Brazil, quốc gia đang giữ chức Chủ tịch luân phiên BRICS, sẽ không thúc đẩy một đồng tiền chung cho nhóm này trong năm nay, nhưng chương trình nghị sự vẫn có thể mở đường cho việc ít phụ thuộc hơn vào đồng USD trong thương mại toàn cầu.
Khối BRICS bao gồm Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Brazil và Nam Phi là các thành viên sáng lập, đã mở rộng để bao gồm thêm Ai Cập, Ethiopia, Iran, UAE và Indonesia, cùng với một loạt các quốc gia khác đang tìm kiếm tư cách thành viên đầy đủ.
Tổng thống Brazil Lula da Silva. Brazil là quốc gia đang giữ chức Chủ tịch luân phiên BRICS năm 2025. Ảnh: Rio Times
Hãng Reuters hôm 14/2 dẫn nguồn 4 quan chức chính phủ Brazil cho biết, các kế hoạch về một loại tiền tệ chung cho BRICS vẫn chưa tiến triển vượt ra ngoài lời lẽ chính trị để trở thành các cuộc thảo luận kỹ thuật.
Thay vào đó, khối này sẽ tập trung vào các cải cách để tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản thanh toán quốc tế bằng tiền tệ của các quốc gia thành viên.
Điều này tiếp nối các tuyên bố trước đó của Tổng thống Brazil Lula da Silva, người từ lâu đã ủng hộ việc khám phá các lựa chọn thay thế cho đồng USD.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2023 ở Nam Phi, nhà lãnh đạo Brazil đã nhấn mạnh nhu cầu giảm thiểu các điểm yếu của các quốc gia thành viên do sự phụ thuộc vào đồng USD.
Tương tự như vậy, cựu Tổng thống Brazil Dilma Rousseff, người hiện đang là Giám đốc Ngân hàng Phát triển Mới (NDB – hay còn gọi là Ngân hàng BRICS) có trụ sở tại Thượng Hải, đã tiết lộ rằng tổ chức cho vay này có ý định "sử dụng tiền tệ quốc gia để đầu tư vào khu vực tư nhân của các nền kinh tế của các quốc gia thành viên".
Dù theo cách nào, BRICS vẫn có thể khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump tức giận. Nhà lãnh đạo Mỹ đã nhiều lần cảnh báo nhóm BRICS chớ nên thách thức sự thống trị của "đồng USD hùng mạnh".
"Sẽ không có cơ hội nào để BRICS thay thế đồng USD trong thương mại quốc tế, hay bất kỳ nơi nào khác, và bất kỳ quốc gia nào cố gắng làm như vậy nên nói xin chào với thuế quan và tạm biệt nước Mỹ!", ông Trump tuyên bố trên mạng xã hội vào tháng trước.
Trong khi ông Lula đã điều chỉnh lập trường của mình về một loại tiền tệ chung hoàn chỉnh cho BRICS, nhà lãnh đạo Brazil vẫn duy trì rằng các quốc gia BRICS có quyền thảo luận về việc thiết lập các hình thức thương mại không khiến họ phụ thuộc hoàn toàn vào đồng USD.
Chương trình nghị sự của khối bao gồm việc khám phá công nghệ blockchain và kết nối các hệ thống thanh toán để giảm chi phí giao dịch và khả năng chịu các lệnh trừng phạt đơn phương, theo các tiêu chuẩn của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), 3 nguồn tin của Reuters cho biết.
"Không ai muốn gây rắc rối, nhưng các quốc gia BRICS cũng không muốn từ bỏ ý tưởng khám phá khả năng này", một nguồn tin cho biết, đồng thời nói thêm rằng các quốc gia thành viên cũng không có kế hoạch loại bỏ dự trữ USD của họ.
Ngân hàng Trung ương và Bộ Tài chính Brazil gần đây đã thảo luận về các đề xuất thanh toán xuyên biên giới, vốn sẽ được các nhà lãnh đạo "đặt lên bàn" tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS vào tháng 7 tới, dự kiến sẽ được tổ chức tại Rio de Janeiro.
Trong khu vực, Brazil đã vận hành Hệ thống Thanh toán Nội tệ (SML) với Argentina, Uruguay và Paraguay, mặc dù việc sử dụng vẫn còn hạn chế.
Các đại diện BRICS sẽ họp tại Nam Phi vào tháng này trong khuôn khổ các cuộc họp G20 để trình bày các kế hoạch cho Hội nghị Thượng đỉnh BRICS ở Brazil.
Minh Đức (Theo Reuters, bne IntelliNews)
