Vào năm 2007, xưởng phim hoạt hình Pixar cho ra mắt bộ phim Ratatouille, tựa tiếng Việt là Chuột đầu bếp. Bất kỳ món ăn nào, dù là tầm thường, sẽ trở thành kiệt tác nếu người nấu đặt cả tâm hồn vào đó, đó là ý tưởng chính bao trùm bộ phim. Ratatouille, món rau củ hầm dân dã, được các nhà làm phim lựa chọn để truyền tải thông điệp trên.
Món ratatouille xuất hiện trong bộ phim cùng tên của Pixar. Ảnh: Pixar/Disney.
Ít người biết từng có một thời gian dài, Ratatouille không được coi là món dành cho những người sành ăn, thậm chí đồng nghĩa với đồ ăn dở, ôi thiu. "Ratatouille" được nhắc đến lần đầu trong từ điển Lịch sử Pháp ngữ vào năm 1778. Từ này được xem là xuất phát từ "ratatolha" trong tiếng Occitan, nhằm chỉ một phương pháp nấu ăn bằng cách trộn và hầm các thực phẩm cùng nhau.
Trong thuật ngữ của quân đội Pháp, từ "rata" trong "ratatouille" dùng để chỉ các món hầm như đậu đũa, khoai tây, rau hay thịt, thậm chí thức ăn thừa được hâm nóng cũng được gọi là "rataouille". Trong một số câu chuyện của Pháp, các phù thuỷ còn nấu ratatouille từ chuột và ếch.
Từng có một thời gian dài, món rau củ hầm này không được coi là món dành cho những người sành ăn, thậm chí đồng nghĩa với đồ ăn dở, ôi thiu.
Việc sử dụng rau để nấu món hầm này bắt đầu phổ biến từ khoảng thế kỷ 18 với các nguyên liệu chính là ớt chuông, bí xanh, cà chua- những loại rau củ xuất hiện tại châu Âu nhờ thương mại thuộc địa cuối thế kỷ 16. Đến cuối thế kỷ 19, từ "ratatouille" mới chính thức được dùng để gọi hỗn hợp rau củ hầm.
Công thức tiêu chuẩn của món ăn được tạo ra bởi một đầu bếp của khách sạn ở Nice. Tuy nhiên người ta tin rằng vị đầu bếp này cũng sáng tạo "ratatouille" dựa trên ý tưởng từ món ăn của những người nông dân.
Dần dần Ratatouille trở thành món ăn nổi tiếng và được ưa chuộng. Ngoài các thành phần chính nguyên bản, người ta bắt đầu bổ sung nhiều rau tươi và các thực phẩm theo mùa.
Ratatouille có thành phần chính là các loại rau củ nên chứa ít calo, giàu vitamin, thích hợp với người ăn chay hoặc ăn kiêng.
Giờ đây, ratatouille được phục vụ rộng rãi khắp vùng Địa Trung Hải. Ở mỗi quốc gia, vùng miền, món ăn này được chế biến với các nguyên liệu khác nhau.
Tại vùng Provence( Pháp), ratatouille được xem như đặc sản và được tạo nên từ các loại thảo mộc địa phương: Húng tây, cần tây, hương thảo, húng quế, ngải giấm xanh, ô liu. Các loại rau thơm, ngoại trừ húng quế, được buộc thành bó để dễ dàng lấy ra khỏi nồi sau khi món ăn đã chín. Người ta thường cho lá húng quế tươi vào sau cùng để món ăn giữ được trọn vẹn hương vị.
Tuy nhiên, món rau củ hầm cũng từng gây nên tranh cãi khi người ta thắc mắc không biết nên thái nguyên liệu thành lát nhỏ hay cắt thành các khúc to.
Thái thành từng khúc to sẽ nhanh hơn, song thời gian nấu lâu hơn và rau sẽ mất đi hương vị. Thái lát nhỏ tốn khá nhiều công sức, nhưng tốn ít thời gian hơn và hương vị thì đậm đà hơn. Dù vậy mỗi cách chế biến đều có ưu điểm riêng.
Theo quy tắc của ẩm thực Pháp, ratatouille là món ăn theo mùa. Tùy thời điểm, mùa vụ mà người Pháp chế biến món này với các nguyên liệu khác nhau. Họ thường thưởng thức ratatouille với rượu vang hồng, vừa ăn vừa cảm nhận hương vị của từng thành phần trong món ăn. Trải nghiệm ẩm thực này chắc chắn sẽ khiến nhiều thực khách không thể quên được.
Minh Hoa (t/h)
