Rau đắng biển (Bacopa) có tên khoa học là Bacopa monnieri, họ hoa mõm chó. Được sử dụng lâu đời ở Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới để chữa nhiều bệnh.
Rau đắng biển ưa sống ở môi trường ẩm ướt, phát triển trong các kênh mương, suối, vùng cửa sông ven biển, đầm lầy, hay những bãi biển đầy cát trắng. Người ta tìm thấy loài cây này ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới nhiều nước châu Á.
Rau đắng biển thường không thích hợp với khí hậu ôn đới, tuy nhiên, nó cũng được nhân giống rộng rãi tại miền Nam Hoa Kỳ và vùng Vịnh Mexico. Phạm vi phát triển rộng là một minh chứng cho khả năng sinh sản bằng hạt hoặc vô tính trong một loạt các điều kiện thích hợp.
Tại Việt Nam, rau đắng biển phân bố rộng rãi khắp các vùng đồng bằng và Trung du miền Bắc và miền Nam.
Mọc ở nơi nhiều ánh sáng, trên nền đất hay đất pha cát ẩm từ vùng thấp đến độ cao 500m. Các tỉnh thành có nhiều rau đắng biển như: Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Hà Nam, Huế, Quảng Nam, Khánh Hòa, Bình Định, Tây Ninh, Ninh Thuận, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ...
Rau đắng biển là loại thảo mộc thân bò lâu năm cao 10-20cm với lá nhỏ, mọng nước, không có cuống, hình bầu dục thuôn dài (dài 2-3cm, rộng 0,5-0,7cm).
Hoa nhỏ, hình ống cánh mỏng màu tím nhạt hay xanh hoặc trắng, nở từ tháng 5 đến tháng 10. Tất cả các bộ phận của cây đều bóng mịn (không có lông). Lá rau đắng biển khi nghiền nát có mùi hương và vị đắng đặc biệt.
Thành phần hóa học của rau đắng biển: Brahmin, Herpestin, Bacoside A và Bacoside B, β1- Oxalat, β2-Oxalat, β3-Chloroplatinate, Sterol, Acid Betulic, Stigmastarol, D-Mannitol, β-Sitosterol.
Trong đó, Bacoside A và Bacoside B là 2 Triterpensaponin có tác dụng dược lý quan trọng hỗ trợ sửa chữa tế bào thần kinh thoái hóa bằng cách tăng cường hoạt động của Kinase, tăng tổng hợp tế bào thần kinh, phục hồi hoạt động Synaptic và tăng dẫn truyền xung động.
Trên thị trường, rau đắng biển được bán ở chợ mạng hay cửa hàng rau sạch, giá loại rau này lên đến 95.000 đồng/kg.
Còn ở miền Tây, rau đắng biển được trồng nhiều, giá cũng mềm hơn. rong một số nhà hàng Nam Bộ, có nhiều nơi phục vụ thêm món rau đắng biển như một loại rau gia vị độc đáo, thêm thắt vị hương cho món ăn.
Theo các chuyên gia, rau đắng biển có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Cụ thể:
Rau đắng biển giúp tăng cường trí nhớ: Theo chuyên gia, lợi ích đáng chú ý nhất của rau đắng biển là cải thiện kỹ năng nhận thức, trí nhớ và sự tập trung. Các nhà nghiên cứu cho biết trong 6 tuần sử dụng hàng ngày bằng rau đắng biển theo liều lượng 2 lần/ngày (với liều 300 mg mỗi ngày) sẽ cải thiện hiệu quả chức năng nhận thức. Rau đắng biển giúp cải thiện độ dài và phân nhánh của đuôi gai, là những tế bào thần kinh trong não chịu trách nhiệm học tập và trí nhớ.
Là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ: Thành phần hoạt chất chính trong rau đắng biển đã được chứng minh là có tác dụng trung hòa các gốc tự do và ngăn chặn các phân tử chất béo phản ứng với các gốc tự do. Chuyên gia giải thích rằng, các phân tử chất béo phản ứng với các gốc tự do gây ra hiện tượng peroxid hóa lipid, có liên quan đến các tình trạng như Alzheimer, Parkinson và nhiều chứng rối loạn thoái hóa thần kinh khác.
Giảm viêm: Rau đắng biển giúp ức chế các enzyme như cyclesis, caspase và lipoxygenase có vai trò chính trong việc gây viêm và gây đau. Do đó, nếu bạn hoặc bất kỳ ai trong gia đình mắc bệnh viêm nhiễm như viêm khớp thì rau đắng biển chính là giải pháp hoàn hảo.
Thúc đẩy sự phát triển của tóc: Rau đắng biển cung cấp năng lượng cho các nang tóc và giúp đẩy lùi tình trạng rụng tóc. Ngoài ra, loại rau này cũng giúp kích thích tuần hoàn ở da đầu, từ đó giúp mọc lại tóc.
Rau đắng biển giúp giảm lo âu, căng thẳng: Theo chuyên gia, rau đắng biển giúp nâng cao tâm trạng và giảm mức cortisol trong cơ thể, đây là loại hormone chính gây căng thẳng. Loại rau này giúp thay đổi hoạt động của một số enzyme có liên quan đến phản ứng căng thẳng. Đây là lý do rau đắng biển giúp giảm căng thẳng và lo lắng.
Giúp ngăn ngừa bệnh Alzheimer: Bệnh Alzheimer là một chứng rối loạn không thể chữa khỏi. Rau đắng biển đã được chứng minh là một loại thảo dược tăng cường trí nhớ và có tác dụng chữa bệnh cho não. Khi sử dụng loại rau này sẽ giúp ngăn ngừa các tình trạng như bệnh Alzheimer, căn bệnh có thể ảnh hưởng đến trí nhớ của một người trong những năm cuối đời.
Trúc Chi (t/h theo Sức Khỏe& Đời Sống, VOV)