Yến sào được làm từ nước bọt của các loài chim yến sống trong hang. Khi thu hoạch tổ yến rất nguy hiểm, tốn nhiều công sức để chuẩn bị và lấy được. Chim yến sống trong các hang động đá vôi xung quanh Ấn Độ Dương, ở Nam và Đông Nam Á, Bắc Úc, Quần đảo Thái Bình Dương. Con đực chủ yếu xây dựng tổ và gắn chúng vào các bức tường thẳng đứng của hang động. Tùy thuộc vào loại tổ mà người ta có thể mất 8 giờ để làm sạch 10 tổ yến.
Trong khoảng 1.200 năm, người Trung Quốc đã ăn tổ yến như một món súp. Tổ yến được biết có giá trị dinh dưỡng và dược liệu cao như đặc tính chống lão hóa, chống ung thư đến khả năng cải thiện sự tập trung và tăng ham muốn.
Protein là thành phần phong phú nhất của tổ yến. Yến sào chứa tất cả các axit amin thiết yếu trong đó protein được tạo ra. Chúng cũng chứa 6 hormone, bao gồm testosterone và estradiol.
Tổ yến cũng chứa carbohydrate và một lượng nhỏ lipit (các phân tử xuất hiện tự nhiên bao gồm chất béo). Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tổ yến có chứa các chất có thể kích thích sự phân chia và phát triển của tế bào, tăng cường sự phát triển, tái tạo mô.
Một số lợi ích nổi bật của yến sào là:
-Tăng cường hệ thống miễn dịch
Bất cứ khi nào bệnh nhân ung thư trải qua quá trình hóa trị thì cả tế bào tốt và xấu đều bị tiêu diệt. Một trong số những tế bào tốt đó là tế bào B - một loại tế bào bạch cầu tạo ra kháng thể bảo vệ bạn khỏi bệnh tật. Việc mất đi tế bào B khiến bệnh nhân trở nên dễ mắc phải nhiều loại bệnh.
Một nhóm các nhà nghiên cứu Trung Quốc muốn tìm hiểu liệu ăn yến sào có thể tăng cường hệ miễn dịch hay không. Vì vậy họ đã tiến hành một nghiên cứu để chuột bị nhiễm phóng xạ, sau đó cho chúng ăn yến sào để phục hồi. Kết quả cho thấy, yến sào có một loại protein nhất định giúp tăng tốc độ tạo ra các tế bào B, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của người bệnh.
-Tăng ham muốn
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, trong nước bọt của chim yến có một loạt hormone, hai trong số đó là: testosterone và estradiol.
Testosterone là một nội tiết tố nam được sản xuất với số lượng đáng kể. Phụ nữ cũng sản xuất nó, nhưng ở mức độ thấp hơn nhiều. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng testosterone làm tăng ham muốn tình dục, thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp, góp phần giảm mỡ, cải thiện chức năng nhận thức và chống trầm cảm.
Estradiol: Yến sào chứa estradiol, một loại estrogen. Estradiol được sử dụng để điều trị các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa nóng bỏng và kích thích. Estradiol cũng được sử dụng để ngăn ngừa loãng xương và đã được chỉ định trong kế hoạch điều trị cho bệnh nhân ung thư.
-Tốt cho mắt
Khoa Giải Phẫu thuộc Đại học Quốc gia Malaysia đã chỉ ra rằng tổ yến có tác dụng giữ cho giác mạc khỏe mạnh sau khi trải qua các tổn thương hoặc bệnh tật, thông qua nghiên cứu trên những con thỏ vào năm 2011. Họ tiến hành tiêm huyết thanh tổ yến vào những con thỏ, và nhận thấy ở chúng sản xuất nhiều tế bào sợi hơn những con còn lại.
- Có lợi với hệ tiêu hóa
Với trẻ em, hay những bệnh nhân mới ốm dậy thường có hệ tiêu hóa kém hơn. Yến sào là một thực phẩm dễ tiêu hóa và cung cấp nhiều dưỡng chất. Do vậy, khi sử dụng yến sào, người bệnh sẽ phục hồi nhanh hơn và cải thiện hệ tiêu hóa.
Mặc dù yến sào đem lại rất nhiều lợi ích nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng chúng. Với một số người, do thể trạng hoặc do mắc một số bệnh, món ăn này có thể gây hại cho sức khoẻ.
-Người kém hấp thu, tiêu hoá kém
Tổ yến rất tốt cho người gầy hay người biếng ăn bởi nó hỗ trợ hệ tiêu hóa phát triển tốt hơn, từ đó hấp thu dưỡng chất tốt hơn. Nhưng khi cơ thể quá gầy yếu, luôn cảm thấy mệt mỏi, xanh xao, tỳ vị hoạt động yếu hơn bình thường khiến bạn không hấp thụ được các dưỡng chất từ yến sào.
-Người sốt, đau đầu, đau bụng
Những người đang cảm mạo, sốt không nên ăn yến sào. Lúc này cơ thể đang đào thải độc tố và rất cần bổ sung các chất dễ tiêu hóa. Nếu ăn yến sào, cơ thể nạp vào khá nhiều chất bổ. Muốn tiêu thụ được, bạn cần sản sinh nhiều năng lượng, việc này làm cho triệu chứng của sốt, cảm mạo nặng thêm.
Những người tỳ vị hư, cảm mạo, phong hàn, phong nhiệt, bụng đầy chướng, ăn không tiêu, đau bụng đi ngoài, phân lỏng, cơ thể hàn lạnh hay có triệu chứng viêm ngoài da, viêm phế quản cấp viêm nhiễm đường tiết niệu, sốt thực nhiệt không nên sử dụng. Nguyên nhân, cơ thể lúc này quá trình chuyển hóa rất kém, ăn nhiều vừa lãng phí lại khiến bệnh phát triển nặng thêm.
-Người mắc bệnh viêm nhiễm cấp tính
Người mắc các chứng bệnh như viêm da, viêm phế quản cấp, viêm nhiễm đường tiết niệu không nên sử dụng yến sào. Lý do là khi cơ thể chúng ta đang yếu, sự xâm nhập của các vi khuẩn vào cơ thể dẫn đến tình trạng viêm. Yến sào là món ăn bổ dưỡng, nhưng có tính bình. Vì vậy khi cơ thể đang bị bệnh, bạn nên ngưng sử dụng yến sào.
Cách tốt nhất là chúng ta nên nghe theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Chúng ta nên bồi bổ cơ thể bằng yến sào khi cơ thể đã khỏi bệnh. Lúc này cơ thể chúng ta mới sẵn sàng đón nhận các dưỡng chất cần thiết để phục hồi sức khỏe. Dùng yến sào khi cơ thể đã sẵn sàng là một liệu pháp hữu hiệu nhất.
-Trẻ em dưới 7 tháng tuổi
Trẻ dưới 7 tháng tuổi hệ tiêu hóa chưa phát triển toàn diện nên không được dùng yến sào. Trong tổ yến chứa rất nhiều chất dinh dưỡng nhưng thể chất của trẻ em dưới 7 tháng tuổi chưa thể hấp thu được hết các dưỡng chất ấy.
Nếu cho trẻ dùng yến sào sẽ làm tăng gánh nặng lên hệ tiêu hóa của trẻ khiến bé không không hấp thu được các chất dinh dưỡng. Dùng như vậy vừa gây lãng phí vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
-Người suy dương, tiểu trong
Lúc này cơ thể đang có những biểu hiện kém hấp thu. Chúng ta sử dụng yến sào lúc này chỉ khiến cơ thể không dung nạp được các chất dinh dưỡng. Làm như vậy vừa lãng phí vừa tạo gánh nặng cho cơ thể.
Minh Hoa (t/h)
