Nhiều tranh cãi chưa có hồi kết
Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng Luật Quản lý Thuế Sửa đổi để lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân. Nhiều nội dung trong dự thảo đang được đặc biệt quan tâm như đề xuất một sản phẩm hàng hóa có giá trị từ 1 triệu đồng/lần trở lên sẽ thu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ %.
Trước đó, việc thu thuế bán hàng qua mạng cũng đã được bộ Tài chính, tổng cục Thuế đề cập đến nhiều lần. Tuy nhiên, các đơn vị cũng phải thừa nhận, việc quản lý thuế đối với loại hình kinh doanh này còn gặp nhiều khó khăn trong việc nắm bắt các giao dịch do tất cả đều là “ảo”, khó xác định người nộp thuế, doanh thu phát sinh, nắm bắt quy mô hoạt động kinh doanh, quá trình giao dịch,… Một phần không nhỏ giao dịch là qua Internet, có tính xuyên biên giới, các công ty nước ngoài hầu hết không đăng ký kinh doanh và không có văn phòng đại diện chính thức ở Việt Nam (như Google và Facebook,...). Việc thanh toán của họ sẽ thông qua các đại lý hoặc thông qua thanh toán thẻ tài khoản tín dụng, ví điện tử, sẽ rất khó quản lý về giá trị thực của các giao dịch. Bên cạnh đó, việc đối chiếu thông tin giữa các ngân hàng trong và ngoài nước để xác định giá trị thương mại hàng hóa cũng không dễ dàng gì.
Dự thảo của bộ Tài chính đặc biệt nhấn mạnh vai trò phối hợp của các cơ quan, tổ chức, ban ngành như Ngân hàng Nhà nước, các công ty vận hành mạng nước ngoài tại Việt Nam, các công ty cung cấp dịch vụ internet,… để nắm bắt được các quá trình giá trị của các giao dịch.
Sau khi dự thảo được công bố, nhiều ý kiến trái chiều đã được đưa ra. Một bộ phận ý kiến bày tỏ sự ủng hộ đối với việc thu thuế bán hàng qua mạng vốn đang trong giai đoạn “bùng nổ” ở Việt Nam hiện nay. Việc này có thể sẽ đem lại một nguồn thu nhất định cho quốc gia. Tuy nhiên, với những ý kiến này thì người ta cũng phải thừa nhận một điều, các vấn đề mà dự thảo đưa ra vẫn còn khá chung chung, thiếu một giải pháp công nghệ cụ thể. Các ý kiến khác lại bày tỏ sự hoài nghi về tính khả thi của đề xuất này bởi lẽ, việc buôn bán qua mạng tại Việt Nam, đang có một bộ phận lớn bán theo kiểu nhỏ lẻ, “cây nhà lá vườn”, không có nhiều doanh nghiệp chuyên nghiệp bán hàng trực tuyến như Amazone, Ebay,... nên khó có thể yêu cầu tất cả phải đầu tư các giải pháp kiểm soát công nghệ phục vụ cho việc bán hàng. Với những người bán hàng nhỏ lẻ, nay bán, mai nghỉ, việc thu thuế là vô cùng và “không bõ”.
Tới đây, những người bán hàng online sẽ phải chịu thuế với những mặt hàng có giá trị trên 1 triệu đồng/lần.
Tiềm năng lớn của thương mại điện tử tại Việt Nam
Theo ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam thì nhu cầu về giao dịch thương mại điện tử ở nước ta hiện nay đang rất lớn, tuy nhiên sức cung của chúng ta thì vẫn còn rất hạn chế, để cho các doanh nghiệp nước ngoài thâu tóm. Vì vậy, thương mại điện tử ở trong nước sẽ còn rất nhiều tiềm năng, vấn đề là chúng ta có nắm bắt và làm chủ được cuộc chơi ngay trên chính sân nhà hay không.
“Thực tế, việc thu thuế bán hàng qua mạng không khác gì nhiều so với ngoài đời thực, chỉ là có thêm một giải pháp công nghệ để cụ thể, dễ dàng hơn cho cả cơ quan quản lý thuế và người bán hàng. Tôi ví dụ, một cửa hàng bán phở ngoài đời thực, có đăng ký tư cách pháp nhân hoặc không thì việc thu thuế vẫn diễn ra. Cơ quan thuế cũng không biết cụ thể một ngày cửa hàng bán được bao nhiêu bát phở, không thể soi từng bàn ăn xem mỗi người ăn bao nhiêu bát,… họ chỉ có thể tính được lượng khách hàng trung bình ra vào trong ngày, từ đó áp một mức thuế khoán nhất định cho cửa hàng.
Với người bán hàng trên mạng cũng vậy. Căn cứ sẽ dựa vào việc quảng cáo, commen, số tương tác,… mà đưa ra một mức nhất định thôi chứ khó có thể tận thu được. Còn với những người bán hàng quá nhỏ lẻ, không có rao bán, quảng cáo mà bán một cách lén lút thì giá thị thu thuế cũng thực sự không đáng”, ông Liên cho biết.
Chuyên gia này cũng nhấn mạnh, việc quản lý bán hàng qua mạng là rất cần thiết, không chỉ với cơ quan chức năng mà cả với người bán, người mua. Việc này sẽ góp phần vào việc khẳng định uy tín giao dịch, giúp giải quyết các vấn đề tranh chấp về sau,… “Có thể, bây giờ người ta chưa quen, nhưng việc này rất cần thiết. Chỉ là cần có những tính toán cụ thể sao cho hợp lý, linh hoạt. Vừa thu được thuế cho nhà nước mà không ảnh hưởng đến cơ hội thương mại của cá nhân”, ông Liên khẳng định.
