Tiểu đường (đái tháo đường) là một tình trạng bệnh lý rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, có đặc điểm tăng lượng đường huyết trong cơ thể. Nguyên nhân thường là do nồng độ insulin trong cơ thể không ổn định (có thể thiếu thậm chí thừa). Các biến chứng của bệnh tiểu đường rất nguy hiểm, có thể để lại hậu quả nặng nề tới mọi cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là tim mạch, thần kinh, não, thận,…
Theo thống kê của bộ Y Tế, trong 10 năm qua số bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường ở nước ta tăng 211%, Việt Nam nằm trong số quốc gia có tốc độ tăng bệnh nhân cao nhất thế giới. Đặc biệt bệnh đang có xu hướng trẻ hóa và có những diễn biến khó lường. Nguyên nhân chủ yếu là do lối sống thiếu lành mạnh và ăn uống thực phẩm có hại cho sức khỏe. Dưới đây là những thói quen tai hại bạn cần sửa đổi ngay để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Ăn thực phẩm không lành mạnh
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn, đồ ngọt, thức uống có gas làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường. Nguyên nhân là bởi các thực phẩm này đều rất giàu năng lượng, chứa nhiều đường, tinh bột xấu (làm tăng đột biến chỉ số đường huyết) hoặc chất béo bão hòa (loại chất béo xấu làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim). Một chế độ ăn dư thừa calo, kém lành mạnh sẽ gây tích mỡ bụng, làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường.
Bỏ bữa sáng
Bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày nhưng nhiều người có thói quen không bao giờ ăn sáng. Một nghiên cứu đã chỉ ra, bỏ bữa sáng dù chỉ 1 ngày trong tuần cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 lên 6%. Nếu bỏ bữa sáng 4 - 5 ngày/tuần sẽ tăng nguy cơ mắc tiểu đường lên tới con số 55%. Các nhà nghiên cứu cho biết, nhịn bữa sáng đến trưa khiến lượng đường trong máu thất thường: tăng đường huyết sau ăn, làm suy yếu các phản ứng insulin của bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 suốt thời gian còn lại trong ngày.
Ngồi nhiều
Nhiều người nhất là dân văn phòng, có thói quen ngồi lì ở bàn làm việc và không chịu vận động khi có thời gian rảnh rỗi. Thói quen xấu này dẫn đến tình trạng mỡ thừa tích tụ ngày một nhiều ở vùng bụng, đặc biệt là mỡ nội tạng. Khi các mô mỡ có nhiều ở bụng sẽ làm gia tăng nồng độ axít béo tự do, tăng triglyceride, tăng hiện tượng viêm và gây độc với tế bào beta của tụy (lipotoxicity)… Đây là các yếu tố gây ra rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa đường. Hiện tượng béo phì cũng là biểu hiện của việc đề kháng insulin dẫn đến bệnh đái tháo đường.
Thức khuya thường xuyên
Một nghiên cứu của các nhà khoa học Hàn Quốc đã chỉ ra, những người thức khuya làm việc từ đêm về sáng là nhóm có khả năng phát triển bệnh đái tháo đường cao hơn những người ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm. Lý do, khi thức đêm chúng ta tiếp xúc nhiều với ánh sáng nhân tạo của các thiết bị điện tử (ti vi, điện thoại di động…) sẽ làm giảm độ nhạy insulin và ảnh hưởng tới quá trình điều tiết đường huyết. Ngoài ra, thức khuya còn làm suy giảm chất lượng giấc ngủ, làm chậm quá trình trao đổi chất, dẫn đến mắc các loại bệnh tự miễn, trong đó có tiểu đường.
Không tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời
Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học Tây Ban Nha, những người thiếu hụt vitamin D có nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 và bệnh tiền tiểu đường cao hơn bình thường. Nguyên nhân là bởi vitamin D do da tổng hợp dưới tác động quang hóa của tia tử ngoại có trong ánh nắng mặt trời giúp tuyến tụy hoạt động tốt, sản xuất insulin và điều hòa lượng đường trong máu. Ngoài tắm nắng, chúng ta có thể uống thuốc bổ đồng thời tăng cường nhóm thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, sữa hay ngũ cốc.
Không uống đủ nước
Nước không chỉ là dung môi của nhiều chất dinh dưỡng mà còn tham gia tạo thành tế bào, đồng thời là môi trường phụ thuộc ở bên ngoài tế bào và tế bào thông qua môi trường này hấp thu các chất dinh dưỡng. Dễ dàng thấy nếu không uống đủ nước có thể khiến quá trình chuyển hóa (trao đổi chất) của cơ thể bị chậm lại, làm tăng nguy cơ mắc béo phì, tiểu đường.
Dùng đồ nhựa đựng thức ăn
Theo nghiên cứu của Trung tâm Y tế Langone thuộc Đại học New York (NYU), hai hóa chất được sử dụng trong sản xuất nhựa có thể làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường. Chúng làm tăng kháng insulin, tiền thân bệnh tiểu đường và huyết áp cao.
Minh Hoa (t/h)
