Việt Nam thu 20 triệu USD từ loại hạt đắt đỏ bậc nhất thế giới

Một loại gia vị quý có giá đắt đỏ trên thế giới, khoảng 9 USD cho 100 gram nhưng được trồng nhiều ở Việt Nam, nghe tên cũng thấy "lạ".

Theo Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), bạch đậu khấu là một trong những loại gia vị lâu đời nhất thế giới và là loại gia vị đắt thứ 3 sau nghệ tây và vani. Tên bạch đậu khấu được sử dụng cho các loại thảo mộc thuộc hai chi thuộc họ gừng là Elettaria (thảo quả nhỏ) và Amomum (thảo quả lớn).

Theo số liệu của Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA), trong 9 tháng, Việt Nam xuất khẩu được 2.501 tấn bạch đậu khấu, nhục đậu khấu, kim ngạch đạt 20 triệu USD, giảm 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Hiện có khoảng 30 thị trường nhập khẩu mặt hàng này của Việt Nam, trong đó Hà Lan, Mỹ và Anh là 3 thị trường lớn nhất chiếm lần lượt 31%, 15% và 11,2%. Trong đó, Công ty TNHH Chế biến gia vị Nedspice Việt Nam và Công ty TNHH Olam Việt Nam là 2 doanh nghiệp xuất khẩu lớn nhất đạt 1.496 tấn và 497 tấn, theo Dân trí.

Bạch đậu khấu được trồng nhiều ở Ấn Độ, Sri Lanka, Papua New Guinea, Tanzania... Ngoài ra, loài cây này cũng mọc hoang và được trồng ở Campuchia, Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc. Ở Việt Nam, bạch đậu khấu mọc tự nhiên và được trồng chủ yếu ở các khu vực có khí hậu mát như Cao Bằng, Lào Cai...

Cùng họ với bạch đậu khấu là nhục đậu khấu. Loại cây có nguồn gốc từ quần đảo Maluku (Indonesia) và được trồng rộng rãi ở các nước vùng nhiệt đới như ở Campuchia, Ấn Độ và Malaysia. Ở nước ta, cây thường được trồng phổ biến ở các tỉnh phía Nam.

Loài cây thảo này cao khoảng 2-3m, sống lâu năm. Rễ mọc bò, lá mọc thành 2 dãy, hình mũi mác hoặc hình dải và nhọn hai đầu. Mặt trên của lá nhẵn, mặt dưới có lông rải rác. Hoa cây màu trắng tím mọc thành cụm nằm ở gốc của thân mang lá, chiều dài cụm hoa khoảng 40cm. Cuống hoa ngắn và chứa từ 3 – 5 hoa.

Thoạt nhìn quả bạch đậu khấu có hình cầu và vỏ nhăn, còn được gọi là khấu mễ (khấu nhân), chứa từ 20-30 hạt, mùi thơm vị cay.Thông thường hoa và quả bạch đậu khấu là những bộ phận được sử dụng làm dược liệu. Trong đó, quả được thu hái ở những cây có tuổi đời ít nhất 3 năm tuổi trở lên ở giai đoạn chuyển từ màu xanh sang màu vàng, thời điểm thu hái thích hợp là mùa thu.

Hoa và quả bạch đậu khấu là những bộ phận được sử dụng làm dược liệu. Trong đó, quả được thu hái ở những cây có tuổi đời ít nhất 3 năm tuổi trở lên ở giai đoạn chuyển từ màu xanh sang màu vàng, thời điểm thu hái thích hợp là mùa thu. Sau khi thu hái đem phơi khô trong bóng râm và bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

Trước đó, trong năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu 3.551 tấn bạch đậu khấu - nhục đậu khấu với tổng kim ngạch xuất khẩu 27,4 triệu USD. Hà Lan, Trung Quốc và Mỹ là 3 quốc gia nhập khẩu chủ yếu lần lượt đạt 923 tấn, 756 tấn và 484 tấn.

Dự kiến, tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng gia vị của Việt Nam đến năm 2025 có thể đạt khoảng 2 tỷ USD, với khối lượng xuất khẩu khoảng 500.000 tấn.

Khánh Linh (t/h)