Người Iceland có một niềm tự hào mãnh liệt về dòng máu Vikings chảy trong huyết quản của họ hàng bao đời nay. Cùng với những phong tục truyền thống hào hùng, người Iceland vẫn gìn giữ văn hóa ẩm thực từ ngàn năm xưa truyền lại.
Đến với Iceland, thực khách sẽ được nghe kể về Kæstur Hákarl – món ăn truyền thống chỉ dành cho những người can đảm nhất.
Cá mập Greenland - nguyên liệu chế biến Hákarl.
Kæstur Hákarl hay còn gọi là Hákarl là món “cá mập thối”. Món ăn được chế biến từ thịt cá mập Greenland, loài cá xấu xí chỉ có thể tìm thấy ở biển Bắc Âu. Loài cá này sinh sống ở vùng biển lạnh lẽo nên cơ thể phải tự tiết ra một loại chất đặc biệt để giữ ấm, khiến chúng không bị đóng băng. Loại chất này đối với con người vô cùng độc. Vậy nên nếu muốn chế biến cá mập thì phải tìm cách khử hết độc tố ra ngoài.
Phương pháp của người Iceland là ủ kín thịt cá sống rồi cho lên men dưới lòng đất. Người ta chặt bỏ đầu cá trước sau đó đào một hố cát nông, chôn cá mập với đá cát và sỏi cuội được cho lên trên cùng. Áp lực của đá làm chất lỏng chảy ra trong vòng 6 - 12 tuần, đó cũng là thời gian phù hợp để cá lên men.
Sau khi chôn dưới lòng đất, thịt cá mập được treo lên để khô.
Sau khi chôn đủ thời gian, con cá mập được đưa lên mặt đất, cắt thành miếng dài và treo lên để khô. Thịt cá mập phải được treo trong nhà kho, tránh ánh nắng mặt trời, phơi khô từ 2 đến 4 tháng, đến khi thịt bắt đầu rữa ra, cho các axit uric độc hại trong da trôi theo là đã có thể sử dụng được.
Miếng thịt đạt tiêu chuẩn khi có lớp vỏ khô màu nâu và mùi amoniac đặc trưng. Người Iceland lọc da, thái thịt cá thành các miếng nhỏ và thưởng thức trong các bữa tiệc cùng với một ly rượu
Thịt Hákarl khi cắt ra.
Đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain từng nhận xét món hakarl có hương vị “tồi tệ, ghê tởm, kinh khủng nhất” mà ông từng ăn. Trong chương trình ẩm thực F Word, Gordon Ramsay, đầu bếp Anh nổi tiếng, đã thử một xiên thịt cá mập thối và nhổ ra ngay lập tức làm Jame May (MC của chương trình) thốt lên là "Anh làm tôi thất vọng quá, Gordon" rồi yêu cầu đầu bếp thử lại.
Hákarl vô cùng khó ngửi, khó nuốt.
Rất nhiều du khách đến đây để thử ăn hakarl và nói rằng nó “có hương vị của ác mộng” với mùi hương giống như nước tiểu và pho mát thối. Nhiều người đã nôn ngay sau khi đưa miếng cá vào miệng, nhưng một số người nói rằng nếu bịt mũi lại, chỉ ăn mà không ngửi thì món này khá ngon, thịt mềm và ngọt.
Ngày nay, hakarl vẫn được làm theo cách truyền thống và bày bán ở các cửa hàng tạp hóa khắp Iceland. Không chỉ đơn thuần là một món ăn, hakarl là niềm tự hào, là nét văn hóa của người dân nơi đây.
Bá Di (Tổng hợp)
