Lương của lao động nữ sẽ giảm từ 1/1/2018 (Ảnh Internet).
Từ ngày 1/1/2018, theo Luật BHXH 2014, nhiều lao động nữ nghỉ hưu trong năm 2018 sẽ có tỉ lệ lương hưu thấp hơn hẳn so với người có cùng thời gian đóng BHXH nghỉ hưu năm 2017 (lên đến 10%). Thay đổi trên đã khiến nhiều lao động nữ lo lắng, thậm chí nhiều người cho rằng đây là bước lùi của chính sách.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết: "Theo quy định của Luật BHXH năm 2006, người lao động (NLĐ) để đạt được tỉ lệ hưởng lương hưu tối đa 75% cần có thời gian đóng BHXH là 30 năm đối với nam và 25 năm đối với nữ.
Trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Luật BHXH năm 2014, với quan điểm cho rằng cần điều chỉnh công thức tính lương hưu của cả nam và nữ để hướng tới các mục tiêu: Bảo đảm tốt hơn nguyên tắc đóng - hưởng (thời gian đóng, mức đóng phù hợp với thời gian hưởng, mức hưởng); bảo đảm khả năng cân đối dài hạn của quỹ hưu trí tử tuất và bảo đảm công bằng giữa các nhóm đối tượng.
Do tỉ lệ đóng BHXH ở Việt Nam đã được điều chỉnh tăng trong giai đoạn 2010-2014 theo quy định của Luật BHXH năm 2006 và được đánh giá là cao so với các nước khác; còn việc giảm tỉ lệ hưởng lương hưu tối đa xuống thấp hơn 75% cũng bị nhiều ý kiến phản đối. Vì vậy, Quốc hội đã chọn phương án điều chỉnh nâng thời gian tham gia BHXH của NLĐ để được hưởng lương hưu tối đa 75% như Điều 56 và Điều 74 Luật BHXH 2014".
Với quy định mới, từ ngày 1/1/2018, mức lương hưu hàng tháng của NLĐ đủ điều kiện nghỉ hưu được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH như sau: Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm; lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm, NLĐ được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
Lý giải về việc vì sao lương hưu của lao động nữ sẽ giảm đột ngột từ 1/1/2018, ông Quảng đánh giá, do quy định công thức tính lương hưu của nữ không có lộ trình thay dần trong vòng 5 năm như của nam nên dẫn đến một số lao động nữ nghỉ hưu năm 2018 có tỉ lệ lương hưu thấp hơn hẳn so với người có cùng thời gian đóng BHXH nghỉ hưu năm 2017, nhất là người có dưới 30 năm đóng BHXH. Điều này sẽ tạo ra tình trạng sốc do thay đổi chính sách và chưa đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giới, gây thiệt thòi cho lao động nữ.
Cụ thể, lao động nữ có thời gian đóng BHXH từ 30 năm trở lên thì tỉ lệ hưởng lương hưu là giống nhau (đều được hưởng tỉ lệ tối đa là 75%), chỉ khác là người nghỉ năm 2018 có mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu thấp hơn so với người nghỉ hưu năm 2017 là 2,5 lần mức bình quân tiền lương tháng đã đóng BHXH.
Đối với lao động nữ có dưới 30 năm đóng BHXH sẽ bị tác động lớn hơn. Những lao động nữ này nghỉ hưu vào năm 2018 có tỉ lệ hưởng lương hưu thấp hơn so với nghỉ hưu năm 2017 lên đến 10% tùy thuộc vào thời gian đóng BHXH.
Theo kiến nghị của ông Quảng, để khắc phục những tồn tại bất cập trên, cần phải xem xét, sửa đổi Điều 56 và Điều 74 Luật BHXH 2014 theo hướng điều chỉnh cách tính tỉ lệ hưởng lương hưu của nữ được thực hiện có lộ trình nâng dần, đạt được mục đích bình đẳng giới và hạn chế sốc do thay đổi chính sách.
