Iru (còn được gọi là Dawadawa) nổi tiếng thế giới là loại đặc sản kinh dị, phát mùi nồng nặc như tất thối lâu ngày. Dù vậy, cộng đồng người Yoruba ở Nigeria vẫn ưa thích, sử dụng Iru như một loại gia vị trong các món ăn hàng ngày.
Iru có thành phần chính là Locust, một loại đậu giàu protein và carbohydrate được trồng ở đất nước Nigeria. Người Yoruba ủ đậu Locust lên men và chất tannin xuất hiện trong quá trình lên men khiến loại gia vị này có mùi rất chát và khó chịu.
Sau khi lên men, Iru được đánh giá tốt hơn cho sức khỏe nhờ giảm được lượng đường có hại, tăng các axit amin có lợi, giàu chất béo tốt, protein và canxi.
Có hai loại Iru phổ biến là Iru Woro và Iru Pete. Trong đó, Iru Pete nổi tiếng thế giới như một đặc sản kinh dị, bốc mùi khó ngửi. Tuy nhiên loại đặc sản bốc mùi này lại được nhiều người lựa chọn làm gia vị cho các món súp ăn hàng ngày như okro, Ewedu, ogbono... Đôi khi, người ta có thể nêm chút Iru vào trong các món hầm để có được hương vị đậm đà hơn.
Iru thường được bày bán dưới dạng sấy khô vo thành bánh hoặc để “tươi”. Giữa hai loại này, người dân Nigeria cho rằng Iru sấy khô có mùi “nhẹ nhàng” hơn so với loại tươi. Tuy nhiên, mùi vị của nó sẽ được khôi phục khá nhiều nếu như được chiên trong chảo ngập dầu.
Iru có thể bảo quản bằng nhiều cách khác nhau như sấy khô hoặc để trong tủ lạnh ăn dần. Trường hợp sợ mất mùi đặc trưng, người ta sẽ bảo quản Iru trong lớp lá moi – một loại lá có hình dạng tương tự như lá chuối.
Minh Hoa (t/h)
