Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện một số dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), và hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thuộc lĩnh vực giao thông, môi trường tại bộ Giao thông Vận tải (GTVT). Theo đó, trong số 7 dự án bị thanh tra, BOT Phước Tượng - Phú Gia (tỉnh Thừa Thiên - Huế) là dự án có nhiều sai phạm.
Dự án này được bộ GTVT áp dụng hình thức chỉ định thầu, lựa chọn nhà đầu tư theo cơ chế quản lý và thực hiện các dự án đầu tư trên tuyến QL1 đoạn Hà Nội - Cần Thơ và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.
Nhà đầu tư là liên danh công ty TNHH BOT Hưng Phát, công ty CP Đầu tư thương mại quốc tế Hà Thành, công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Thành. Dự án có tổng mức đầu tư trên 1.743 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ tháng 7/2013 - 30/9/2015. Phương án thu hồi vốn cho nhà đầu tư là thu phí 19 năm 2 tháng 17 ngày.
Tuy nhiên, theo Thanh tra Chính phủ, việc xây dựng và công bố danh mục đầu tư đối với dự án này, bộ GTVT chưa thực hiện đúng quy định. Cụ thể, bộ GTVT phải thực hiện quy trình xây dựng và công bố danh mục dự án vào tháng 1 hàng năm; tuy nhiên, việc công bố chỉ thực hiện sau khi lập, thẩm định, phê duyệt danh mục dự án để thực hiện quy trình lựa chọn nhà thầu là chưa chặt chẽ.
Trạm thu phí BOT Phước Tượng - Phú Gia.
Về việc phê duyệt dự án, tổng mức đầu tư dự án của bộ GTVT còn một số nội dung sai quy định và chưa phù hợp. Cụ thể, Nghị định số 205/2004/NĐ-CP và Thông tư 04/200/TT-BXD không quy định về 10% phụ cấp không ổn định sản xuất trong chi phí nhân công, nhưng tổng mức đầu tư dự án đã lập và phê duyệt có khoản phụ cấp không ổn định này và tính trùng chi phí lán trại. Theo quy định, việc tính chi phí nhân công tuyến dẫn hầm phải áp dụng nhóm II nhưng lại đưa vào nhóm III, khiến tổng mức đầu tư tăng sai hơn 44 tỷ đồng.
Về lựa chọn nhà đầu tư ký kết hợp đồng, liên danh công ty TNHH BOT Hưng Phát, công ty CP Đầu tư thương mại quốc tế Hà Thành, công ty CP Đầu tư và Xây dựng Việt Thành đã thực hiện chậm 9 tháng với thời điểm thực hiện bảo lãnh hợp đồng là 30/7/2014, cùng mức bảo lãnh tối thiểu là 32,42 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong dự án này còn tiến hành chuyển nhượng quyền vốn góp của nhà đầu tư trong liên danh khi chưa đủ vốn theo tiến độ, chưa góp theo như cam kết và quy định.
Tại phương án tài chính thì theo Hợp đồng dự án số 11387/HĐ.BOT ngày 24/10/2013, đã không đề cập rõ vị trí trạm thu phí và công nghệ thu phí. Trong quá trình thực hiện dự án, bộ GTVT và nhà đầu tư đã ký phụ lục điều chỉnh một số nội dung hợp đồng, trong đó bổ sung vị trí trạm thu phí ngoài phạm vi dự án (phía Bắc hầm Hải Vân), nhưng chủ đầu tư không điều chỉnh phương án tài chính tương ứng.
“Qua kiểm tra về phê duyệt, điều chỉnh dự án, bổ sung phụ lục hợp đồng và kết quả kiểm tra về tổng mức đầu tư xác định sai lệch. Cụ thể, việc bộ GTVT chấp thuận chuyển trạm thu phí về phía Bắc hầm Hải Vân, trong khi đó không có đường song hành, dẫn đến giá trị doanh thu năm 2016 giữ nguyên không được chiết giảm 60%; điều chỉnh giảm vốn đầu tư theo kết quả kiểm tra tổng mức đầu tư tăng sai trên 44,16 tỷ đồng, loại bỏ thuế VAT, điều chỉnh lưu lượng xe qua trạm thu phí. Từ những điều chỉnh nêu trên, thời gian khai thác thu phí hoàn vốn của hợp đồng phải điều chỉnh giảm chỉ còn 8 năm 6 ngày, giảm 11 năm 2 tháng 11 ngày”, trích kết luận.
Về quản lý chi phí đầu tư, Thanh tra Chính phủ cũng kết luận phê duyệt dự toán không đúng chế độ hiện hành với tổng giá trị hơn 50 tỷ đồng.
Cũng liên quan đến BOT Phước Tượng - Phú Gia, thời gian qua, dư luận địa phương hết sức bất bình về vị trí đặt trạm thu phí. Theo đó, việc nhà đầu tư đặt trạm thu phí hầm đường bộ Phước Tượng - Phú Gia ở vị trí cuối thị trấn Lăng Cô (phía Bắc hầm Hải Vân) khiến nhiều người không lưu thông qua hầm Phước Tượng - Phú Gia nhưng vẫn trả phí.
Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin!
Nhâm Thân - Duy Cường
