Tranh cãi về việc UBND TP.Hà Nội cấm ghi hình tại trụ sở tiếp dân

Theo đó, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung vừa ký Quyết định số 12/QĐ-UBND ban hành nội quy về việc tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân thành phố, trong đó nêu rõ quy định: “Không quay phim, chụp ảnh, ghi âm khi chưa có sự đồng ý của người tiếp công dân”. Ông Chung khẳng định, việc ban hành Quyết định này là hoàn toàn phù hợp với luật hiện hành.

Trước Quyết định đang gây tranh cãi của Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung, luật sư Diệp Năng Bình – Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật (đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh) nêu quan điểm: "Với phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và thực hiện quyền giám sát của công dân đối với hoạt động của các cán bộ, viên chức, của cơ quan Nhà nước thì việc ghi âm, ghi hình sẽ có tác dụng trong việc thu thập các chứng cứ, thực hiện quyền giám sát để những người thi hành công vụ có ý thức tốt hơn, có trách nhiệm hơn trong việc phục vụ nhân dân, thể hiện công khai, minh bạch, dân chủ".

Theo quy định tại Điều 25, Hiến pháp 2013 thì: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”. Và “1. Công dân có quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan Nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước. 2. Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia quản lý Nhà nước và xã hội; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến, kiến nghị của công dân”, (Điều 28, Hiến pháp 2013).

Luật sư Bình nói thêm, luật Tiếp công dân năm 2013 cũng không có quy định cấm hay hạn chế công dân quay phim, chụp ảnh khi thực hiện thủ tục tiếp công dân. Do vậy, trong trường hợp UBND TP.Hà Nội đưa ra quy định này trong nội quy tiếp công dân thì cũng cần có luận giải, giải thích về căn cứ pháp lý trong kĩ thuật xây dựng văn bản đối với nội dung này để người dân hiểu và tự nguyện chấp hành. Bên cạnh đó, việc ban hành các văn bản dưới Luật không được trái với nội dung của Luật, Bộ luật, Hiến pháp.

Căn cứ theo quy định của pháp luật, chuyên gia pháp lý Diệp Năng Bình cho rằng: "Người tiếp công dân có thái độ đúng mực, tôn trọng công dân, lắng nghe, tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh hoặc ghi chép đầy đủ, chính xác nội dung mà người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trình bày.

“Cùng với sự ra đời của luật An ninh mạng có hiệu lực vào ngày 01/01/2019, chúng ta cần phải phát huy mặt tích cực của công nghệ trong việc giám sát của người dân”, luật sư Bình nói.

Tiếp đến, Ths. Luật gia Trần Quang Hòa (Hòa Bình) cũng cho biết: Theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Hiến pháp năm 2013, “Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”.

Việc UBND TP.Hà Nội ban hành Quyết định số 12/QĐ-UBND - Nội quy về việc tiếp công dân tại Trụ sở tiếp công dân phải căn cứ theo luật Tiếp công dân, luật Tổ chức Chính quyền địa phương, Nghị định hướng dẫn thi hành luật Tiếp công dân. Nội quy quy chế này không được đưa ra những quy định trái với những văn bản pháp luật nêu trên.

Luật gia Hòa nói thêm, nếu công dân lợi dụng việc ghi âm, ghi hình để bôi nhọ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của cán bộ tiếp công dân hoặc để gây rối trật tự công cộng, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì theo quy định hiện hành, họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với những chế tài hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.