Mặc dù thời tiết nắng nóng, oi bức nhưng những người phụ nữ làm thuê làng nghề làm bánh đa Vĩnh Đức, thị trấn Đô Lương, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An vẫn tất bật ở bếp than đỏ rực để nướng bánh đa kịp giao các đơn hàng mà khách đã đặt.
Đến thời điểm hiện tại, làng nghề Vĩnh Phúc đã có 3 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao, đó là bánh đa vừng, kẹo lạc, kẹo cu đơ khẳng định được thương hiệu trên thị trường.
Trải qua hơn 300 năm, các sản phẩm của làng nghề Vĩnh Đức vẫn giữ được những hương vị truyền thống. Hiện tại nhiều hộ gia đình vẫn sản xuất bánh đa theo truyền thống nên bánh vẫn giữ được hương vị riêng.
Theo đó, hương vị đặc trưng ánh đa vừng Vĩnh Đức có vị béo từ bột gạo, hạt vừng đen, vị thơm của tiêu, gừng, tỏi xay nhuyễn. Kết hợp bánh được nướng trên than hoa đỏ rực thơm và ngon hơi các loại bánh nướng công nghiệp.
Theo người dân nơi đây, tỉ lệ pha trộn, cũng như thành phần nguyên liệu, gia vị là bí quyết riêng của từng hộ sản xuất.
Hiện nhiều hộ đã sắm đây đủ các loại máy móc hiện đại để sản xuất bánh đa vừng. Tuy nhiên, một số hộ vẫn tráng bánh, nướng bánh thủ công bởi khách hàng có một cảm nhận khác nhau, sở thích khác nhau.
Không phải ai cũng làm được nghề nướng bánh. Bởi người nướng bánh đòi hỏi phải có nhiều kinh nghiệm và sự kiên trì. Bàn tay phải nhanh thoăn thoắt khi trở bánh trên bếp than đỏ rực. Chị Lê Thị Thực, 33 tuổi, trú tại xã Đặng Sơn, huyện Đô Lương làm việc từ 5h – 11h trưa; chiều từ 1h – 5h. “Công việc này mệt nhọc lắm. Phải ngồi trong thời gian dài, đôi tay phải trở nhanh thoăn thoắt để bánh không bị cháy hoặc nướng không đều cũng mất vị ngon của bánh. Đêm về lưng đau không tả nỗi, đôi bàn tay mỏi rụ rời. Mặc dù công việc vất vả nhưng thu nhập cũng khá hơn so làm ruộng", chị Thực cho biết thêm.
Chị Lê Thị Chung có kinh nghiệm nướng bánh trên 7 năm. Theo chị công việc này nhìn có vẻ nhàn hạ nhưng thực chất rất mất sức. “Chúng tôi phải tự thiết kế chiếc quần đặc biệt để che phần đầu gối chân để khỏi bị nóng dẫn đến bỏng. Chiếc quần được may đắp ở phần đầu gối phải là vải dày, chống nóng. Tận dụng những chiếc quần, áo bò, áo mùa đông, chúng tôi thiết kế chiếc quần che phần đầu gối để nướng bánh. Mặc dù, được trang bị như vậy nhưng đầu gối nhiều khi vẫn bỏng rát”, chị Chung chia sẻ.
Vì để than luôn đỏ rực và tránh khói những người nướng bánh phải sắm một chiếc quạt nhỏ bỏ bên. Nếu than không đỏ bánh sẽ bị “ám” mùi khói không còn giữ được vị thơm ngon nữa. Với công việc này mỗi ngày người thợ nướng bánh kiếm được từ 200.000đồng - 300.000đồng. Nếu ngày nào nướng được sản phẩm nhiều thì thu nhập có thể lên đến 500.000đồng.
Sau khi bánh đa vừng nướng chín, để bay hết hơi nóng, những người thợ sẽ bỏ vào túi bóng bảo quản. Mỗi ngày, một cơ sở sản xuất bánh đa tại làng nghề Vĩnh Đức cung ứng ra thị trường hơn một vạn chiếc bánh đa.
Hiện tại, bánh đa vừng đen truyền thống của làng nghề Vĩnh Đức nổi danh khắp tỉnh, ra Hà Nội, vào TPHCM và hiện đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới qua nhiều kênh phân phối khác nhau. Ông Võ Quang Hoàng - cán bộ UBND thị trấn Đô Lương, phụ trách làng nghề Vĩnh Đức cho biết, mỗi năm, sản phẩm bánh đa mang về doanh thu hơn 4,5 tỷ đồng cho gần 40 hộ sản xuất.
