kế bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư; thiết kế bộ tiêu chí đánh giá chất lượng quản trị, đào tạo và nghiên cứu khoa học; thiết kế thị trường lao động ở đại học cao đẳng theo hướng mở và cạnh tranh; thống nhất và đơn giản hoá hệ thống tên gọi và chức danh.
Cũng tại diễn đàn này, Bộ trưởng bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết: "Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ làm thay đổi bản chất một số loại hình công việc, giảm thiểu không ít công đoạn thông qua tự động hóa. Một phần lao động của con người được thay thế bằng máy móc, trí tuệ nhân tạo.
Việt Nam cũng đã xác định phát triển nguồn nhân lực là giải pháp đột phá để phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng tăng trưởng. Thông qua giáo dục và đào tạo, chúng tôi đang từng bước nâng cao trình độ, kỹ năng của nhân lực Việt Nam tiếp cận trình độ các nước tiên tiến ở khu vực, một số mặt tiếp cận trình độ các nước tiên tiến trên thế giới".
