Sức mạnh của tên lửa Oreshnik
Oreshnik, có nghĩa là "cây phỉ" trong tiếng Nga, gây chú ý bởi thiết kế tiên tiến và tiềm năng tác chiến đáng gờm. Nga xếp loại Oreshnik là một tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) với tầm bắn từ 1.000 đến 5.500 km, đủ khả năng tấn công các mục tiêu khắp châu Âu hoặc một phần châu Á.
Di chuyển với tốc độ Mach 10 (tức gấp 10 lần vận tốc âm thanh) Oreshnik có khả năng cơ động trong hành trình bay, khiến các hệ thống phòng không rất khó đánh chặn. Tên lửa này được trang bị các đầu đạn hồi quy độc lập (MIRV), cho phép tấn công cùng lúc nhiều mục tiêu bằng đầu đạn thông thường hoặc hạt nhân. Trong lần đầu tiên được sử dụng trên chiến trường ngày 21/11/2024, Oreshnik đã tấn công nhà máy quốc phòng Pivdenmash ở Dnipro (Ukraine), phóng ra 36 bom con không nổ nhằm phô diễn độ chính xác và sức tàn phá.
Được phát triển từ tên lửa RS-26 Rubezh và tích hợp công nghệ từ tên lửa phóng từ tàu ngầm Bulava, Oreshnik là kết quả của nhiều năm phát triển công nghệ tên lửa của Nga. Phát biểu tại cuộc gặp với các sĩ quan quân đội tốt nghiệp tại Điện Kremlin ngày 23/6/2025, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh hiệu quả chiến đấu của hệ thống này, tuyên bố: "Việc sản xuất hàng loạt tổ hợp tên lửa tầm trung mới nhất ‘Oreshnik,’ vốn đã chứng minh hiệu quả cao trong điều kiện tác chiến, hiện đang được tiến hành".
Tên lửa Oreshnik có tầm bắn lên tới 5.500 km. (Ảnh: Lực lượng vũ trang Liên bang Nga)
Vũ khí này đáp ứng nhu cầu của Nga về một loại tên lửa cơ động, tốc độ cao, có thể xuyên thủng các hệ thống phòng không hiện đại và phô diễn sức mạnh. Thiết kế sử dụng nhiên liệu rắn, được phóng từ các bệ phóng di động như MZKT-7930 Astrolog (do Belarus sản xuất), giúp tăng khả năng sống sót nhờ cơ động và triển khai nhanh.
Với các nhà hoạch định quân sự, Oreshnik là công cụ tấn công hiệu quả nhằm vào các mục tiêu có giá trị cao - như trung tâm chỉ huy hoặc cơ sở hạ tầng trọng yếu -trong khi vẫn tránh được đánh chặn. Việc phát triển tên lửa này phản ánh ưu tiên chiến lược của Nga đối với công nghệ siêu vượt âm, dù vẫn còn nhiều câu hỏi về quy mô sản xuất và độ tin cậy lâu dài.
Oreshnik đóng vai trò gì trong chiến lược quân sự của Nga?
Oreshnik là một phần cốt lõi trong nỗ lực hiện đại hóa lực lượng vũ trang Nga, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ siêu vượt âm. Nga đã đầu tư mạnh vào các hệ thống như tên lửa Kinzhal và Zircon, nhưng Oreshnik nổi bật nhờ tầm bắn xa và khả năng mang nhiều đầu đạn độc lập. Với tầm bắn lên tới 5.500 km, nó có thể nhắm vào các cơ sở hạ tầng trọng yếu trên khắp châu Âu, từ căn cứ quân sự đến trung tâm chỉ huy.
Chuyên gia quân sự Nga Igor Korotchenko, trả lời hãng thông tấn TASS, ca ngợi khả năng "tấn công đa mục tiêu với các đầu đạn dẫn đường độc lập", gọi Oreshnik là "kiệt tác trong ngành chế tạo tên lửa nhiên liệu rắn của Nga hiện đại". Tính năng này giúp Nga tăng khả năng xuyên thủng hệ thống phòng thủ và tung ra đòn tấn công mang tính hủy diệt, ngay cả khi không sử dụng đầu đạn hạt nhân.
Về mặt chiến lược, Oreshnik đóng vai trò đối trọng với các hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO, như Aegis Ashore đặt tại Romania và Ba Lan, vốn kém hiệu quả trước tên lửa siêu vượt âm có khả năng cơ động.
Ông Putin từng khẳng định, loại tên lửa này là "không thể bị đánh chặn", một tuyên bố táo bạo phù hợp với mục tiêu duy trì ưu thế công nghệ của Nga.
So với các chương trình tên lửa siêu vượt âm của Mỹ và Trung Quốc, Oreshnik tận dụng kinh nghiệm lâu năm của Nga với tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), bằng cách điều chỉnh RS-26 Rubezh cho nhiệm vụ tầm trung.
Thế Hải (Theo Bulgarianmilitary, Defence-industry)
