Tại Triển lãm quốc phòng AUSA 2025 ở Washington D.C., công ty Mỹ V2X giới thiệu hệ thống phòng không mới mang tên Tempest (Cuồng phong). Hệ thống này có hai phiên bản, một phiên bản di động gắn trên khung xe buggy siêu nhẹ và một phiên bản đặt trên rơ-moóc dùng để bảo vệ các mục tiêu cố định.
Giải pháp giá rẻ cho phòng thủ tầm gần
Điểm nổi bật nhất của Tempest là chi phí thấp. Cấu hình của hệ thống chỉ bao gồm một radar cỡ nhỏ, hai bệ phóng tên lửa và khung xe buggy thương mại sẵn có trên thị trường. Tuy nhiên, việc chỉ sử dụng một radar khiến hệ thống có trường quan sát hạn chế, chỉ quét được theo một hướng duy nhất. Điều này cho thấy radar chủ yếu được dùng để theo dõi và dẫn bắn mục tiêu, chứ không phải để giám sát không phận toàn diện.
Nhiều khả năng, việc phát hiện mục tiêu ban đầu sẽ do một radar bên ngoài đảm nhiệm, sau đó chia sẻ dữ liệu cho kíp vận hành Tempest thông qua mạng liên kết. Khi đã xác định hướng tấn công của máy bay không người lái hoặc mục tiêu trên không, Tempest có thể xoay nhanh về hướng đó để khai hỏa. Cách tiếp cận này thể hiện rõ bài học kinh nghiệm từ chiến trường Ukraine - nơi các nhóm phòng không cơ động giá rẻ thường được dùng để săn UAV cảm tử Shahed, với ưu tiên là tính cơ động, quy mô mở rộng và chi phí thấp.
Hệ thống Tempest (Ảnh: V2X qua Defence Express)
Linh hoạt, cơ động, dễ nhân rộng
Nhờ khả năng di chuyển linh hoạt, Tempest có thể thay đổi vị trí nhanh chóng, tăng khả năng sống sót và bảo vệ hiệu quả các mục tiêu trọng yếu trong môi trường chiến đấu biến động. Thiết kế đơn giản cũng giúp hệ thống có thể triển khai với số lượng lớn, hình thành một mạng lưới phòng không phân tán.
Điểm yếu: Giá tên lửa cao
Hạn chế lớn nhất của Tempest nằm ở loại tên lửa sử dụng – AGM-114L Longbow, vốn được trang bị đầu dò radar sóng milimet. Dù loại tên lửa này hiệu quả cao và có thể tấn công trực thăng hoặc máy bay bay thấp, nhưng giá lại khá đắt, khoảng 100.000–150.000 USD/quả. Điều này khiến việc bắn hạ một UAV cảm tử Shahed có thể tốn ngang hoặc thậm chí vượt giá trị mục tiêu.
Tuy vậy, các nhà phát triển có thể không xem Tempest chỉ là hệ thống chống UAV giá rẻ, mà là nền tảng phòng không đa nhiệm, có thể đối phó nhiều loại mục tiêu khác nhau, từ đạn lượn đến trực thăng chiến đấu. Với tầm bắn hiệu quả lên tới 8 km, hệ thống đủ khả năng phòng thủ tầm ngắn, dù tầm phát hiện và tấn công sẽ giảm khi đối mặt với các mục tiêu nhỏ, phản xạ radar yếu.
Nhìn chung, Tempest thể hiện một triết lý thiết kế thực dụng: bệ phóng di động giá rẻ, tên lửa dẫn đường chính xác và hỗ trợ radar bên ngoài. Dù chi phí mỗi lần bắn còn cao, song tính linh hoạt, cấu trúc đơn giản và mô-đun hóa khiến Tempest trở thành một giải pháp tiềm năng cho chiến tranh hiện đại, đặc biệt trong các tình huống cần triển khai nhanh và thích ứng cao.
Thế Hải (Theo Defence Express)
