Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị nghị tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 của ngành giao thông vận tải chiều 13/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao, biểu dương sự nỗ lực phấn đấu và những kết quả đạt được của ngành GTVT trong năm 2022.
Theo Thủ tướng, trong năm 2022, Bộ GTVT đã quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ được giao. Bộ làm tốt công tác quy hoạch; triển khai các dự án quan trọng, trọng điểm quốc gia, với nhiều dự án mới được phê duyệt, khởi công mới cũng như hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều tuyến cao tốc.
Công tác giải ngân vốn đầu tư công tiếp tục được Bộ GTVT triển khai quyết liệt, hiệu quả. Công tác điều hành hoạt động vận tải trong năm vừa qua tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Sản lượng vận tải các lĩnh vực đều tăng rất cao so với cùng kỳ.
Thủ tướng cũng biểu dương nỗ lực của Bộ GTVT trong việc hoàn thành 4 dự án thành phần của dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2016-2020; khởi công 12 dự án thành phần của dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021-2025 ngày 1/1 vừa qua.
Cùng với đó, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được quan tâm và đạt kết quả, nhiều quy định mới được cộng đồng đón nhận. Việc triển khai công tác xây dựng Chính phủ điện tử, chuyển đổi số đã đạt được những kết quả khả quan.
Bộ GTVT đã hoàn thành tốt Đề án 06; triển khai mở rộng dịch vụ công mức độ 4 "đổi giấy phép lái xe do ngành giao thông vận tải cấp" trên phạm vi toàn quốc; công tác phối hợp với các bộ, ngành, địa phương chặt chẽ hơn...
Thủ tướng nhấn mạnh qua thực tiễn công tác của ngành GTVT đã rút ra bài học về đoàn kết thống nhất, chung sức, đồng lòng vượt qua khó khăn; phân cấp, phân quyền, cá thể hoá trách nhiệm, phân bổ nguồn lực, nâng cao khả năng thực thi các cấp gắn với kiểm tra, giám sát; phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành.
Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ, công tác quản lý nhà nước ở nhiều mảng còn chưa theo kịp thực tiễn; còn chồng chéo giữa các quy định pháp luật như chính sách; các dự án triển khai còn vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu, một số dự án chậm tiến độ, tình trạng bán thầu; vẫn còn xảy ra những vụ việc tham nhũng, tiêu cực như tại các trung tâm đăng kiểm…
Theo đó, Thủ tướng chỉ đạo ngành GTVT cần tháo gỡ vướng mắc về pháp lý về chính sách đầu tư BOT, BT trên tinh thần đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực đầu tư của xã hội. Tích cực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nỗ lực đóng góp vào thực hiện phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Đối với việc đầu tư các dự án thì phải đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên trên hết, tăng cường giám sát, nhất là trong công tác đấu thầu, giám sát thi công. Các Ban quản lý dự án cần rà soát, xem xét lại, rút kinh nghiệm, hạn chế việc bán thầu, chia nhỏ các dự án, tránh tham nhũng, tiêu cực; rút kinh nghiệm, kiểm điểm sâu sắc trong công tác đăng kiểm ô tô, tổ chức lại công tác này.
Khuyến khích xã hội hóa, hợp tác công - tư
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định, năm 2023 tình hình thế giới tiếp tục có nhiều khó khăn, phức tạp, ảnh hưởng tới trong nước, trong đó có ngành GTVT. Do đó, ngành GTVT phải nắm chắc tình hình để ứng phó, thích ứng kịp thời, hiệu quả.
Thủ tướng nhấn mạnh, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu cần được ưu tiên thực hiện trong năm 2023; đề nghị Bộ GTVT phối hợp với các bộ, ngành liên quan tập trung tháo gỡ các vướng mắc để huy động mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông bằng các hình thức BT, BOT, nếu vướng mắc ở đâu cần nỗ lực tháo gỡ, vấn đề là phải làm nghiêm túc, không được tham ô, tham nhũng; phải có cơ chế, công cụ kiểm soát chặt chẽ.
Ngành GTVT và các địa phương chủ động, tích cực, đổi mới sáng tạo hơn nữa trong phát triển hạ tầng, không trông chờ, ỷ lại; phối hợp triển khai bài bản, có trọng tâm, trọng điểm.
Thủ tướng cho biết, cả nhiệm kỳ trước huy động được khoảng 136.000 tỷ đồng cho hạ tầng GTVT, nhiệm kỳ này dự kiến đạt gần 500 nghìn tỷ đồng. Nhiệm kỳ này tập trung cho phát triển hệ thống đường cao tốc, nhiệm kỳ tới tập trung cho hệ thống đường sắt.
Bộ và ngành GTVT tiếp tục tăng cường quản lý chặt chẽ tiến độ, chất lượng các công trình, dự án; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng tham nhũng, thất thoát, lãng phí, tiêu cực; kiên quyết xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân vi phạm làm ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng dự án nhưng cũng có những hình thức khen thưởng kịp thời để cổ vũ, động viên những tổ chức, cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ.
"Nhiều lĩnh vực vẫn còn tình trạng xin – cho, dễ nảy sinh tiêu cực; đề nghị ngành GTVT và các địa phương xem xét, những việc, lĩnh vực mà nhân dân và xã hội làm được và làm tốt thì khuyến khích xã hội hóa, khuyến khích hợp tác công tư, đa dạng hóa nguồn lực để đầu tư phát triển hạ tầng", Thủ tướng lưu ý.
Thủ tướng Chính phủ đề nghị ngành GTVT xây dựng các dự án, hoàn thiện thể chế, hoàn thiện thủ tục khuyến khích hợp tác công tư trong xây dựng các tuyến giao thông trọng điểm như nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam, đường bộ cao tốc, kết nối các vùng trong nước và với các nước lân cận.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tiếp tục rà soát, xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; đẩy mạnh hơn nữa công tác phân cấp, phân quyền, nhất là những nội dung còn chồng chéo, gây khó khăn cho hoạt động của người dân, doanh nghiệp, những vướng mắc trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
Đặc biệt, tiếp tục theo dõi, bám sát, hoàn thiện, kịp thời trình cấp có thẩm quyền xem xét đối với dự thảo Luật Đường bộ, về điểm này phải có các công cụ kiểm tra, giám sát; tập trung đổi mới hoạt động vận tải, nâng cao chất lượng hoạt động vận tải, tránh tiêu cực trong điều hành vận tải; về điểm này thì nên để thị trường điều tiết, lĩnh vực tư nhân làm tốt hơn thì nên để họ làm.
Thủ tướng lưu ý trong quý I này, Bộ phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ vấn đề thôi không quản lý luồng lạch ở các địa phương nữa mà giao địa phương trực tiếp quản lý; tăng cường quản lý bằng điện tử từ kinh nghiệm áp dụng thu phí điện tử không dừng.
Nghiên cứu xây dựng các dự án kết nối với các nước láng giềng Trung Quốc, Lào, Campuchia; phát huy tối đa các dự án hợp tác đối tác công tư; đẩy nhanh nghiên cứu dự án đường sắt tốc độ cao (khoảng 200 km/giờ), trước tiên, nghiên cứu đoạn Thành phố Hồ Chí Minh đi Cần Thơ trên tinh thần tìm hướng tuyến thẳng nhất, tạo không gian phát triển mới; hoàn thiện các thủ tục, đề xuất các dự án PPP về phát triển các tuyến cao tốc kết nối, cảng biển...
Tập trung cao độ với tỉnh Đồng Nai để hoàn thành giải phóng mặt bằng sân bay Long Thành; các bộ, ngành phải chủ động vì đây là công trình trọng điểm quốc gia.