Thời điểm này, bà con nông dân ở xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An đang tất bật đắp bờ, chăng lưới trên ruộng, chuẩn bị cho một mùa rươi mới. Mùa rươi thường từ cuối tháng 8, đầu tháng 9 Âm lịch, kéo dài đến tháng 11 Âm lịch. Theo đó, rươi "mọc" theo kỳ trăng, mỗi tháng 2 lần, vào đầu và giữa tháng. Thời điểm rươi "mọc", cánh đồng như vào mùa hội, nhấp nhánh ánh đèn người đi vớt "lộc".
Theo người dân xã Châu Nhân, trước đây rươi giá rẻ bà con tự do đi vớt rươi ở cánh đồng ở xã. Tuy nhiên, những năm gần đây rươi thành đặc sản, giá thành từ 350.000 đồng đến 400.000 đồng thì nhà ai có ruộng đều mua lưới về khoanh. Ruộng của nhà ai thì khoanh lại bắt ở ruộng nhà đó.
Rươi là loài được dân gian gọi là "rồng đất" bởi có giá trị dinh dưỡng cao. Loài này sống dưới lớp bùn lầy gần sông. Bởi vậy, vào những ngày rằm, mùng 1 hoặc một số ngày bất kỳ trong tháng, hàng triệu con rươi ùn ùn từ dưới đất lên, người dân chỉ cần dùng vợt vớt cho vào xô.
Rươi là loài khó tính, nên ruộng phải sạch, cày bừa kỹ, người dân ở đây không sử dụng thuốc trừ sâu, trừ cỏ để giữ cho đất sạch. " Loài rươi này là giống tự nhiên hoàn toàn. Hiện người dân chưa nuôi được nên "ăn" hay "thua" thì phải chờ trời. Mấy năm gần đây không hiểu là do môi trường, nguồn nước ô nhiễm hay sao mà năng suất rươi không được như trước kia" ông Võ Văn Quế, trú tại xã Châu Nhân cho biết.
Thời điểm rươi "mọc", cánh đồng như vào mùa hội, nhấp nhánh ánh đèn người đi vớt "lộc". Phần lớn ruộng rươi ở đây đều thấp, lúc nước thủy triều dâng thường ngập hết bờ, do đó bà con phải mua lưới cao tầm 1,2m trở lên để giăng quanh bờ. Sau khi giăng lưới trên ruộng cạn, bà con thường khiêng đất lấp kín chân lưới, đảm bảo lưới không bị nổi, hở khi nước sông dâng lên, rươi không thể ra ngoài. "Cũng không biết đúng hay sai nhưng ông cha truyền lại, ruộng bón phân sẽ nuôi rươi béo mập, năng suất, chất lượng hơn", một người dân ở đây cho biết thêm.
Mỗi thửa ruộng rươi đều trừ lại 1 cửa trộ, hay cửa cống để đặt trủ hứng rươi. Nhiều khi người dân phải đào cống thoát nước qua đường. Có những hộ dân may mắn có thể kiếm được 5-7 triệu đồng mỗi đêm.
Nếu như các năm trước, tầm cuối tháng 8 Âm lịch đã bắt đầu có rươi "mọc" thì nay đã qua tháng 10, rươi vẫn chưa xuất hiện nhiều. Năm này, mới vào đầu vụ, một mẫu hai ruộng rươi của ông Quế mới chỉ cho thu hoạch được hơn 1kg.
Rươi thường xuất hiện vào buổi tối hoặc nửa đêm về sáng. Tùy theo con nước để xác định rươi lên sớm hay muộn, ngày hôm sau sẽ lên muộn hơn 1 tiếng so với ngày trước. Vào mùa người dân có thể kiếm từ 5- 7 triệu mỗi đêm.
Minh Tâm - Hà Hằng
