Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa có những lời lẽ được cho là gay gắt nhất của mình đối với người đồng cấp Nga, ám chỉ rằng ông đang mất kiên nhẫn khi Moscow tiếp tục phớt lờ nỗ lực của Washington nhằm làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình ở Ukraine.
Ông Trump đã đưa ra những thông điệp trái chiều về Tổng thống Nga Vladimir Putin, dao động giữa những lời khen ngợi dành cho một nhà lãnh đạo mà ông cho biết ông tin rằng mình có thể hợp tác kinh doanh, và sự thất vọng về việc ông không thể đưa Nga vào bàn đàm phán.
Sự thất vọng và mất kiên nhẫn dường như đã lên đến cao trào và bùng nổ hôm 27/5, khi Tổng thống Mỹ ám chỉ rằng ông đã bảo vệ ông Putin khỏi những hậu quả khó khăn liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.
"Điều mà ông Vladimir Putin không nhận ra là nếu không có tôi, rất nhiều điều thực sự tồi tệ đã xảy ra với Nga, và ý tôi là THỰC SỰ TỆ HẠI. Ông ta đang đùa với lửa!", ông Trump nói trong một bài đăng trên Truth Social hôm 27/5.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: RFE/RL
Để phản ứng, cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev – một đồng minh thân cận của ông Putin, người hiện đang giữ vị trí Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga – đã đáp trả lời chỉ trích của ông Trump bằng cách nhắc đến Thế chiến III.
"Về những lời của ông Trump về việc ông Putin 'đùa với lửa' và 'những điều thực sự tồi tệ' đang xảy ra với Nga. Tôi chỉ biết một điều THỰC SỰ TỆ HẠI – Thế chiến III. Tôi hy vọng ông Trump hiểu điều này!", ông Medvedev viết bằng tiếng Anh trên X.
Giải thích về bình luận "đùa với lửa" của ông Trump, Đặc phái viên Mỹ về vấn đề Ukraine Keith Kellogg cho biết Tổng thống Mỹ đang ám chỉ đến nguy cơ mối quan hệ với Tổng thống Nga trở nên tồi tệ.
"Tôi nghĩ ngọn lửa mà ông ấy đang nói đến là mối quan hệ cá nhân", ông Kellogg nói trên Fox News. "Bởi vì có một điều với Tổng thống Trump mà ông ấy thực sự coi trọng – và tôi thực sự hiểu, khi tôi thấy ông ấy làm điều này – là giá trị của các mối quan hệ cá nhân, và việc nói chuyện với mọi người và làm việc với nó thực sự tốt".
Moscow sẽ "sai lầm lớn" nếu cắt đứt quan hệ cá nhân với Tổng thống Mỹ, vị Đặc phái viên cảnh báo.
Bình luận "đùa với lửa" được đưa ra vài ngày sau khi ông Trump tức giận nói rằng ông "không hài lòng" với ông Putin và cho biết ông đang cân nhắc gia tăng áp lực trừng phạt đối với Nga.
"Tôi không hài lòng với những gì ông Putin đang làm… và tôi không biết chuyện gì đã xảy ra với ông Putin", ông Trump nói hôm 25/5. "Tôi đã biết ông ấy từ lâu. Luôn hòa thuận với ông ấy, nhưng ông ta lại bắn tên lửa vào các thành phố… và tôi không thích điều đó chút nào".
"Cuộc chiến này là lỗi của ông Joe Biden, và Tổng thống Trump đã nói rõ rằng ông muốn thấy một thỏa thuận hòa bình được đàm phán. Tổng thống Trump cũng đã khôn ngoan giữ mọi lựa chọn trên bàn đàm phán", Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết 27/5.
Nhưng vẫn chưa rõ liệu ông Trump có thực sự chuẩn bị áp đặt thêm lệnh trừng phạt lên Moscow hay không, và nhà lãnh đạo Mỹ vẫn giữ im lặng về việc liệu ông có ủng hộ nỗ lực lưỡng đảng tại Quốc hội về củng cố các lệnh trừng phạt hay không.
Nga vốn đã phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Mỹ trong nhiều năm, nhưng các chuyên gia cho biết, các hạn chế có thể được thắt chặt hơn đối với lĩnh vực năng lượng và ngân hàng của Moscow nếu ông Trump thực sự muốn.
Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ đều đã soạn thảo các gói trừng phạt tiềm năng đối với Nga, tập trung vào các lĩnh vực đó, một nhà ngoại giao quen thuộc với các cuộc thảo luận cho biết.
Các nhóm tương tự cũng đã đánh giá hiệu quả của chế độ trừng phạt hiện tại và cân nhắc việc hủy bỏ một số lệnh trừng phạt hiện có, nhà ngoại giao giấu tên này nói với tờ Washington Post hôm 27/5.
Nhưng bất kỳ sự thay đổi nào cũng sẽ phụ thuộc ông Trump, người đã nói rõ rằng chỉ mình ông là người quyết định.
Hiện tại, vẫn chưa có hành động nào gây sức ép với ông Putin hoặc thúc đẩy Ukraine, quốc gia vẫn đang nhận được các đợt viện trợ quân sự cuối cùng được phê duyệt dưới thời chính quyền Biden.
Khoản viện trợ đó sẽ hết hạn trong những tháng tới, và ông Trump vẫn chưa đưa ra tín hiệu về kế hoạch gia hạn hay cung cấp thêm viện trợ, khiến Kiev rơi vào tình thế chiến lược không chắc chắn.
"Chính quyền hiện tại phải đối mặt với một lựa chọn, đó là cho phép viện trợ an ninh bổ sung cho Ukraine để họ tiếp tục nhận được vũ khí cần thiết để bảo vệ đất nước của mình", ông David Shimer, người từng phục vụ tại Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng dưới thời chính quyền Biden, cho biết.
"Hoặc vạch ra một lộ trình khác, tức là để viện trợ an ninh của Mỹ giảm dần, điều này sẽ gây bất lợi cho Ukraine, có lợi cho Nga và cuối cùng là khuyến khích và tạo động lực cho Nga tiếp tục cuộc chiến này", ông Shimer nói.
Minh Đức (Theo Washington Post, TASS, RFE/RL)
