Gậy Như ý lần đầu tiên xuất hiện trong chương thứ 3 của Tây du ký. Khi đó Tôn Ngộ Không xuống dưới thủy cung của Đông hải long vương Ngao Quảng để tìm kiếm một thứ vũ khí phù hợp với sức mạnh của Ngộ Không. Sau khi tất cả mọi thứ khí thần thông như kiếm, giáo và kích nặng hàng ngàn cân không thể làm thỏa mãn Hầu vương.
Thấy vậy, Đông hải long vương vốn định chỉ cho Hầu vương thấy thần châm quá nặng, thấy khó mà lui. Nào ngờ, pháp bảo ngàn năm gặp Tôn Ngộ Không như gặp được chủ nhân thực sự, thu nhỏ thành gậy Như ý cho Ngộ Không tùy ý sử dụng. Với vũ khí mới này, Tôn Ngộ Không tung hoành ngang dọc, thậm chí còn đại náo thiên cung, khiến cho thiên đình trời nghiêng đất ngả.
Nói về gậy Như ý trong truyện viết rằng chiếc gậy vốn là khối thần thiết vạn năm được Thái Thượng Lão Quân 9 lần nấu luyện. Gậy Như ý có tên đầy đủ là Như ý kim cô bổng (Kim cô bổng), nhũ danh là Linh dương bổng, biệt danh là Định hải thần châm.
Gậy Như ý có hai đầu bịt vàng, ở giữa là đoạn ô thiết có khắc hàng chữ "Như ý kim cô bổng, một vạn ba ngàn năm trăm cân" có thể tùy tâm dài ngắn, biến hóa vi châm, lại có thể đỉnh thiên lập địa, chống trời chống đất, nhập giang hà hồ biển, khi lũ lụt lại có thể bình định về sau.
Gậy Như ý lúc đầu vốn là cây thần châm được dùng để trị thủy chứ không phải là binh khí, với đặc tính của nó là quá nặng khiến cho ngay cả những vị thần tiên không phải ai cũng có thể nhấc được, thế mà khi ấy Tôn Ngộ Không lại có thể dễ dễ dàng sử dụng tùy ý khiến cho Đông hải long vương vô cùng kinh ngạc.
Nguyên nhân là Tôn Ngộ Không biết được phép Đại Lực, đây là 1 trong 72 phép thần thông biến hóa mà sư phụ Bồ Đề Tổ Sư đã truyền cho Ngộ Không, phép thuật này giúp cho cơ thể sẽ trở nên cực kì khỏe và có sức mạnh hơn người. Nhờ có thuật pháp này mà Tôn Ngộ Không có thể dễ dàng nhấc bổng và sử dụng được gậy Như ý nặng 13.500kg.
Về sau khi Tôn Ngộ Không đại náo thiên cung đã đánh cược với Phật Tổ rằng nếu thoát được ra khỏi bàn tay của Phật Tổ thì phải để Tôn Ngộ Không lên thay thế vị trí của Ngọc Đế. Và kết quả như thế nào hẳn mọi người đều rõ, Tôn Ngộ Không thua bị trừng phạt 500 ở núi Ngũ Hành Sơn.
Tuy nhiên, nếu nghĩ Ngũ Hành Sơn có thể giam giữ được vị Tề Thiên Đại Thánh tinh thông 72 phép thần thông lại nắm trong tay thứ binh khí lợi hại như gậy Như ý thì hoàn toàn sai. Tôn Ngộ Không hoàn toàn có thể dùng phép Đại Lực để phá tan núi thoát ra ngoài. Phật Tổ cũng đoán trước được rằng Tôn Ngộ Không sẽ không cam lòng chịu phạt nên ngài đã dùng một vật vô cùng lợi hại để khoá chặt “con khỉ cứng đầu” tận 500 năm. Đó chính là một lá bùa chú có 6 chữ vàng dán trên đỉnh Ngũ Hành Sơn.
Sau này khi Đường Tăng xé lá bùa ra, Ngộ Không chỉ cần trở mình một cái là có thể phá tan ngọn núi đè lên người mà thoát thân, đủ để thấy sự lợi hại của phép Đại Lực này.
Quốc Tiệp (t/h)