Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông cảm thấy "tự tin hơn nhiều" về việc đạt được thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine sau các cuộc đàm phán vào ngày 18/2 tại thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê-út (Saudi Arabia) giữa các phái viên Mỹ và Nga.
Ông Trump đã đưa ra các bình luận đầu tiên sau khi kết thúc cuộc đàm phán tại Riyadh giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và các quan chức Mỹ khác cùng phái đoàn Nga do Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov dẫn đầu.
"Tôi nghĩ tôi có đủ sức mạnh để chấm dứt cuộc chiến này", ông Trump nói với các phóng viên, phát biểu tại một cuộc họp báo tại nhà riêng Mar-a-Lago ở Florida.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong một cuộc họp báo tại nhà riêng Mar-a-Lago ở Florida, ngày 18/2/2025. Ảnh: Aljazeera
Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết ông có thể gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tháng này và cho biết ông sẽ không phản đối động thái của châu Âu nhằm gửi quân gìn giữ hòa bình tới Ukraine, một ý tưởng đã được thảo luận tại một hội nghị thượng đỉnh châu Âu khẩn cấp tại Paris vào ngày 17/2.
"Nếu họ muốn làm điều đó, tôi hoàn toàn ủng hộ", ông Trump nói và cho biết thêm rằng Mỹ không có kế hoạch đóng góp quân cho bất kỳ lực lượng nào được cử tới Ukraine để đảm bảo an ninh.
Ông chủ Nhà Trắng cũng bác bỏ mối lo ngại của Ukraine về việc bị loại khỏi các cuộc đàm phán ở Ả Rập Xê-út. Tổng thống Mỹ không làm rõ ý mình, nhưng ông thường đổ lỗi cho cuộc chiến là do mong muốn gia nhập NATO của Ukraine.
Các quan chức Mỹ và Nga hội đàm ở Riyadh, Ả Rập Xê-út, ngày 18/2/2025. Ảnh: NY Times
Ông Trump nói thêm rằng Ukraine nên tổ chức bầu cử, trong khi các quan chức Mỹ khác đã gợi ý rằng Ukraine có thể tổ chức bầu cử sau một thỏa thuận ngừng bắn và điều này sẽ "tốt cho nền dân chủ".
Nhưng hiến pháp của Ukraine cấm nước này tổ chức bầu cử theo luật thiết quân luật, được áp dụng khi Nga phát động chiến dịch hiện tại vào tháng 2/2022 và tình trạng thiết quân luật ở Ukraine vẫn tiếp tục cho đến ngày nay sau nhiều lần gia hạn.
Tại cuộc đàm phán ở Riyadh, cuộc đàm phán chính thức cấp cao đầu tiên giữa Washington và Moscow kể từ năm 2022, Nga và Mỹ đã nhất trí thành lập các nhóm để đàm phán về con đường chấm dứt cuộc giao tranh "càng sớm càng tốt", Ngoại trưởng Rubio cho biết.
Ông Yuri Ushakov, Trợ lý chính sách đối ngoại của ông Putin, đã xác nhận thỏa thuận về các nhóm đàm phán nhưng cho biết để thảo luận về ngày diễn ra cuộc họp tiềm năng giữa ông Trump và ông Putin là khó khăn.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tại Thổ Nhĩ Kỳ ngày 18/2/2025, đã phát biểu, "Quyết định về cách chấm dứt chiến tranh ở Ukraine không thể được đưa ra nếu không có Ukraine, và cũng không thể áp đặt bất kỳ điều kiện nào". Ảnh: NY Times
Ông Rubio đã thông báo cho những người đồng cấp của mình ở Anh, Đức, Italy, Pháp và EU về cuộc đàm phán. Trước đó, ông cho biết EU "sẽ phải có mặt tại bàn đàm phán vào một thời điểm nào đó" vì các lệnh trừng phạt mà khối này đã áp đặt.
Các lệnh trừng phạt đã được áp đặt do xung đột, ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Mỹ. "Để chấm dứt bất kỳ cuộc xung đột nào, tất cả các bên đều phải nhượng bộ".
Nhà ngoại giao hàng đầu của ông Trump lưu ý rằng cần phải cải thiện các đại sứ quán Mỹ và Nga để tạo ra các phái bộ hỗ trợ các cuộc đàm phán hòa bình, quan hệ song phương và hợp tác rộng rãi hơn.
"Nếu các kênh ngoại giao của chúng ta bị phá vỡ, sẽ rất khó để liên tục tham gia vào nhiều chủ đề, bao gồm một số vấn đề gây khó chịu không liên quan có thể làm chệch hướng các cuộc đàm phán rộng hơn về Ukraine", ông Rubio cho biết.
Ông kêu gọi hành động nhanh chóng để khôi phục "trạng thái bình thường" tại các đại sứ quán, đồng thời nói thêm rằng "điều quan trọng là phải chuẩn bị cho hai điều khác mà chúng ta muốn thực hiện".
Một số nhà lãnh đạo châu Âu, lo ngại về sự thay đổi triệt để trong chính sách của Mỹ đối với mối quan hệ với Nga, e sợ rằng Washington sẽ đưa ra những nhượng bộ nghiêm trọng và viết lại thỏa thuận an ninh của châu lục này.
Binh sĩ Ukraine trong một cuộc tập trận ở Donbass, tháng 2/2025. Ảnh: NY Times
Về phần mình, phía Nga coi cuộc đàm phán ở Riyadh là "một tín hiệu tốt và tích cực" nhưng cảnh báo không nên vội kết luận.
"Việc bắt đầu các cuộc đàm phán giữa Nga và Mỹ là một tín hiệu rất tốt, rất tích cực… Nhưng tôi sẽ không vội kết luận. Rất nhiều công việc khó khăn, gian khổ và gian nan cần phải thực hiện: trước tiên là làm rõ lập trường và cách tiếp cận của hai nước, sau đó là tìm kiếm các giải pháp có thể chấp nhận được cho nhiều vấn đề khác nhau", Chủ tịch Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga, Valentina Matviyenko nói với các phóng viên.
Tuy nhiên, theo lời nhà lập pháp Nga, vẫn còn quá sớm để nói về bất kỳ kết quả nào nhưng thực tế là các cuộc đàm phán như vậy đã bắt đầu sau 3 năm không có bất kỳ cuộc đối thoại nào "nói lên nhiều điều". Bà lưu ý rằng cuộc điện đàm giữa các nhà lãnh đạo của hai nước đã được tiếp nối bằng các hành động cụ thể.
Bà Matviyenko tin rằng cả Mỹ và Nga đều hiểu tầm quan trọng của sự hợp tác để giải quyết các vấn đề toàn cầu, địa chính trị. "Và không ai có thể nghi ngờ điều này", bà nói thêm.
Minh Đức (Theo RFE/RL, TASS)
