Ngày 24/3, Chính phủ Nhật Bản công bố các số liệu cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lõi trong tháng 2 tăng 3,1%, tức là đã giảm nhẹ từ mức cao nhất trong 4 thập kỷ nhờ các trợ cấp của chính phủ về giá các mặt hàng cơ bản.
Tuy nhiên, giá thực phẩm vẫn tăng, có thể ảnh hưởng đến thái độ tiêu dùng của các hộ gia đình.
Đây là lần đầu tiên sau 13 tháng, tốc độ tăng của lạm phát có xu hướng chậm lại ở Nhật Bản nhưng lạm phát hiện vẫn cao hơn mục tiêu 2% mà Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) đặt ra trong gần 1 năm, đồng nghĩa với việc ngân hàng trung ương vẫn sẽ tiếp tục đối mặt với sức ép phải rút lại chính sách kích thích tiền tệ khi thống đốc mới sẽ nhậm chức từ tháng 4.
Theo Bộ Các vấn đề đối nội và truyền thông, CPI lõi (không tính các mặt hàng tươi sống có giá biến động) lẽ ra đã tăng khoảng 4,2% trong tháng 2 nếu chính phủ không trợ cấp giá điện và khí đốt.
Tháng 1/2023, chỉ số này đã tăng 4,2%, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1981, cho thấy sự nhạy cảm của Nhật Bản trước giá năng lượng và hàng hóa, trong khi đồng Yen mất giá càng làm tăng chi phí nhập khẩu.
Các hộ gia đình Nhật ngày càng cảm thấy dễ tổn thương khi giá lương thực tăng vì các công ty tiếp tục chuyển chi phí nguyên liệu đầu vào cao sang người tiêu dùng. Tăng lương mạnh kịp lạm phát đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy nhu cầu nội địa.
Giá lương thực đã tăng 7,8%, mức tăng mạnh nhất trong gần 47 năm, và giá nhiên liệu đầu vào và vận tải cao đã khiến một loạt sản phẩm từ hamburger đến chocolate trở nên đắt đỏ hơn. Trong khi đó giá trứng đã tăng 19,9% vì những lo ngại nguồn cung liên quan đến cúm gia cầm.
Để đối phó với lạm phát, mới đây, Chính phủ Nhật Bản đã soạn thảo gói biện pháp chống lạm phát mới có tổng trị giá lên tới 2.000 tỷ yen (15 tỷ USD), bao gồm cả hỗ trợ tiền mặt cho gia đình có thu nhập thấp.
Số tiền trên sẽ được trích từ quỹ dự phòng trong ngân sách của tài khóa 2023 (bắt đầu vào ngày 1/4). Như một phần của gói biện pháp trên, Chính phủ Nhật Bản sẽ trợ cấp trực tiếp bằng tiền mặt cho các hộ gia đình có thu nhập thấp với số tiền 30.000 yen/hộ và cho các trẻ nhỏ trong hộ gia đình có thu nhập thấp với số tiền 50.000 yen/trẻ. Chính phủ Nhật Bản cũng sẽ hỗ trợ các hộ gia đình giảm bớt gánh nặng chi phí khí hóa lỏng trong bối cảnh giá nhiên liệu ở nước này đã tăng mạnh.
Chuyên gia kinh tế trưởng của Viện nghiên cứu Meiji Yasuda, ông Yuichi Kodama dự báo giá lương thực sẽ tiếp tục tăng trong những tháng tới, sức ép lạm phát vẫn cao nhưng lương cũng sẽ tăng nên tiêu dùng sẽ được hỗ trợ. Theo ông, thời gian khó khăn sẽ kéo dài đến mùa Hè, sau đó lạm phát sẽ giảm vì đà tăng giá dầu thô và đà mất giá của đồng yen đã dừng, trong khi giá lương thực sẽ ổn định.
BOJ cho biết lạm phát tăng chỉ mang tính tạm thời, vì phụ thuộc vào chi phí nhập khẩu tăng. Ngân hàng dự báo CPI lõi sẽ dưới mục tiêu 2% trong năm nay. BOJ đặt mục tiêu lạm phát ổn định đi kèm với tăng trưởng lương mạnh mẽ.
Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, Hà Nội mới)
