Rạn nứt với Mỹ, EU xích lại gần hơn với các đối tác NATO “cùng chí hướng”

Các nhà lãnh đạo EU hôm 7/3 đã thông báo tóm tắt cho một số đối tác NATO, bao gồm: Vương quốc Anh, Canada và Thổ Nhĩ Kỳ, về kết quả Hội nghị Thượng đỉnh đặc biệt của họ về Ukraine và quốc phòng châu Âu tại Brussels một ngày trước đó.

Lo ngại viễn cảnh Mỹ thu hẹp quy mô quân sự ở "cựu lục địa", các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí tăng cường khả năng phòng thủ của khối gồm 27 quốc gia này trước các mối đe dọa an ninh tiềm tàng.

Sau các cuộc đàm phán tại Hội nghị Thượng đỉnh đặc biệt, Chủ tịch Hội đồng EU Antonio Costa và Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Ursula von der Leyen đã có cuộc gọi video với các nhà lãnh đạo của Vương quốc Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Canada, Na Uy và Iceland – 5 quốc gia thành viên NATO không thuộc EU.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store và Thủ tướng Iceland Kristrun Frostadottir, đã tham dự cuộc họp trực tuyến với các nhà lãnh đạo EU hôm 7/3, ông Costa cho biết trong một bài đăng trên nền tảng X/Twitter sau cuộc họp.

"Sự hợp tác của chúng tôi với các đối tác NATO cùng chí hướng là rất quan trọng đối với an ninh quốc tế, đối với Ukraine, để tăng cường các nỗ lực chung của chúng tôi về quốc phòng", ông Costa nói.

"Cùng với các đối tác của chúng tôi ở châu Âu, bên kia Đại Tây Dương và xa hơn nữa, chúng tôi cần nỗ lực hỗ trợ Ukraine và đảm bảo một nền hòa bình lâu dài", vị quan chức cấp cao EU bổ sung.

"Với kế hoạch REARM Europe, chúng tôi đang tăng cường phòng thủ. Để bảo vệ người dân, lãnh thổ và tài sản của chúng tôi. Và vì an ninh lâu dài của người hàng xóm dũng cảm Ukraine", Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết trên X, đề cập đến kế hoạch tái vũ trang châu Âu với 800 tỷ Euro.

Hôm 7/3, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã ca ngợi Hội nghị Thượng đỉnh hôm 6/3 là "một bước tiến lịch sử" và là một "dấu hiệu khác cho thấy châu Âu đang tiến lên", hoan nghênh những tiến triển đạt được trong việc củng cố quốc phòng cho Ukraine.

Văn phòng của ông Starmer cho biết thêm rằng vào cuối ngày 6/3, Thủ tướng Anh và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sau đó đã có cuộc điện đàm để "so sánh ghi chú" về công việc của họ nhằm đạt được hòa bình lâu dài ở Ukraine.

Một quan chức EU cho biết, các nhà lãnh đạo ngoài EU "đã bày tỏ quyết tâm đóng góp vào các nỗ lực chung trong việc hỗ trợ Ukraine cũng như đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng".

Trong cuộc họp, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã bày tỏ sự ủng hộ của mình đối với lời kêu gọi của ông Zelensky về một lệnh ngừng bắn trên không và trên biển trong cuộc xung đột đang diễn ra giữa Ukraine và Nga.

Ông Erdogan, nhà lãnh đạo của quốc gia đã 2 lần tổ chức các cuộc đàm phán giữa Kiev và Moscow khi giao tranh mới nổ ra, cũng cho biết cả hai bên phải ngồi vào bàn đàm phán thì đàm phán mới hiệu quả.

Trước cuộc họp báo cáo kết quả hôm 6/3, các nhà lãnh đạo châu Âu tham dự hội nghị ở London hôm 2/3 đã nhất trí cam kết chi nhiều hơn cho an ninh của "lục địa già" và thành lập một liên minh để bảo vệ bất kỳ lệnh ngừng bắn nào ở Ukraine.

Minh Đức (Theo Digital Journal, Anadolu)