Xuất hiện thêm một cơn bão "thần tốc"
Theo các nhà dự báo khí tượng không có mô hình dự báo máy tính nào dự đoán được sự phát triển đột ngột của bão Oscar. Cảnh báo bão được ban hành vội vàng cho vùng đông nam Bahamas cùng Quần đảo Turks và Caicos.
Trước diễn biến khó lường từ một cơn bão nhỏ, Oscar gây ra thách thức đáng kể về dự báo. Đáng chú ý những cơn bão nhỏ này có thể nhanh chóng hình thành, nhưng chúng cũng có thể tan nhanh nếu gặp phải gió tầng cao hung dữ.
Thông thường gió bão chỉ kéo dài khoảng 10km từ tâm bão ở phía bắc và phía đông của hoàn lưu, vì vậy tác động đáng kể nhất của Oscar sẽ chỉ xảy ra trên một khu vực rất nhỏ. Những cơn gió giật mạnh kéo dài khoảng 40km.
Hình ảnh dự báo đường đi của bão Oscar. Ảnh: Zoom Earth.
Dự báo thời tiết tâm bão Oscar sẽ đi qua hoặc xuyên qua Quần đảo Turks và Caicos vào chiều tối nay. Có khả năng tâm bão sẽ tác động trực tiếp đến một hoặc nhiều hòn đảo đó.
Bão Oscar nhanh chóng mạnh lên thành bão cấp 1 trong thang bão 5 cấp Saffir-Simpson và đã hình thành mắt bão, dấu hiệu cho thấy cường độ sẽ tiếp tục tăng, có thể mạnh lên ít nhất đến bão cấp 2.
Thông tin trên báo Lao Động bão Oscar dự kiến sẽ trôi về phía bờ biển đông bắc Cuba trước khi gió mạnh trên tầng cao bắt đầu gây thiệt hại. Cơn bão suy yếu sẽ di chuyển về phía bắc và tan vào giữa tuần tới. Bão Oscar không gây ra mối đe dọa nào cho Mỹ.
Bão bất ngờ là cực kỳ bất thường, nhưng đôi khi vẫn xảy ra. Bão Humberto năm 2007 là một ví dụ; nó mạnh lên từ một vùng áp thấp nhiệt đới thành bão chỉ trong 1 ngày ngay ngoài khơi bờ biển phía trên của Texas, lập kỷ lục về sự phát triển và cường độ nhanh chóng.
Cơn bão Oscar có vẻ sẽ phá vỡ kỷ lục của Humberto nhiều giờ sau khi dữ liệu được phân tích cẩn thận. Humberto cũng là một cơn bão nhỏ đã tận dụng một túi khí quyển rất thuận lợi cho sự phát triển.
Oscar là cơn bão cuồng phong thứ 10 trong mùa bão 2024 đầy biến động, đánh dấu lần thứ 10 trong sách kỷ lục mà một mùa bão tạo ra nhiều cơn bão cuồng phong như vậy, theo chuyên gia thống kê, Tiến sĩ Phil Klotzbach của Đại học bang Colorado. Tất nhiên, không có gì đảm bảo rằng một cơn bão cuồng phong khác sẽ không hình thành trong mùa bão này.
Ngoài ra, các nhà dự báo bão cho hay, vùng nhiệt đới dự kiến sẽ dịu đi sau khi các cơn bão hiện tại biến mất, ít nhất là cho đến hết lễ Halloween (31/10). Tuy nhiên, những cơn bão tiếp theo có thể xuất hiện vào tháng 11.
Vì sao năm nay xuất hiện nhiều siêu bão với sức tàn phá kinh hoàng?
Thời gian qua, nhiều cơn siêu bão xuất hiện với sức tàn phá khủng khiếp và đạt cấp độ cao nhất của các thang đo bão. Đáng nói, chỉ trong vòng hơn 1 tháng, thế giới đã trải qua tới 4 siêu bão, gây ra những hậu quả vô cùng thảm khốc tại nhiều quốc gia khác nhau. Sau khi Yagi tàn phá nhiều quốc gia châu Á, lần lượt Bebinca, John, Helene… đổ bộ vào Trung Quốc, Mexico và Mỹ. Tại Trung Âu, bão Boris cũng gây ra đợt ngập lụt "trăm năm" mới có một lần.
Các chuyên gia khí hậu khắp thế giới nhận định, các hiện tượng thời tiết cực đoan nói trên chính là hậu quả nhãn tiền của biến đổi khí hậu, đặc biệt là hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Trước sức mạnh khó lường của các siêu bão hình thành tăng cấp nhanh "chóng mặt", các nhà nghiên cứu phương Tây đã chỉ ra đây là "Kỷ nguyên siêu bão" - Đó là cách dùng để để cảnh báo về giai đoạn thế giới phải đối mặt với ngày càng nhiều trận bão dữ dội hơn. Khái niệm này lần đầu tiên được nhắc đến vào năm 2012, sau khi bão Sandy quét qua 24 bang của nước Mỹ, khiến 160 người thiệt mạng, đồng thời phá hủy hơn 100.000 căn nhà. Thời điểm này, các nghiên cứu đã đưa ra "tiên đoán" rằng: Chỉ trong tương lai gần, nhân loại sẽ phải tiếp tục trải qua rất nhiều thảm hoa tự nhiên tương tự.
Chia sẻ xoay quanh vấn đề bão lũ Giáo sư Michael Oppenheimer từ Đại học Princeton nhận định: "Sandy chỉ là điềm báo trước cho những gì sắp diễn ra. Những cơn bão lớn hơn và mực nước biển cũng sẽ dâng cao hơn sẽ tạo ra mối đe dọa ngày càng tăng trong những thập kỷ tới".
Trước đó, trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Lê Thị Xuân Lan, nguyên phó trưởng phòng dự báo Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ - có những phân tích về điều kiện khí tượng, các yếu tố biến đổi khí hậu khiến siêu bão ngày càng nhiều.
"Chúng ta có thể thấy rõ biến đổi khí hậu làm Trái đất ấm hơn. Nhiệt độ biển tăng thêm là điều kiện lý tưởng để hình thành bão mạnh và siêu bão.
Điều kiện để một cơn bão hình thành là nhiệt độ biển từ 27 độ C trở lên. Nhiệt độ càng cao thì năng lượng nuôi bão càng nhiều. Trên các đại dương thời điểm đó lại không có vật cản, không có không khí lạnh. Các cơn bão cứ vậy 'ngấu nghiến' năng lượng rồi mạnh lên nhanh chóng", bà Lan nói.
Cũng theo nhận định của bà Lan, với diễn biến này siêu bão sẽ còn xuất hiện nhiều. Có thể không phải trong năm nay, nhưng các năm tới nữa tần suất sẽ dày hơn.
Đánh giá về các cơn siêu bão gần đây, bà Lan cho biết cấu trúc bão tốt, đối xứng, mắt bão rõ. Với những yếu tố trên, bão trở nên rất mạnh, giữ cường độ trong thời gian dài không bị suy yếu.
Về hiện tượng ENSO, năm nay là năm chuyển pha El Nino sang La Nina, quá trình chuyển pha nhanh nên đốt nóng và mất cân bằng nhiệt ẩm đại dương đang diễn ra mạnh mẽ góp phần làm tăng nguồn cung cấp năng lượng cho sự hình thành và phát triển các cơn bão nhiệt đới.
ENSO là chữ viết tắt của các từ ghép El Nino Southern Oscillation để chỉ cả hai hiện tượng El Nino và La Nina.
Trong đó những năm có hiện tượng El Nino hoạt động mạnh thì nắng nóng, khô hạn kéo dài, mùa mưa đến muộn. Lũ lụt ở mức xấp xỉ hoặc thấp hơn trung bình nhiều năm. Đồng thời bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông ít hơn trung bình.
Ngược lại, vào những năm có hiện tượng La Nina hoạt động mạnh thì những đợt gió mùa đông bắc hoạt động liên tục với cường độ mạnh.
Trúc Chi (t/h)
