Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và nhóm chiến binh Hamas của Palestine dự kiến sẽ bắt đầu có hiệu lực vào lúc 8h30 sáng giờ địa phương (13h30 giờ Việt Nam) ngày 19/1, chứng kiến việc thả hàng chục con tin bị giam giữ ở Gaza và hàng trăm người Palestine bị Israel giam giữ.
Trước đó, hôm 18/1, thỏa thuận đã được Nội các Israel thông qua với đa số 24 Bộ trưởng ủng hộ và 8 Bộ trưởng phản đối.
Thỏa thuận rất khó khăn mới đạt được này, được chia thành 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 42 ngày, được hy vọng sẽ chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 15 tháng, đã cướp đi sinh mạng của hơn 46.000 người Palestine ở Gaza và hơn 1.000 người ở Israel.
Tuy nhiên, các nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán, cùng với gia đình của những con tin có người thân không có tên trong danh sách thả tự do ban đầu, đã bày tỏ lo ngại rằng mặc dù giai đoạn đầu có thể thành công, nhưng không có gì đảm bảo cho giai đoạn thứ hai và thứ ba.
Các thành viên cực hữu trong liên minh của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu coi đây chỉ là lệnh ngừng bắn tạm thời, và đã đe dọa sẽ lật đổ chính phủ của ông nếu ông nhượng bộ quá nhiều.
Người dân Palestine quay lại kiểm tra thiệt hại tại các tòa nhà sau cuộc pháo kích của Israel vào trại tị nạn Nuseirat ở trung tâm Gaza, ngày 29/11/2024. Ảnh: Bloomberg
Tuy nhiên, vẫn có những điều có thể mong đợi sau khi thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực. Theo kế hoạch, trong khi lệnh ngừng bắn sẽ bắt đầu lúc 8h30 sáng ngày 19/1, thì cuộc trao đổi thực tế sẽ bắt đầu lúc 4h chiều cùng ngày, với việc thả các con tin và sau đó là các tù nhân Palestine.
Trong giai đoạn đầu tiên, 33 con tin bị bắt từ Israel – gồm những người trẻ nhất, phụ nữ, 5 binh lính Israel, người già và người bệnh – dự kiến sẽ được thả. Hamas đã đồng ý thả 3 con tin nữ vào Ngày 1 của thỏa thuận, 4 con tin vào Ngày 7, và 26 con tin còn lại trong 5 tuần tiếp theo.
Tuy nhiên, số phận của một số con tin này vẫn chưa chắc chắn, vì phương tiện truyền thông Israel đưa tin rằng có tới 8 trong số 33 người có thể đã chết.
Các con tin dự kiến sẽ được Hội Chữ thập đỏ vận chuyển qua Ai Cập và sau đó đến Israel. Các nhà chức trách đã chuẩn bị 6 bệnh viện để tiếp nhận họ, trong đó có 2 bệnh viện ở phía Nam đất nước được chỉ định cho những người bị thương nặng nhất.
Giáo sư Hagai Levine, người đứng đầu nhóm y tế đại diện cho gia đình các con tin, cho biết hôm 18/1 rằng các nhóm đã chuẩn bị để đối phó với những chấn thương "đa chiều và đa hệ thống".
Ở bên kia của thỏa thuận, trong giai đoạn đầu tiên, dự kiến sẽ có khoảng 1.900 tù nhân Palestine được thả, trong đó có hơn 1.100 người là cư dân Gaza bị Israel giam giữ nhưng không liên quan đến các cuộc tấn công ngày 7/10. Israel đã đồng ý trả tự do cho tất cả phụ nữ và trẻ em dưới 19 tuổi khỏi Gaza trong giai đoạn này.
Theo thỏa thuận, Israel đã cam kết sẽ ngay lập tức tăng cường viện trợ nhân đạo rất cần thiết cho Gaza, nơi đang phải gánh chịu một cuộc khủng hoảng nhân đạo.
Israel đã đồng ý cho phép 600 xe tải thực phẩm vào mỗi ngày – một sự gia tăng đáng kể. Để biết thêm bối cảnh, Oxfam đã báo cáo rằng trong khoảng thời gian hai tháng rưỡi vào cuối năm 2023, chỉ có 12 xe tải viện trợ đến được phía bắc Gaza, một khu vực bị ném bom dữ dội nhất.
Theo các phiên bản bị rò rỉ của thỏa thuận ngừng bắn, việc phục hồi nguồn cung điện, nước, xử lý nước thải, thông tin liên lạc và đường sá sẽ bắt đầu trên khắp Gaza trong giai đoạn đầu tiên. Israel cũng đã đồng ý cho phép các thiết bị cần thiết cho phòng thủ dân sự và dọn dẹp đống đổ nát.
Cũng trong thỏa thuận, một số trong số 1,9 triệu người Palestine phải di dời sẽ được phép trở về nhà, miễn là họ không mang theo vũ khí. Tuy nhiên, với 80% Gaza bị phá hủy, nhiều người sẽ trong tình trạng không có nhà để trở về, theo Liên Hợp Quốc.
Israel đã cam kết gửi 60.000 ngôi nhà tạm và 200.000 lều trại theo thỏa thuận. Ông Mahmoud Basal, một phần của lực lượng phòng thủ dân sự Gaza, nói với The Independent rằng các đoàn xe viện trợ là "cực kỳ cấp bách" vì các gia đình không còn có thể sống sót trong lều trại nữa và Gaza không có đủ thiết bị phù hợp để dọn dẹp đống đổ nát.
Trong giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn, quân đội Israel sẽ rút vào vùng đệm rộng khoảng 1 km bên trong Gaza, dọc theo biên giới với Israel và rút quân khỏi các thành phố đông dân.
Một viên chức cấp cao của Palestine tham gia vào các cuộc đàm phán tại Doha cho biết rằng cảnh sát Hamas sẽ hoạt động trong quân phục màu xanh chính thức của họ trong các khu vực được chỉ định của Gaza sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.
Vai trò của họ sẽ bao gồm quản lý việc di chuyển của những người phải di dời từ phía nam đến phía bắc Gaza sau khi lực lượng Israel rút lui.
Nhân viên cảnh sát Hamas sẽ không mang theo vũ khí trừ khi thực sự cần thiết, với sự trung gian của Qatar và Ai Cập để ngăn ngừa các cuộc xung đột tiềm tàng.
Minh Đức (Theo The Independent)
- Tham khảo thêm
- Tham khảo thêm
- Tham khảo thêm
