Các hạ nghị sĩ Mỹ vừa bầu ông Mike Johnson của Đảng Cộng hòa làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ khóa mới sau một cuộc bỏ phiếu "nghẹt thở" – được coi là một "bài kiểm tra sớm" về khả năng đoàn kết của đảng này trước thềm nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng.
Ông Johnson đã giành chiến thắng sít sao trong vòng bỏ phiếu đầu tiên vào ngày 3/1, với đa số tối thiểu – 218 phiếu trong tổng số 435 phiếu – sau khi 2 hạ nghị sĩ là Ralph Norman của Nam Carolina và Keith Self của Texas thay đổi phiếu bầu, quay sang ủng hộ ông.
215 phiếu bầu khác, tất cả đều là của Đảng Dân chủ, đã thuộc về nhà lãnh đạo phe thiểu số Hakeem Jeffries.
Ông Mike Johnson tái đắc cử Chủ tịch Hạ viện Mỹ với đa số tối thiểu – 218 phiếu trong tổng số 435 phiếu, ngày 3/1/2025. Ảnh: Yahoo!News
Cuộc bỏ phiếu sít sao nhấn mạnh biên độ kiểm soát hẹp của Đảng Cộng hòa đối với Hạ viện Mỹ. Với chỉ 219 ghế tại Hạ viện, Đảng Cộng hòa sẽ cần gần như mọi phiếu bầu mà họ có để đạt được đa số trong một cuộc bỏ phiếu theo đường lối của đảng.
Điều đó có thể mang lại cho một số thành viên cực hữu trong đảng "đòn bẩy" để tác động lớn hơn đối với các dự luật.
Cuộc bỏ phiếu vào ngày 3/1 cho ông Johnson cũng kiểm tra ảnh hưởng của ông Trump trên Đồi Capitol, nơi một số ít đảng viên Cộng hòa đã thể hiện sự sẵn sàng thách thức ông.
Tổng thống đắc cử trước đó đã kêu gọi đảng ủng hộ ông Johnson, khi ông chuẩn bị theo đuổi chương trình nghị sự đầy tham vọng về cắt giảm thuế và trục xuất hàng loạt sau khi nhậm chức vào ngày 20/1.
"Chúc may mắn cho Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, một người đàn ông tuyệt vời có năng lực tuyệt vời, người sắp đạt được 100% sự ủng hộ", ông Trump viết trên mạng xã hội trước khi cuộc bỏ phiếu diễn ra.
"Chiến thắng của Mike hôm nay sẽ là chiến thắng lớn cho Đảng Cộng hòa, và là một sự công nhận nữa cho Cuộc bầu cử Tổng thống có tác động quan trọng nhất trong 129 năm của chúng ta!!", nhà lãnh đạo hàng đầu của Đảng Cộng hòa viết.
Mặc dù trước đó ông Trump đã ủng hộ ông Johnson, nhưng ông cũng đã nói rằng "những người khác cũng rất giỏi".
Sau đó, hạ nghị sĩ Lisa McClain, một trong những thành viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa, đã có bài phát biểu đề cử ông Johnson. Bà đã đặt sự lãnh đạo của ông Johnson vào bối cảnh các ưu tiên rộng hơn của đảng.
"Chúng ta có cơ hội đặt nước Mỹ lên hàng đầu một lần nữa. Chúng ta có cơ hội làm điều gì đó về tội phạm. Chúng ta có cơ hội làm điều gì đó về biên giới. Và chúng ta có cơ hội chăm sóc những cựu chiến binh của mình", bà McClain nói, đồng thời cũng lường trước về khả năng bất đồng trong đảng về cuộc bỏ phiếu.
"Không có Chủ tịch Hạ viện nào là hoàn hảo. Và không ai có thể hoàn hảo. Tuy nhiên, để đạt được sự hoàn hảo đòi hỏi phải có những bước tiến gia tăng và những quyết định khó khăn trong suốt quá trình. Không ai trong chúng ta có thể đạt được chính xác những gì mình muốn", bà nói.
Bản thân ông Johnson đã toát lên vẻ tự tin khi đến Điện Capitol vào ngày 3/1, sau khi dành cả đêm để tìm cách thuyết phục những thành viên theo đường lối cứng rắn.
Cuộc bỏ phiếu cho chức Chủ tịch Hạ viện Mỹ diễn ra vào ngày Quốc hội Mỹ khóa 119 khai mạc, sau cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 năm ngoái. Đảng Cộng hòa nắm giữ đa số ở cả lưỡng viện, sau khi lật ngược quyền kiểm soát của Đảng Dân chủ tại Thượng viện.
Lưỡng viện Quốc hội Mỹ sẽ phải đối mặt với một số đạo luật gây tranh cãi trong thời gian tới, tạo tiền đề cho những cuộc chiến nảy lửa.
Quốc hội Mỹ sẽ cần xem xét lại vấn đề tài trợ cho chính phủ liên bang khi dự luật ngân sách hiện tại hết hạn vào tháng 3. Và họ cũng sẽ cần cân nhắc việc tăng trần nợ – số tiền mà chính phủ liên bang có thể vay – vào cuối năm nay.
Chính phủ liên bang đang gánh khoản nợ hơn 36.000 tỷ USD và nhiều thành viên Đảng Cộng hòa trong quốc hội dự kiến sẽ yêu cầu cắt giảm chi tiêu đáng kể trong tương lai.
Minh Đức (Theo Al Jazeera, Reuters)
