Trong Tây du ký, Tôn Ngộ Không vốn là nhân vật có tính khí ngang tàng, thần thông quảng đại, dám làm loạn ở cả chốn Đại phủ cũng như Thiên đình. Chính vì vậy, ngay cả những nhân vật có thân phận cao quý như Nguyên Thủy Thiên Tôn, Thái Thượng Lão Quân cho đến Ngọc Hoàng, Phật Tổ Như Lai đều không khiến Tề Thiên Đại Thánh khiếp sợ.
Đa số thần tiên trên trời đều khiến Tôn Ngộ Không chướng tai gai mắt, nhưng Thái Bạch Kim Tinh lại không giống như vậy. Hơn nữa trong tâm Đại Thánh lại vô cùng kính trọng Thái Bạch Kim Tinh, nghe theo lời khuyên bảo của ông.
Thái Bạch Kim Tinh, theo truyền thuyết là vị thần có họ Lý, hình dáng là một ông già râu bạc áo trắng, là Tinh chủ của Sao Kim, ngôi sao sáng nhất vào chập tối và buổi sáng. Chính vì thấy Sao Kim xuất hiện đầu tiên của buổi đêm và ban ngày, nên Thái Bạch Kim Tinh được coi là sứ giả của Thiên đình, và gọi là Lý Trường Canh.
Tương truyền, Thái Bạch Kim Tinh là đệ tử duy nhất của Lão Tử, về sau đã đắc ngộ Đạo giáo chân ngôn. Ông có vẻ ngoài là một ông lão có râu tóc trắng xóa, vẻ mặt hiền lành phúc hậu. Những đặc điểm này so với hình tượng được miêu tả trong Tây du ký là tương đồng với nhau.
Trong Tây du ký, Thái Bạch Kim Tinh là một vị thần tiên hiền lành, thần thông quảng đại. Sau khi Diêm Vương tố Tôn Ngộ Không xoá trắng sổ sinh tử làm loạn Địa phủ, Ngọc Hoàng muốn xuất binh đánh dẹp Tôn Ngộ Không.
Thái Bạch Kim Tinh đã ra mặt nói đỡ, đề nghị phong cho Tôn Ngộ Không chức Bật Mã Ôn và một mình thân chinh tới Hoa Quả Sơn để nói chuyện phải trái với Tôn Ngộ Không.
Thái Bạch Kim Tinh khi đối mặt với một Tôn Ngộ Không nổi loạn, ngang ngược, bản thân ông là người được Thiên đình phái xuống; vậy đường đường là người của Thiên đình thì có sợ Tôn Ngộ Không kia không? Đương nhiên là không sợ.
Thái Bạch Kim Tinh chủ hòa, không phải vì sợ Tôn Ngộ Không, mà là dựa trên nền tảng chính nghĩa. Ông biết Tôn Ngộ Không là một con khỉ được sinh ra do hấp thụ tinh hoa của trời đất, bản tính vốn không xấu, cũng không làm nhiều việc quái ác, cho nên Thái Bạch Kim Tinh mới chủ hòa. Ông muốn thông qua chủ hòa, cấp cho Tôn Ngộ Không một cơ hội, cũng khiến cho Thiên đình có thêm một vị thần tiên trừ ác hành thiện.
Sau khi lên thiên đình, Đại Thánh tiếp tục làm trái ý Ngọc Hoàng, Thái Bạch Kim Tinh lại đứng ra thuyết phục, cho Ngộ Không canh giữ vườn đào tiên.
Mặt khác, Tôn Ngộ Không đối với Thái Bạch Kim Tinh thì trong tâm cũng vô cùng kính trọng. Đây không phải là bởi vì Thái Bạch Kim Tinh thần thông quảng đại, mà là vẻ hiền lành thiện lương của Thái Bạch Kim Tinh đã khiến Ngộ Không tôn trọng.
Bởi mỗi lần Thái Bạch Kim Tinh tìm được Tôn Ngộ Không thì đều khuyên bảo, nói lời có đạo lý. Tôn Ngộ Không tuy rằng bướng bỉnh kiêu ngạo, nhưng những lời Thái Bạch Kim Tinh nói đều thấy lọt tai. Đây cũng chính là đạo lý “ngươi mời ta một thước, ta mời ngươi một trượng”.
Trong phim Tây du ký 1986, Thái Bạch Kim Tinh cũng là một vị thần tiên được nhiều khán giả yêu thích, không phải vì chức vụ thần tiên, mà chính là bởi bản tính hiền lành thiện lương của ông.
Video: Thái Bạch Kim Tinh xuống mời Tôn Ngộ Không lên Thiên đình làm quan.
Quốc Tiệp (t/h)