Volvo đã cho ra mắt chiếc xe đầu tiên được làm bằng thép xanh hôm 13/10.
Đó là chiếc xe tải tự đổ chạy điện nặng 8 tấn, có trình điều khiển ảo và được sử dụng trong khai thác mỏ và tại các mỏ đá. Chiếc xe được cấu tạo từ hơn 3.000 kg (6.600 pound) thép mới.
Volvo cho biết họ nhắm mục tiêu vào sản xuất xe tải trước tiên vì trung bình, khoảng 70% trọng lượng xe đến từ thép và gang.
“Nếu bạn nhìn vào kính hiển vi, bạn sẽ thấy loại thép xanh này và thép sản xuất theo phương thức thông thường trông giống hệt nhau”, CTO của Volvo Lars Stenqvist cho biết.
Việc thép từ SSAB giống hệt thép thông thường có nghĩa là nó có thể được sử dụng trong tất cả các cơ sở sản xuất hiện có của Volvo.
“Không nhiên liệu hóa thạch là điều mà nhiều khách hàng của chúng tôi đang yêu cầu”, Stenqvist cho biết.
Volvo cũng tiết lộ kế hoạch sản xuất hàng loạt quy mô nhỏ hơn với loại vật liệu mới này sẽ bắt đầu sớm nhất vào năm 2022.
Các nhà sản xuất thép trên thế giới cần một sự thay đổi. Ngành công nghiệp của họ là một trong những ngành gây ô nhiễm nhất và được cho là phải chịu trách nhiệm với khoảng 7% lượng phát thải carbon toàn cầu. Các nhà sản xuất thép lớn nhất về cơ bản dựa trên cùng một quy trình sản xuất mà họ đã sử dụng một thế kỷ trước, và bây giờ họ phải tìm cách thay đổi. Trong bối cảnh khả năng tồn tại của hành tinh trái đất đang bị đe dọa do sự nóng lên toàn cầu, các nhà sản xuất thép biết rằng họ phải thích nghi để tồn tại trong một tương lai ít carbon.
Công ty SSAB AB của Thụy Điển, với các hoạt động sản xuất từ bang Alabama (Mỹ) đến thành phố Thượng Hải (Trung Quốc), hợp tác với công ty tiện ích Vattenfall AB và công ty khai thác LKAB để sản xuất loại thép không nhiên liệu hóa thạch đầu tiên thông qua việc thay thế than bằng hydro xanh.
Việc bàn giao lô hàng thép sạch bắt đầu từ tháng 8, với các khách hàng bao gồm Volvo Group (Thụy Điển), Mercedes-Benz AG (Đức) và Cargotec Oyj (Phần Lan).
Tất cả bắt đầu tại các mỏ của LKAB sâu bên trong Vòng Bắc Cực. Khu vực này có một trong những mỏ giàu quặng sắt nhất trên thế giới và nguyên liệu thô đã được khai thác từ đó từ cuối thế kỷ 19. Nguyên liệu thô này được trộn với các chất phụ gia và tạo hình thành những viên có kích thước bằng một viên bi - nhưng nặng hơn - và sau đó được vận chuyển bằng tàu điện đến thành phố cảng Lulea (Thụy Điển), nơi có các công trình sử dụng hydro của Hybrit.
Hybrit là một liên doanh giữa các công ty, đã chi 2 tỷ Krona Thụy Điển (232 triệu USD) cho một dự án sản xuất thép sạch thử nghiệm đến năm 2024.
Tòa nhà chính, được trang trí với biểu tượng “Thép không nhiên liệu hóa thạch”, tương đối nhỏ và không rõ ràng, nhưng các công ty đang lên kế hoạch cho một dự án sản xuất xanh quy mô công nghiệp với giá trị khoảng 10 tỷ Krona. Nó sẽ nằm cách Gallivare thuộc tỉnh Lapland của Thụy Điển vài giờ lái xe và có thể mở cửa vào năm 2026.
Nhiều nhà sản xuất đang theo đuổi thép xanh, nhưng những rào cản lớn vẫn còn. Các công nghệ này chỉ giới hạn trong các dự án thí điểm có khả năng chỉ sản xuất một lượng nhỏ hợp kim và chúng có chi phí vận hành cao hơn so với các phương pháp truyền thống thâm dụng carbon.
Người sáng lập Spotify Technology SA, tỷ phú Daniel Ek, đang hậu thuẫn H2 Green Steel, một công ty khởi nghiệp của Thụy Điển dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất thép xanh vào năm 2024.
Ngành công nghiệp thép cần khoản đầu tư 30 tỷ USD mỗi năm chỉ để bắt kịp nhu cầu trong 30 năm tới, theo Mission Possible Partnership, một tổ chức ủng hộ việc đẩy nhanh quá trình khử cacbon trong các ngành phát thải cao nhất. Còn để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 trong việc sản xuất loại vật liệu này sẽ cần thêm 6 tỷ USD mỗi năm.
Con đường đến với thép xanh của Hybrit tiếp tục trong một phân xưởng có kích thước bằng một sân chơi khúc côn cầu trên băng, với những viên nguyên liệu thô được chuyển bằng băng chuyền đến nhà máy. Bên trong nhà máy, chúng được nung nóng và sau đó được tạo hình thành những khối sắt xốp có hình viên gạch – đây chính là nguyên liệu để sản xuất thép.
Điều độc đáo là Hybrit sử dụng hydro xanh, vẫn là một công nghệ mới ra đời nhưng đã là trọng tâm của các cam kết phát thải ròng của Liên minh Châu Âu (EU) và Trung Quốc.
Hybrit đốt nhiên liệu sạch - chứ không phải than bẩn - để loại bỏ oxy từ quặng sắt. Quá trình này chỉ phát thải ra hơi nước. Hydro không phải là một phát minh mới - nó đã được sử dụng trong sản xuất các tàu bay zeppelin và tên lửa vũ trụ - nhưng việc sản xuất hydro bằng năng lượng tái tạo khiến loại nhiên liệu này được coi là hầu như không phát thải.
Các chính phủ và công ty muốn sử dụng hydro xanh để cung cấp năng lượng cho xe cộ, tàu thủy, máy bay và nhà máy.
Trong khi miền Bắc Thụy Điển giàu năng lượng tái tạo, thời tiết khiến nguồn cung cấp không liên tục, vì vậy dự án Hybrit đang lắp ráp một hệ thống lưu trữ hydro xanh.
“Ngành công nghiệp sản xuất thép xanh muốn hoạt động 24/7”, Mikael Nordlander, giám đốc điều hành phụ trách mảng khử carbon tại Vattenfall, cho biết.
Sản phẩm từ nhà máy Hybrit là những viên sắt xốp hình viên gạch không nhiên liệu hóa thạch. Đây là nguyên liệu đầu vào để sản xuất thép. Nó được chuyển đến nhà máy của SSAB ở Oxelosund, phía nam Stockholm, Thụy Điển.
Cuối cùng, những tấm thép từ nguyên liệu xanh đầu tiên đã được sản xuất theo một quy trình không sử dụng nhiên liệu hóa thạch và không phát thải carbon vào mùa hè này, và đã được bàn giao cho Volvo hồi tháng 8.
Minh Đức (Theo Bloomberg, Tech Crunch)