Trước đó, ngày 8/6, trên các diễn đàn mạng xã hội, một số ý kiến cho rằng đề thi Toán trong Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập của Tp.HCM có “sạn”.
Đề có sạn?
Cụ thể, theo anh Trung Hiếu (từ Leipzig, Đức), bài 5 của đề thi tuyển sinh môn Toán có một số sai sót về mặt bản chất của Vật lý.
Cụ thể: Đề cho công suất P cùng với đơn vị đi kèm là W các hệ số a,b trong công thức P= at + b phải có đơn vị tương ứng là W/s và W. Nếu đáp án hoặc lời giải của học sinh chỉ cho số mà thiếu đơn vị là không đúng.
Bên cạnh đó, nếu hiểu tìm thời gian t tính từ t = 0 để P (t) = 105W, dữ kiện “đun sôi nước” gây hiểu lầm, không liên quan đến bài toán. Nếu vẫn giữ cách hiểu là tìm thời gian để đun sôi nước với công suất 105W nảy sinh ra nhiều rắc rối.
Đề viết đun sôi nước với công suất cố định là gây hiểu lầm, vì thiếu các dữ kiện nhiệt độ bắt đầu, khối lượng nước, nhiệt dung riêng của nước.
Hơn nữa, giải theo hướng này, không liên quan gì đến hàm P (t) đã cho mà chỉ áp dụng tính công W = P.t = 105.t và giải phương trình Q = W và tìm ẩn t.
Mặt khác, vì công suất P (t) thay đổi theo thời gian t, nên cần thực hiện tính theo công thức tích phân, tuy nhiên kiến thức tích phân nằm ngoài chương trình và dữ kiện 105 W trở nên mơ hồ.
Một giáo viên vật lý bậc THCS tại quận 1, Tp.HCM thì đánh giá, câu 5b của đề thi này không đầy đủ kiến thức vật lý để giải được.
Giáo viên này cho hay, câu này giống với một bài toán dành cho các học sinh chuyên vật lý.
“Câu này phải yêu cầu tính giá trị trung bình công suất hao phí mới dùng được. Phía trên cho đồ thị với các giá trị thay đổi liên tục, thì không thể lấy một giá trị rồi lấy công suất trừ đi, ra công suất đun nước được. Do đó, câu 5b với học sinh bình thường thì các em giải máy móc thì được, còn với các em học sinh chuyên vật lý nghĩ sâu xa hơn thì khó mà giải, vì có cảm giác thiếu dữ liệu về mặt kiến thức”, giáo viên này cho biết.
Sở nói không sai!
Ngày 9/6, tin từ Sở Giáo dục và Đào tạo Tp.HCM cho biết, có nhận được ý kiến phản ánh cho rằng nội dung bài 5 của đề thi môn Toán Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2023 – 2024 tại Tp.HCM có sai sót về kiến thức Vật lý.
Sở Giáo dục và Đào tạo Tp.HCM phản hồi như sau:
Bài toán đưa ra nội dung liên quan hiện tượng thực tế là quá trình đun để làm sôi nước trong một ấm điện (đồ gia dụng thường được sử dụng trong gia đình). Quá trình khảo sát này chỉ là một giai đoạn ngắn của quá trình đun sôi nước; thời điểm bắt đầu khảo sát (t = 0) không phải là thời điểm bắt đầu quá trình đun nước.
“Với các dữ kiện khảo sát được trong quá trình này, về mặt toán học có thể được mô tả như hình vẽ và bằng một hàm số mà học sinh đã được học trong Chương trình. Do vậy, bằng các kiến thức và năng lực toán học (hàm số bậc nhất, đồ thị hàm số bậc nhất, điểm thuộc đồ thị, hệ phương trình bậc nhất hai ẩn, tính toán,…) học sinh có thể giải quyết được các yêu cầu do đề bài đặt ra”, đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo Tp.HCM cho biết.
Cũng theo Sở Giáo dục và Đào tạo Tp.HCM, theo quy định và hướng dẫn chấm thi, các trường hợp học sinh có lời giải khác với hướng dẫn chấm nhưng hợp lý đều được xem xét và đánh giá.
Nguyễn Lành