Hàng hóa gia công tại Việt Nam không được tính là hàng Made in Vietnam

Thực hiện Nghị quyết số 73/NQ-CP, Bộ Công Thương Việt Nam đang Dự thảo Thông tư quy định cách xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Theo Cục Xuất nhập khẩu - đơn vị đầu mối chủ trì soạn thảo Thông tư, Dự thảo Thông tư được xây dựng chủ yếu dựa trên các bộ quy tắc xuất xứ hiện đang áp dụng cho hàng xuất khẩu từ Việt Nam. Đồng thời quy định 5 nguyên tắc xác định và thể hiện hàng hóa của Việt Nam, trong đó có nguyên tắc tổ chức, cá nhân căn cứ các quy định của Thông tư để tự xác định và tự chịu trách nhiệm khi xác định hàng hóa của mình là hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Cục Xuất nhập khẩu cũng khẳng định sẽ không làm phát sinh thêm chi phí cho doanh nghiệp.Thông tư chỉ giúp các tổ chức, cá nhân có căn cứ để thực hiện đúng yêu cầu của Nghị định số 43 và Nghị định số 111, giúp loại bỏ các trường hợp vô tình hay cố tình vi phạm thông tin về nước xuất xứ. Các doanh nghiệp chân chính sẽ không phải đối diện với nguy cơ cáo buộc "gian lận xuất xứ", tránh được rủi ro kiện tụng và mất uy tín với người tiêu dùng.

Ngoài ra, Thông tư cũng sẽ giúp loại bỏ dần tình trạng hàng nhập khẩu nhập nhèm "đội lốt" hàng Việt Nam như đã rải rác xảy ra trong thời gian qua. Dự thảo Thông tư không quy định bất kỳ một thủ tục hành chính mới nào mà người dân và doanh nghiệp phải tuân thủ.

Cách xác định hàng Made in Vietnam

Dự thảo Thông tư chỉ rõ phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng trong một số quy định chung như sau:

Về phạm vi điều chỉnh, Thông tư này quy định về cách xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam đối với hàng hóa lưu thông trong nước. Thông tư không áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu. Việc xác định xuất xứ hàng hóa đối với hàng hóa xuất khẩu thực hiện theo quy định của pháp luật về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu hoặc quy định của nước nhập khẩu về xác định xuất xứ hàng hóa.

Ở đối tượng áp dụng, Thông tư áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa tại Việt Nam và cơ quan, tổ chức có liên quan.

Thông tư cũng ghi rõ các mục nội dung xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam. Cụ thể gồm, nguyên tắc xác định và thể hiện hàng hoá sản xuất tại Việt Nam; cách xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam; cách xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam bằng phương  pháp chuyển đổi mã số hàng hóa; cách xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam bằng phương pháp tính hàm lượng giá trị Việt Nam; công đoạn gia công, chế biến đơn giản; bao bì, phụ kiện, phụ tùng, dụng cụ và các yếu tố gián tiếp.

Cụ thể, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa tự xác định và chịu trách nhiệm hàng hóa sản xuất tại Việt Nam; việc xác định xuất xứ hàng hóa đối với hàng hóa xuất khẩu thực hiện theo quy định của pháp luật về xuất xứ hàng hóa xuất, nhập khẩu; hàng hóa “sản xuất tại Việt Nam” được thể hiện hoặc ghi trên nhãn, bao bì; tổ chức, cá nhân thể hiện hoặc ghi hàng hóa sản xuất tại Việt Nam bằng tiếng Việt nếu ghi thêm bằng tiếng nước ngoài phải dùng cụm từ tương đương.

Bên cạnh đó, trường hợp không xác định được hàng hóa là hàng hóa sản xuất tại Việt Nam theo quy định thì ghi nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa và thể hiện bằng một trong các cụm từ hoặc kết hợp các cụm từ sau: “lắp ráp tại Việt Nam”; “đóng chai tại Việt Nam”; “phối trộn tại Việt Nam”; “hoàn tất tại Việt Nam”; “đóng gói tại Việt Nam”; “dán nhãn tại Việt Nam” hoặc theo quy định của pháp luật về nhãn hàng hóa.

Công cụ bảo hộ sở hữu trí tuệ cho hàng Made in Vietnam

Theo Bộ Công Thương, cho tới nay, Việt Nam đã ban hành nhiều quy định về xuất xứ hàng hóa, trong đó có việc như thế nào thì một sản phẩm được coi là có xuất xứ Việt Nam. Tuy nhiên, các quy định này mới chỉ áp dụng cho hàng xuất khẩu và hàng nhập khẩu. Với hàng hóa sản xuất, bao gồm cả sản xuất từ đầu vào nhập khẩu, và sau đó lưu thông trong nước, hiện chưa có quy định cách xác định như thế nào là hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam.

Theo đó, cần xây dựng bộ tiêu chí giúp xác định hàng hóa là hàng hóa sản xuất tại Việt Nam, giúp môi trường sản xuất, kinh doanh trong nước minh bạch và an toàn hơn cho hoạt động của doanh nghiệp, bảo vệ sản xuất trong nước và bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng.

Bộ Công Thương đánh giá, mục tiêu ban hành Thông tư là nhằm hướng dẫn, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh trong việc xác định và thể hiện xuất xứ hàng hóa theo quy định của pháp luật liên quan, vừa phù hợp với thông lệ quốc tế mới, vừa tuân thủ quy định của pháp luật. Về lâu dài, quy định này cũng có thể được sử dụng như một công cụ bảo hộ sở hữu trí tuệ, bảo hộ sản xuất và thương hiệu trong nước, tương tự như các nước phát triển khác. 

Với vấn đề bất cập thiếu vắng quy định về bộ tiêu chí để xác định xuất xứ hàng hoá, Bộ làm rõ hai giải pháp định hướng giải quyết vấn đề. Một là, giữ nguyên các quy định hiện hành của pháp luật. Hai là,ban hành Thông tư quy định cách xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam, trong đó hướng dẫn cách xác định hàng hoá sản xuất tại Việt Nam. 

Đồng thời Báo cáo nêu rõ tác động của các giải pháp trên các mặt kinh tế, xã hội, thủ tục hành chính và hệ thống pháp luật. Cùng với kiến nghị việc quy định bộ tiêu chí xác định hàng hóa sản xuất tại Việt Nam là cần thiết nhằm giúp các cơ quan quản lý nhà nước cũng như cộng đồng doanh nghiệp xác định xuất xứ hàng hóa sản xuất tại Việt Nam một cách có căn cứ, minh bạch, phù hợp với pháp luật hiện hành.

Mỹ Sao