Ngày 3/11, Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giai đoạn 2021-2025 đã tổ chức hội nghị trực tuyến dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành - Chủ tịch Hội đồng nhằm lấy ý kiến hoàn thiện Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 - đồ án quy hoạch đầu tiên trong số 6 quy hoạch vùng của cả nước.
Chấm dứt tình trạng "mạnh địa phương nào, làm địa phương đó"
Theo ông Nguyễn Văn Được - Bí thư Tỉnh ủy Long An, một trong những điểm nghẽn lớn nhất đối với vùng là hạ tầng giao thông, hiện chưa đáp ứng được yêu cầu.
Nhắc lại các hội nghị của Chính phủ về phát triển bền vững vùng ĐBSCL trong những năm qua, ông Được cho biết, lãnh đạo Chính phủ đã nêu chiến lược “8G” phát triển ĐBSCL, trong đó, chữ G đầu tiên là "Giao thông". Đó là dành nguồn lực và tập trung ưu tiên phát triển hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng gắn với tầm nhìn chung của toàn vùng ĐBSCL.
Nhất là hệ thống đường cao tốc, tạo sự kết nối thuận tiện, chi phí thấp, thúc đẩy giao thương, mở mang kinh tế cho người dân, làm cơ sở ứng phó hiệu quả với thách thức của biến đổi khí hậu. Bí thư Tỉnh ủy Long An đề nghị tập trung đầu tư cho các công trình giao thông liên vùng.
Lãnh đạo các tỉnh ĐBSCL nhấn mạnh, hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng gắn với tầm nhìn chung của toàn vùng ĐBSCL (Ảnh: Hữu Thắng).
Cùng quan điểm, Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Vĩnh nhất trí cao với ý tưởng liên kết cụm ngành công nghiệp và dịch vụ, xây dựng các trung tâm đầu mối, xem đây là khâu đột phá.
Bí thư Thành ủy Cần Thơ Lê Quang Mạnh cho rằng, trong thời gian qua, các địa phương vùng ĐBSCL đã có rất nhiều sáng kiến để liên kết với nhau nhưng chủ yếu là các sáng kiến nhỏ lẻ, của các cụm.
Với quy hoạch này, chúng ta sẽ có thể chế, sẽ có trung tâm điều phối liên kết. Sẽ có một bản đồ án quy hoạch chung vừa tích hợp các ngành nhưng đồng thời cũng là tích hợp của 13 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL, chúng ta sẽ chấm dứt tình trạng “mạnh địa phương nào, làm địa phương đó”.
Ông Mạnh đề nghị Ban soạn thảo quan tâm cập nhật các quy hoạch mới được phê duyệt như đường bộ, đường sắt, đường thuỷ nội địa, hàng hải.
Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể giải đáp các ý kiến của các địa phương về vấn đề giao thông (Ảnh: VGP).
Giải đáp ý kiến các địa phương, về vấn đề giao thông, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, ưu tiên đặc biệt cho một số nhóm dự án như: Cao tốc TPHCM đến Cà Mau; cao tốc An Hữu - thành phố Cao Lãnh - cầu Vàm Cống - Rạch Giá; cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - cảng Trần Đề,...
“Nếu làm tốt, đến năm 2025, chúng ta sẽ có 300 km đường cao tốc trong vùng. Như thế để thấy, Trung ương, Chính phủ rất quan tâm, tập trung cho cao tốc”, ông Thể nói.
Về hàng hải, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, Bộ GTVT ủng hộ phát triển mạnh cảng quốc tế Long An; ủng hộ Trà Vinh xây dựng cảng tổng hợp Trà Vinh duyên hải; ủng hộ Cà Mau kêu gọi nhà đầu tư vào cảng Cầu Vai; riêng cảng Trần Đề của Sóc Trăng cũng đang xúc tiến đầu tư,...
Còn về hàng không thì sẽ nâng cấp cảng hàng không Cần Thơ, mở rộng sân bay quốc tế Phú Quốc...
Phải đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông
Tại Hội nghị, các ý kiến đều khẳng định vùng ĐBSCL có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, trung tâm sản xuất lúa gạo, thủy hải sản và trái cây hàng đầu của cả nước.
Là khu vực có tầm quan trọng đặc biệt trong bảo đảm an ninh, chính trị, phát triển kinh tế của đất nước (chiếm 12% diện tích và 19% dân số cả nước; đóng góp 15,4% GDP, khoảng 50% sản lượng lúa và 95% lượng gạo xuất khẩu…).
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh, những năm qua, vùng ĐBSCL đạt nhiều kết quả tích cực trong phát triển, tuy nhiên, tốc độ phát triển hạ tầng giao thông chưa tương xứng, chưa khai thác hết tiềm năng của vùng.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định vai trò quan trọng của phát triển hạ tầng giao thông trong quy hoạch ở vùng ĐBSCL (Ảnh: VGP).
Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay 4 quy hoạch quốc gia của ngành giao thông vận tải (gồm quy hoạch đường bộ, đường sắt, cảng biển, đường thủy) đã được ban hành, còn quy hoạch hàng không đang trong quá trình phê duyệt. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị tiếp tục cập nhật các quy hoạch ngành quốc gia này vào quy hoạch vùng ĐBSCL.
“Ưu tiên số 1 cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Muốn phát triển được vùng ĐBSCL thì việc đầu tiên mà các địa phương cần tập trung thực hiện là phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Điều này cũng giúp tăng cường liên kết vùng, phát huy vai trò, thế mạnh của vùng”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Dẫn chứng về sự phát triển của Hải Phòng, Phó Thủ tướng cho biết, đối với địa phương này, 90% nguồn vốn đầu tư phát triển là từ doanh nghiệp và người dân, chỉ có 10% nguồn vốn là từ ngân sách Nhà nước. Các địa phương vùng ĐBSCL cần tập trung huy động nguồn vốn xã hội hóa cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
Ngoài ra, theo Phó Thủ tướng, việc xác lập các cực tăng trưởng cần gắn liền với mục tiêu phát triển thành phố Cần Thơ với chức năng là trung tâm của vùng đồng thời cần chú trọng phát triển không gian biển gắn với phát triển kinh tế biển, trước mắt là hệ thống hạ tầng cảng biển, hệ thống logistic…
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định, tài nguyên nước là yếu tố cốt lõi, nền tảng của ĐBSCL. Do đó, phải tập trung quản lý, đưa ra được giải pháp sử dụng nước ngọt tiết kiệm hiệu quả, sử dụng hợp lý các nguồn nước lợ, nước mặn để phát triển kinh tế; tăng tích trữ nước ngọt qua xây dựng hệ thống hồ chứa, đê ngăn mặn....
