Rau tiến vua là một loại rau đã xuất hiện từ lâu đời. Nó được gọi là rau công sôi, rau cần biển, rau cần khô. Theo Arttimes, nguồn gốc của loại rau này được cho là xuất phát từ tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Hiện nay, rau tiến vua được trồng rộng rãi khắp nơi.
Ở nước ta, rau tiến vua được trồng tại các địa phương giáp biển như Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh… Rau tiến vua có thể được thu hoạch sau khoảng 2 tháng gieo trồng.
Điểm nổi bật của loại rau này là khó thích ứng với nước ngọt, phần thân có lá đôi, có hai nhánh, có hình như một loại rễ củ. Rau tiến vua mềm nhưng dai, có kích thước cỡ thường bằng ngón tay út hoặc có thể to hơn.
Thông thường mùa rau tiến vua thường vào tháng 4 âm lịch hàng năm. Nhưng rau tiến vua được bán quanh năm ở dạng rau tươi, rau khô và muối chua.
Loại rau này có thể bảo quản bằng cách phơi khô. Khi sấy khô, rau teo lại còn ít và nhẹ, nhìn như nắm cỏ. Đến khi sử dụng bạn chỉ cần đem rau ngâm vào nước lạnh vài tiếng đồng hồ, rau sẽ nhanh chóng khôi phục lại hình dáng như khi mới thu hoạch và giữ nguyên chất dinh dưỡng. Loại rau này có thể chế biến thành nhiều món như luộc, xào, làm gỏi, muối chua…đề rất thơm ngon.
Thời gian gần đây, rau tiến vua càng ngày càng ít, lượng người khai thác cũng không nhiều nên nguồn cung không dồi dào. Trung bình cứ 5-7kg rau tươi là được 1kg rau khô.
Loại rau này như nắm cỏ này lại rất giàu dinh dưỡng. Trước đây, rau tiến vua được xếp vào hàng cực phẩm chỉ dành cho vua chúa quý tộc, được dùng để cống nạp cho triều đình. Vì thế, người ta gọi loại rau này là rau tiến vua. Ngày nay, rau tiến vua trở thành thực phẩm quen thuộc của nhiều bà nội trợ, dùng tươi hoặc muối đều ngon miệng và bổ dưỡng.
Điểm nổi bật của rau tiến vua có chứa hơn 20 loại khoáng chất và acid amin cần thiết cho cơ thể như protein, pectin, vitamin, canxi, sắt, kẽm, carotene, kali, natri, phốt pho và các nguyên tố vi lượng khác.
Một nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy rau tiến vua là một trong những loại thực phẩm có khả năng chống oxy hóa mạnh nhất. Với nhiều thành phần dinh dưỡng quan trọng, rau tiến vua có các công dụng như thanh nhiệt, giải độc, làm đẹp da, chống lão hoá, hỗ trợ tiêu hóa, tim mạch, tăng cường trí nhớ, hỗ trợ kéo dài tuổi thọ, ngăn chặn các khối u.
Hiện rau tiến vua được bày bán tại các chợ, siêu thị, các cửa hàng rau sạch hoặc trên chợ mạng với hai loại rau khô và rau tươi. Nếu rau tươi có giá khoảng 35.000-40.000 đồng/kg. Còn rau tiến vua khô có giá dao động từ 300.000-600.000 đồng/kg.
Dù giá không hề rẻ nhưng loại rau này được nhiều người chuộng mua. Đặc biệt, càng gần đến Tết, loại rau này lại càng đắt hàng. Nhiều cửa hàng phải gom rau tiến vua ở khắp nơi mà vẫn không đủ bán.
Một số lưu ý khi chế biến loại rau có "1-0-2" này là bạn phải ngâm trong nước lạnh 2-3 tiếng, nếu ngâm nước ấm, rau sẽ nở nhanh hơn nhưng sẽ bị mềm nhũn. Do rau sẽ nở ra khi ngâm nước, nên rất dôi hàng, chỉ cần 1 vài cọng là đủ để nấu hoặc xào cho một bữa.
Công dụng của rau tiến vua, không phải ai cũng biết
- Làm đẹp da hiệu quả: Đây chắc chắn là công dụng mà nhiều chị em phụ nữ mong đợi. Chính nhờ tính mát và khả năng giải độ mà chị em sẽ không lo những vấn để về da như mụn, nhọt,… Đặc biệt, là loại rau giàu vitamin E nên chúng giúp người dùng có làn da sáng mịn, loại bỏ nếp nhăn và giúp trẻ hóa làn da.
- Có thể thanh nhiệt, giải độc: Theo nhiều nghiên cứu, loại rau này tốt hơn so với cam, bưởi, xoài, dứa,… Ăn rau tiến vua thường xuyên giúp làm mát cơ thể đồng thời loại bỏ những độc tố bên trong cơ thể ra ngoài.
- Chống lão hóa da: Ngoài vitamin E, rau tiến vua còn giàu axit amin, pectin và protein cũng như các chất chống oxy hóa khác. Sử dụng rau này thường xuyên giúp cơ thể căng tràn sức sống, không cảm thấy uể oải, mệt mỏi. Từ đó, quá trình lão hóa bên trong và cả bên ngoài bị đẩy lùi, đây là một trong những loại thực phẩm có khả năng chống oxy hóa mạnh nhất.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Rau tiến vua có lịch sử khá lâu đời. Theo như sách cổ lưu lại, đây là loại rau bổ máu, loại bỏ táo bón bằng cách kích thích hệ tiêu hóa hoạt động mạnh mẽ, điều trị chứng khó tiêu. Ngoài ra, chính nhờ hàm lượng chất xơ cao mà chúng tốt cho tiêu hóa. Chất xơ tạo thành lớp màng tự nhiên trong dạ dày là cản trở sự hấp thụ cholesterol của cơ thể.
- Phòng chống ung thư: Một công dụng có ở hầu hết các loại rau xanh trong tự nhiên là khả năng ngăn cản sự hình thành cũng như phát triển của các gốc tự do trong cơ thể người. Gốc tự do là nguyên nhân cơ bản gây ra bệnh ung thư. Trong y học, nhiều nghiên cứu chỉ ra chất phytonutrients – loại chất chiếm tỉ lệ cao trong rau tiến vua giúp ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các khối u trong cơ thể. Từ đó hỗ trợ ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư tá tràng.
- Hỗ trợ tim mạch, tăng cường trí nhớ: Đây là loại thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao và tốt cho sức khỏe. Theo thống kê trong rau tiến vua có chứa hơn 20 loại khoáng chất và axit amin thiết yếu cho cơ thể. Do đó, loại rau mềm này có khả năng hạ huyết áp, làm giãn mạch máu, kích thích các mạch máu lưu thông từ đó tăng cường trí nhớ.
- Là loại rau tốt cho thai phụ và sự phát triển của thai nhi: Rau tiến vua là loại rau giàu vitamin A, B, C, E, sắt, canxi, kẽm, photpho, pectin và các axit amin khác nên chúng là loại rau tốt cho bà mẹ cũng như sự phát triển của em bé. Đặc biệt, hàm lượng vitamin E giúp ngăn ngừa sảy thai và sinh non cực tốt.
Trong Y học cổ truyền rau tiến vua có chức năng bổ tỳ, dưỡng não, trấn tĩnh thần kinh, giải độc, giảm cân, ngừa ung thư, hạ huyết áp, làm mềm mạch máu. Loại rau này ăn thường xuyên có thể hỗ trợ kéo dài tuổi thọ, rất tốt cho sức khỏe.
Trúc Chi (t/h)