Kể từ năm 2021, sau khi Việt Nam áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đối với một số sản phẩm đường mía nhập khẩu, ngành mía đường trong nước đã và đang ghi nhận sự hồi sinh.
Nếu như trong giai đoạn 2011- 2021, diện tích mía sụt giảm từ 283.000 ha niên vụ 2011/12 xuống chỉ còn 146.938 ha trong niên vụ 2021/22, thì 3 năm qua đã tăng trở lại, hiện đạt gần 175.000 ha…
Sự hỗ trợ từ các biện pháp bảo hộ như thuế chống bán phá giá cũng đã giúp các doanh nghiệp trong nước tăng khả năng cạnh tranh và củng cố vị thế trong ngành. Nhờ đó, thị trường mía đường Việt Nam đang trải qua giai đoạn tái cấu trúc mạnh mẽ với sự dẫn dắt của các doanh nghiệp lớn trong nước.
Trong số các doanh nghiệp nội địa, không thể không nhắc đến Công ty Cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (TTC AgriS; HoSE: SBT) với hành trình gần 3 thập kỷ tạo lập một "đế chế" mía đường lớn tại Việt Nam với 46% thị phần toàn ngành.
Quy mô vốn điều lệ liên tục tăng trưởng
Ngược về năm 1995, Công ty Cổ phần Mía đường Bourbon Tây Ninh, tiền thân là Công ty liên doanh giữa Tập đoàn Group Sucrecries Bourbon (GB) và Liên hiệp Mía đường II (LHMĐ II) và Liên hiệp Mía đường Tây Ninh được thành lập.
Đến năm 2007, công ty chuyển đổi sang mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ 1.419 tỷ đồng, và chỉ một năm sau, chính thức niêm yết trên sàn HoSE với mã chứng khoán SBT, mở ra giai đoạn phát triển mới.
Năm 2013, công ty đổi tên thành Công ty Cổ phần Mía Đường Thành Thành Công Tây Ninh, song song với sự ổn định trong hoạt động kinh doanh là sự tăng trưởng mạnh mẽ về quy mô vốn điều lệ. Đặc biệt, năm 2015, sau thương vụ sáp nhập với Công ty Cổ phần Nhiệt điện Gia Lai, công ty trở thành doanh nghiệp mía đường lớn nhất trên sàn chứng khoán, với vốn điều lệ 1.856 tỷ đồng.
Đến năm 2017, công ty tiếp tục hoàn thiện chiến lược mở rộng thông qua việc sáp nhập với Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa, chính thức đổi tên thành Công ty Cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa, nâng vốn điều lệ lên 2.532 tỷ đồng, là doanh nghiệp ngành mía đường có vốn điều lệ lớn nhất trên sàn chứng khoán.
Ra đời từ những năm 1979 với ngành nghề kinh doanh ban đầu là chuyên sản xuất kinh doanh cồn, Thành Thành Công (TTC Group) của gia đình ông Đặng Văn Thành và bà Huỳnh Bích Ngọc đến nay đã trở thành một Tập đoàn đầu tư có quy mô tài sản hàng tỷ USD.
TTC Group với hàng chục công ty thành viên hoạt động trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau như Bất động sản, Du lịch, Năng lượng, Giáo dục, Mía đường và nông sản. Tuy vậy mía đường vẫn lĩnh vực chủ lực cũng như là mảng kinh doanh mà TTC có ảnh hướng lớn nhất trong ngành.
Từ một doanh nghiệp chuyên kinh doanh đường, Công ty Cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa đã mở rộng quy mô bằng cách thâu tóm nhiều công ty mía đường lớn nhỏ, như Đường Ninh Hòa, Mía đường Nhiệt điện Gia Lai, và HAGL Sugar.
Đáng nói, hành trình phát triển của TTC AgriS, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của bà Huỳnh Bích Ngọc. Trong thời gian ông Đặng Văn Thành - đồng sáng lập TTC AgriS xây dựng Sacombank, bà Ngọc là người điều hành chính mảng mía đường của Tập đoàn Thành Thành Công.
Diễn biến thị giá cổ phiếu SBT.
Năm 2019, bà Ngọc được bổ nhiệm làm Chủ tịch HĐQT của Thành Thành Công - Biên Hòa. Đến năm 2022, công ty đã thay đổi nhận diện thương hiệu, chuyển mình từ mô hình sản xuất nông nghiệp thuần túy sang mô hình kinh tế nông nghiệp thông minh, tích hợp sản xuất, xuất nhập khẩu và thương mại dịch vụ nông nghiệp, hướng tới phát triển đa quốc gia.
Từ đáy lợi nhuận đến những con số kinh doanh kỷ lục
Nói đến sự "đồ sộ" của TTC AgriS, bên cạnh số vốn điều lệ tăng nhanh chóng thì tình hình sản xuất kinh doanh của công ty chính là điều nhận được sự quan tâm.
Cụ thể, từ niên độ 2014-2015 đến nay, TTC AgriS, doanh thu của công ty liên tục tăng trưởng. Tuy nhiên, dưới tác động của thị trường, lợi nhuận của công ty vẫn trồi sụt theo từng năm.
Theo đó, từ niên độ 2017-2018 đến 2018-2019, TTC AgriS ghi nhận tín hiệu không mấy khả quan khi doanh thu tăng nhưng lợi nhuận rơi từ 545 tỷ đồng xuống còn 259 tỷ đồng, tương dương giảm 52%. Nguyên nhân được công ty đưa ra là do thị trường đang ở chu kỳ đi xuống với nhiều sức ép từ lượng dư thừa của vụ trước dẫn đến giá đường trên thế giới giảm mạnh.
Bước sang năm tài chính 2019-2020, doanh nghiệp đầu ngành mía đường Việt Nam bắt đầu có dấu hiệu phục hồi nhẹ khi doanh thu đạt 12.888 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 362 tỷ đồng; tăng lần lượt 18% và 39%.
Bắt đầu ghi nhận tín hiệu sụt giảm nhưng tình hình kinh doanh của TTC AgriS trong 2 năm tài chính 2010-2021 và 2021-2022 ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan bất chấp những khó khăn đến từ dịch bệnh Covid-19.
Cụ thể, niên độ 2020-2021, doanh thu thuần của TTC AgriS đạt 14.925 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ với mức tiêu thụ 1,16 triệu tấn đường tăng 10% - đây cũng là năm thứ 2 liên tiếp công ty ghi nhận sản lượng tiêu thụ đạt trên 1 triệu tấn.
Nhờ đó mà lợi nhuận sau thuế của TTC AgriS đạt 650 tỷ đồng tăng 79% so với niên độ trước.
Bà Huỳnh Bích Ngọc (bên trái) và con gái là bà Đặng Huỳnh Ức My - Chủ tịch HĐQT TTC AgriS (bên phải).
Đang đà tăng trưởng, niên độ 2021 - 2022 TTC AgriS ghi nhận doanh thu thuần là 18.319 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế là 873 tỷ đồng, tăng lần lượt là 23% và 34% so với cùng kỳ. Khoản lãi trên đã giúp TTC AgriS chạm mốc kỷ lục lợi nhuận trong lịch sử kinh doanh của doanh nghiệp.
Gần nhất trong niên độ tài chính 2023-2024 (tính từ 1/7/2023 – 30/6/2024) TTC AgriS ghi nhận doanh thu đạt 29.021 tỷ đồng, tăng 17%. Đây là con số doanh thu cao nhất trong lịch sử hoạt động của công ty. Đồng thời, lợi nhuận sau thuế của công ty cũng ghi nhận tăng 33% lên gần 806 tỷ đồng.
Hiện TTC AgriS đã sở hữu tới 7 vùng nguyên liệu chính trải dài trên 4 nước Việt Nam, Lào, Campuchia và Australia với tổng diện tích vùng nguyên liệu hơn 71.000 ha.
Chuyển giao quyền lực tại TTC AgriS
Từ giữa tháng 7/2024, TTC AgriS chính thức đón nhận sự chuyển giao quyền lực cho thế hệ F2, khi bà Đặng Huỳnh Ức My sẽ kế nhiệm mẹ mình, bà Huỳnh Bích Ngọc, giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT.
Cuộc "đổi ngôi" tại TTC AgriS diễn ra sau khi bà Huỳnh Bích Ngọc kết thúc nhiệm kỳ 5 năm làm thành viên HĐQT kể từ ngày 13/7. Về mặt sở hữu, bà Đặng Huỳnh Ức My hiện nắm giữ gần 145 triệu cổ phần SBT, tương đương 19,02% vốn điều lệ của công ty.
Bà My là con gái của bà Huỳnh Bích Ngọc và ông Đặng Văn Thành, Chủ tịch Tập đoàn Thành Thành Công và là người sáng lập Sacombank. Trong khi bà Ngọc được mệnh danh là "nữ hoàng" mía đường, thì bà My cũng đã được ví von là "công chúa" mía đường, thể hiện sự kế thừa ấn tượng trong ngành.
Trước đó vào năm 2006, bà My đã nắm giữ chức vụ Phó Giám đốc điều hành, Phó Tổng giám đốc thường trực Công ty Cổ phần Thành Thành Công. 3 năm sau, bà My trở thành nữ Tổng Giám đốc trẻ tuổi nhất của Tập đoàn Thành Thành Công.
Giai đoạn năm 2012 – 2015, bà My đã bắt đầu giữ chức Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công – Tây Ninh. Tháng 10/2019, bà được bổ nhiệm Phó Chủ tịch HĐQT TTC AgriS. Ngoài ra, bà My còn là Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu bến tre (Betrimex).
